یک بررسی جامع نشان داد هیچ مدرک معتبری از ارتباط میان مصرف استامینوفن در دوران بارداری و تشخیص اوتیسم یا اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در کودکان وجود ندارد.
از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در ماه سپتامبر پاراستامول را به اوتیسم در کودکان مرتبط دانست و به زنان باردار گفت برای پرهیز از مصرف این مسکن رایج «با تمام توان بجنگید»، جامعه علمی جهان به شدت درباره صحت این ادعا بحث کرده است.
یک مرور عمیق از شواهد موجود که روز دوشنبه در نشریه The BMJ منتشر شد، نشان داد هیچ ارتباط روشنی میان مصرف پاراستامول در دوران بارداری و تشخیص اوتیسم یا اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان وجود ندارد.
پژوهشگران از دانشگاه‌ها و مؤسسات بزرگ در بریتانیا، استرالیا و اسپانیا، این مرور را در پاسخ مستقیم به بحث‌های اخیر درباره ایمنی پاراستامول در دوران بارداری انجام دادند. این مطالعه به گزارش‌های فزایندهاز سوی دانشمندان و آژانس‌های مقررات‌گذار جهانی می‌افزاید که ایمن بودن این دارو را تأیید می‌کنند.
«می‌خواستیم همه مرورهای انجام‌شده در این حوزه را مرور کنیم تا بفهمیم تاکنون شواهد چه می‌گویند»، شکیلا تانگارَتینام، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد سلامت زنان در دانشگاه لیورپول گفت.
او به یورونیوز سلامت گفت: «کیفیت پشت این شواهد چیست؟ و چگونه می‌توانیم کل شواهد را تفسیر کنیم تا به ارائه‌دهندگان خدمات سلامت کمک کند این اطلاعات را به مادران و خانواده‌هایشان منتقل کنند؟»
در مرور BMJ، پژوهشگران ۹ مرور نظام‌مند موجود در این موضوع را تحلیل کردند تا کیفیت کلی و اعتبار علمی این ادعاها را بسنجند.
هر ۹ مرور وجود ارتباطی میان مصرف پاراستامول در بارداری و اوتیسم یا اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان را گزارش کرده بودند. اما پژوهشگران BMJ دریافتند بسیاری از این مطالعات برای عوامل مهم مرتبط با سلامت و سبک زندگی تعدیل نشده‌اند و بسیاری از مرورهای چندمطالعه‌ای کیفیت پایینی داشته‌اند.
علاوه بر این، ۷ مورد از ۹ مرور توصیه کرده بودند هنگام تفسیر یافته‌ها احتیاط شود، زیرا خطر سوگیری و تأثیر عوامل مخدوش‌کننده می‌تواند بر نتایج اثر بگذارد.
جمع‌بندی پژوهشگران چه بود؟ میزان اعتماد به یافته‌ها در این حوزه «پایین تا به‌طور بحرانی پایین» ارزیابی شد؛ یعنی شواهد موجود از نظر علمی آن‌قدر محکم نیستند که ثابت کنند پاراستامول باعث بروز این شرایط می‌شود.
عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط با تنوع عصبی
مرور BMJ نشان می‌دهد هرگونه ارتباط ممکن است تا حدی ناشی از عوامل ژنتیکی و محیطی یا متغیرهای دیگری مانند سلامت روان والدین، پیشینه و سبک زندگی باشد.
در معدود مطالعاتی که این عوامل در آن‌ها لحاظ شده بود، پژوهشگران می‌گویند ارتباط میان پاراستامول و خطر اوتیسم و اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی در دوران کودکی از بین رفت یا به‌طور چشمگیری کاهش یافت.
پاراستامول، که با نام استامینوفن نیز شناخته می‌شود، یک مسکن رایج است که در آمریکا با نام تجاری Tylenol فروخته می‌شود. این دارو یکی از معدود داروهای بدون نسخه‌ای است که برای درمان درد و تب در زنان باردار توصیه می‌شود.
همزمان با نشست خبری ترامپ در سپتامبر، اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) پیشنهاد کرد برچسب‌های بسته‌بندی پاراستامول تغییر کند تا به «شواهدی که حاکی از آن است مصرف استامینوفن توسط زنان باردار ممکن است با افزایش خطر ابتلا به اختلالات عصبی مانند اوتیسم و اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی در کودکان همراه باشد» اشاره شود.
مرور BMJ بر انجام مطالعات باکیفیت بیشتر در این زمینه تأکید کرد؛ مطالعاتی که سایر عواملی را که می‌تواند نتایج را مخدوش کند، در نظر بگیرند. پژوهشگران گفتند این کار به بهبود کیفیت شواهد درباره اینکه زمان‌بندی و مدت مواجهه با پاراستامول چگونه ممکن است بر رشد جنین اثر بگذارد کمک می‌کند.
در همین حال، تانگارَتینام گفت اتخاذ تصمیم‌های سیاستی در حوزه سلامت بر پایه شواهد غیرقطعی می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد و باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود که سلامت زنان را به طور خاص در اولویت قرار دهد.
او گفت: «در علم شکاف جنسی و جنسیتی وجود دارد و مطالعاتی از این دست در واقع ضرورت اولویت‌دادن و سرمایه‌گذاری بر ۵۱ درصد جمعیت، به‌ویژه در دوران بارداری، را برجسته می‌کنند.»