گرچه هر سفر زیست محیطی میتواند خطرات بالقوه خود را داشته باشد اما بهنظر میرسد ممکن است موضوع و مشکلات سیستماتیک گستردهتری در جنگلهای آمازون وجود داشته باشد.
آگهیدام فیلیپس ۵۷ ساله، یک روزنامهنگار معروف بریتانیایی است که پس از بیش از یک دهه زندگی در برزیل با همسرش گزارشهای زیادی درباره این کشور نوشته است.
این خبرنگار در حالی که به همراه برونو پریرا از متخصصان بومی محلی در جنگلهای آمازون گشت و گذار میکرد ناپدید شد. صبح یکشنبه گزارش ناپدید شدن آنها اعلام شد.
گرچه هر سفر زیست محیطی میتواند خطرات بالقوه خود را داشته باشد اما بهنظر میرسد ممکن است موضوع و مشکلات سیستماتیک گستردهتری در جنگلهای آمازون وجود داشته باشد.
گروههای تبهکار در جنگلهای آمازون
هدف از گشت و گذار دام و برونو انجام تحقیق برای انتشار کتابی بود که باید به این منظور با مردم بومی محلی در سراسر منطقه دیدار میکردند.
گزارشهای دام در نشریاتی مانند گاردین که همیشه به موضوعاتی مانند جنگلزادیی، استخراج غیرقانونی طلا و … میپردازد منتشر میشد. از سوی دیگر برونو پریرا یک مقام سابق دولتی است که برای مرکز امور بومیان برزیل کار میکند. او ریاست دفتر منطقه «واله دو جاواری» را بر عهده داشت. او به طور خستگیناپذیری برای محافظت از جوامع بومی تلاش میکرد.
سزار مونوز، محقق ارشد دیدهبان حقوقبشر که پیش از این با دام کار کرده است میگوید: «دام همیشه در موضوع حقوق بشر به ویژه در موضوعات محیط زیستی و تاثیر جنگلزدایی و استخراج غیرقانونی از معادن بر مردم بومی بسیار نگران بود.»
منطقهای که این دو نفر در آن ناپدید شدند مانند بسیاری از بخشهای جنگلهای آمازون گرفتار قطع درختان، استخراج غیرقانونی از معدن و قاچاق مواد مخدر است. نه تنها هزینههای زیست محیطی هنگفتی برای این فعالیتهای وجود دارد بلکه هزینههای انسانی نیز بالا است.
مونوز به یورونیوز گفت: «آنچه میبینم سطح بسیار بالایی از خشونت است که اغلب از سوی شبکههای تبهکار که از تخریب جنگل سود میبرند و از خشونت بهعنوان بخشی از کسب و کار خود استفاده میکنند انجام میشود.»
وی تاکید کرد که این گروهها در حال افزایش هستند: «آنها آمازون را بیطور بیسابقهای نابود میکنند. و دولت هیچ کاری برای مقابله با آنها انجام نمیدهد.»
قبل از ناپدید شدن این دو نفر، گزارش شده بود که برونو از سوی گروههای تبهکار محلی تهدید شده است.
سیان فیلیپس، خواهر دام در ویدئویی در توییتر گفت: «میدانستیم خطرناک است اما دام واقعا معتقد بود که میتوان از طبیعت و معیشت مردم بومی محافظت کرد.»
به گفته مونوز، برای هر فردی که تلاش دارد از زمین محافظت کند، تهدیدها بسیار معمول است و بدتر از آن به نظر میشد اقدامات گروههای تبهکار هیچ عواقبی برای آنها ندارد.
مونوز توضیح داد: «بهعنوان بخشی از کارم در دیدهبان حقوق بشر تعداد زیادی از این تهدیدها را در سراسر آمازون مستند کردهام. من حتی یک مورد را ندیدم که تحقیقات واقعی درباره تهدیدها انجام شده باشد.»
تحقیقات منتشر شده از سوی سازمان دیدهبان حقوق بشر در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که بیش از ۳۰۰ نفر در دهه گذشته در جنگلهای آمازون کشته شدهاند که بسیاری از آنها از سوی افرادی به قتل رسیدهاند که در قطع غیرقانونی درختان، درگیریها بر سر استفاده از زمین و منابع در آمازون نقش داشتهاند.
مونوز گفت: «ما واقعا از اینکه دولت در این مناطق حضور ندارد و این افراد از مجازات مصونیت پیدا کردهاند نگران هستیم.»
آگهیوی افزود: «وضعیت در دوره بولسونارو، رئیس جمهوری فعلی بدتر شده است زیرا فکر میکنم این گروههای تبهکار که در آمازون فعالیت میکنند، حس قدرت دارند و احساس میکنند که در دولت ترسی ندارند.»
بولسونارو در سال ۲۰۱۹ رئیس جمهوری برزیل شد. علیرغم اینکه برزیل توافقنامه پاریس را در سال ۲۰۱۵ امضا کرده بود اما بولسونارو در نخستین سال ریاست جمهوری خود قوانین زیست محیطی کشور را تغییر داد. او قدرت را از سالهای فدرال زیست محیطی گرفت و به شدت از کسانیکه برای حفاظت از جنگلها تلاش میکردند انتقاد کرد.
چگونه میتوان دام و برونو را پیدا کرد؟
به گفته مونوز، تا صبح روز سهشنبه یعنی دو روز پس از آنکه ناپدید شدن دام و برونو گزارش شد هنوز هیچ هلیکوپتر یا پروازی برای جستوجوی این دو ارسال نشده است.
ارتش برزیل مستقر در منطقه گفته بود که آماده پیوستن به عملیات جستوجو هستند اما باید از بالا دستور دریافت کنند. تا اواخر روز سهشنبه دستوری از سوی ریاست جمهوری برای این اقدام صادر نشد.
آگهیگروههای بومی محلی به عملیات جستوجو پیوستهاند.
سیان، خواهر دام صبح روز سهشنبه در یک ویدئو این درخواست را مطرح کرد که اگر کسی میتواند عملیات را برای جستوجو گستردهتر کند عالی است چرا که مسئله زمانی بسیار مهم است.
ماریا لورا کانینو، مدیر دیدهبان حقوق بشر برزیل در بیانیهای به یورونیوز گفت: «این واقعیت که مقامات بیش از دو روز پس از ناپدید شدن این دو فرد تنها مجوز استقرار جستوجوی هوایی را صادر کردند نشان میدهد که دولت بولسونارو این پرونده را جدی نگرفته است.»
وی افزود: «طبق گزارشهای نهادهای بومی درگیر در عملیات جستوجو تعداد عوامل و تجهیزات فرستاده شده به شدت ناکافی است.»
آگهیوی تاکید کرد: «ضروری است که دولت فورا از تمام منابعی که در اختیار دارد برای جستوجوی هماهنگ و گسترده برای یافتن این دو مرد گم شده استفاده کند. واکنش دولت که بهطور آشکارا ناکافی بوده است و باعث ناراحتی شدید خانوادهها و عزیزان این افراد شده است.»