نشست سران ناتو با تعهدی مهم به پایان رسید: افزایش هزینه‌های دفاعی به ۵٪ تولید ناخالص داخلی تا سال ۲۰۳۵. رقمی که بیش از دو برابر هدف فعلی ۲٪ است. با وجود این تعهد اما در نشست اخیر اختلاف نظرهایی درباره دیدگاه ایالات متحده و اروپا نسبت به اوکراین و روسیه آشکار شد.
آگهی
رهبران ناتو توافق کردند که ۳.۵٪ از تولید ناخالص داخلی را به هزینه‌های دفاعی اصلی (خرید تجهیزات نظامی و نگهداری نیروها) و ۱.۵٪ را به سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با امنیت شامل پروژه‌هایی در زمینه تحرک نظامی، امنیت سایبری و تاب‌آوری زیرساخت‌های حیاتی اختصاص دهند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که مدت‌ها خواهان این افزایش بود این تصمیم را یک «پیروزی» نامید و گفت: «از این پس بیش از یک تریلیون دلار در سال صرف دفاع در اروپا و کانادا خواهد شد.»
اگرچه اعلامیه ناتو صراحتا به تخصیص ۵٪ از تولید ناخالص داخلی اعضا تا سال ۲۰۳۵ اشاره دارد، با این حال برخی کشورها مانند اسپانیا و اسلواکی اعلام کرده‌اند که نیازی به افزایش بودجه نظامی نمی‌بینند و با بودجه کمتر هم می‌توانند به اهداف تعیین‌شده دست یابند.
در واکنش، دونالد ترامپ موضع اسپانیا را «وحشتناک» توصیف کرد و گفت: «نمی‌دانم مشکل‌شان چیست... ولی من کاری می‌کنم دو برابر بپردازند.»
اوکراین؛ حمایت کمرنگ‌تر
اگرچه دبیرکل ناتو بر حمایت پایدار از اوکراین تاکید کرد و گفت «مسیر عضویت اوکراین در ناتو برگشت‌ناپذیر است»، اما در بیانیه نهایی تنها دو بار به اوکراین اشاره شده است. این در حالی است که در نشست سال گذشته حدود ۶۰ بار از این کشور نام برده شده بود.
منابع داخلی ناتو اعلام کردند که زبان بیانیه درباره اوکراین ضعیف‌تر شده است و برخی از کشورها حتی درباره دعوت از ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور این کشور به شام رسمی تردید داشتند.
دونالد ترامپ به سوالات مربوط به جنگ اوکراین پاسخ داد و این درگیری را «دشوار» توصیف کرد. وی گفت: «این موضوع بسیار سخت‌تر از چیزی است که مردم تصور می‌کنند. تعامل با ولادیمیر پوتین البته دشوارتر بوده است.»
وی افزود: «صادقانه بگویم، با زلنسکی هم مشکلاتی داشتم. شاید درباره‌اش خوانده باشید. در مجموع این [جنگ] دشوارتر از جنگ‌های دیگر بوده است.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای زلنسکی در حاشیه این نشست با رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد. دونالد ترامپ او را «خیلی مهربان» توصیف کرد و گفت که «مایل است جنگ پایان یابد» و او خود قصد دارد با ولادیمیر پوتین صحبت کند.
آقای ترامپ پیش از این و در دوران کارزارهای انتخاباتی ادعا کرده بود که اگر دوباره رئیس‌جمهور شود، «یک شبه» به جنگ روسیه و اوکراین پایان می‌دهد. با این حال به رغم گذشت نزدیک به ۶ ماه از ورود او به کاخ سفید، جنگ میان این دو کشور همچنان ادامه دارد.
نام روسیه در بیانیه پایانی تنها یک‌بار ذکر شد
در بیانیه پایانی تنها یک اشاره مستقیم به روسیه شده و آن هم به‌عنوان تهدید بلندمدت برای امنیت اتحادیه اروپا-آتلانتیک. منابع گفته‌اند این نتیجه فشار ایالات متحده بوده و تمرکز دوباره ناتو بر «کار اصلی‌اش» را نشان می‌دهد.
ترامپ درباره ولادیمیر پوتین گفت: «فکر می‌کنم او فردی است که گمراه شده»، ولی همچنین احتمال داد که وی به سرزمین‌های دیگر در اروپا نیز چشم داشته باشد.
موضع دونالد ترامپ نسبت به ماده ۵
ماده ۵ معاهده ناتو به «دفاع جمعی» اشاره دارد؛ به این معنی که حمله به یک کشور عضو، حمله به همه محسوب می‌شود. دونالد ترامپ در پرواز به لاهه، وقتی از او درباره تعهدش به این ماده پرسیده شد، پاسخ داد: «بستگی به تعریف‌تان دارد. تعاریف مختلفی از ماده ۵ وجود دارد.» با این حال گفت: «متعهد به دوستی با آن‌ها هستم و متعهد به کمک.»
با این حال در بیانیه نهایی، همه ۳۲ عضو ناتو از جمله آمریکا تاکید کردند که به ماده ۵ پایبند هستند.