قدمهای گابون بهسوی حفظ جنگلهای استوایی همزمان با توسعهٔ اقتصادی

جنگل پیرامون رود کنگو، پس از آمازون دومین جنگل استوایی جهان است و در احیای آبوهوا و تنوع زیستبومی زمین نقشی کلیدی دارد.
گابون یکی از ۶ کشورِ بهرهمند از جنگل پیرامون رود کونگوست. آلفرد انگوماندا، بومشناس اهل گابون معتقد است که جنگلهای آفریقا در خط مقدم مبارزه با تغییرات آبوهواییاند.
او میگوید: «در جنگل پیرامون رود کنگو حدود ۴۰ میلیارد تن گازکربنیک ذخیره شده.درختان حاشیهٔ رود کونگو معادل ده سال گاز گلخانهای ذخیره کردهاند، یعنی سالانه ۱۰۰ میلیون تن گازکربنیک در گابون.»
حفظ و احیای جنگلهای استوایی موضوع اصلی نشست بینالمللی «وان فارست» بود که به همت فرانسه و گابون در لیبرویل برگزار شد. رهبران سیاسی، مدیران اقتصادی، و همچنین پژوهشگران و کنشگران محیط زیست از بیست کشور در این نشست گردهم آمدند.
یکی از اولویتهای این نشست تأمین بودجه بود. گابون یکی از معدود کشورهایی است که جذب گازکربنیک در آن بیش از انتشار آن است، و درنتیجه مسئولانش نیازمند تشویقاند.
علی بونگو اوندیمبا، رئیسجمهوری گابون میگوید: «امروزه هیچگونه سرمایهگذاری سازندهتر و بهتر از سرمایهگذاری روی جنگلهای خودمان نیست.»
جنگلها ۸۸ درصد خاک گابون را پوشاندهاند و مسئولان این کشور برای محافظت از آنها سیاستهای سفتوسختی را در پیش گرفتهاند. برای نمونه، منابع طبیعی پیرامون لیبرویل پایتخت گابون همگی محافظت شدهاند.
پونگارا یکی از ۱۳ پارک ملی گابون است که بیست سال پیش با هدف حفظ تنوع زیستی به ثبت رسیده است. این جنگل میزبان درختان کمیابی چون کوازینگو و زیستگاه جانورانی نظیر فیل و مورچهخوار بزرگ و گوریل است، موجوداتی که در معرض خطر قاچاقاند.
آلن جسی بانگویا، مسئول محیطبانی این پارک میگوید: «چوب درخت کِوازینگو مورد توجه چوببُرهاست، آسیاییها بهشکل غیرقانونی از آن استفاده میکنند، درنتیجه دولت موظف به حفاظت از آن شده. مشکل اصلی ما شکار غیرقانونی است، شکار فیلها و قطع غیرقانونی درختان، و همچنین صید غیرقانونی ماهی در دریا. ما هم مانند دیگر محیطبانان تجهیزات فراوانی میخواهیم تا کارمان را بهدرستی انجام دهیم.»
یکی دیگر شیوههایی که مسئولان گابون در کنار حفظ پارکهای ملی در پیش گرفتهاند، بهرهبرداری پایدار از جنگلهاست. این کشور برای تبدیل چوب به محصولی با ارزش افزودهٔ بیشتر، از ده سال پیش صادرات الوار را ممنوع کرده است.
یکسوم درختان کاشتهشده در جنگلهای گابون از منطقهٔ اقتصادی ویژهٔ اِنکوک میگذرند، منطقهای که الگوی مدیریت پایاست. این منطقه میزبان یکصد شرکت است که کار آنها عمدتا به جنگل و چوب مربوط میشود. همچنین در منطقهٔ اقتصادی ویژه ده سال پیش ایجاد شده هیچگونه گازکربنیکی منتشر نمیشود.
برای گابون که اقتصادی وابسته به نفت دارد، سازگارکردن توسعهٔ اقتصادی با حفظ محیط زیست چالش دشواری است. تعهدات نشست لیبرویل عبارت از مدیریت پایدار جنگلهای استوایی و پشتیبانی مالی از کشورهای میزبان آنها بوده، تعهداتی که آینده باید شاهد اجرایشان باشد.