نمایشگاهی تازه در آلمان با عنوان «قدرت پنهان بوها» تجربهای متفاوت از هنر را پیش روی بازدیدکنندگان قرار داده است؛ تجربهای که در آن حس بویایی به اندازه دیدن و شنیدن اهمیت دارد.
این نمایشگاه ۸۱ رایحه گوناگون را در ۳۷ گالری به نمایش گذاشته میکوشد هنر و فرهنگ را از زاویهای کاملا متفاوت به نمایش بگذارد.
در موزهها نقاشیها اغلب در سکوت و بیحرکتی از دیوارها آویزاناند و پیکرههای مرمرین در میانه حرکت منجمد شدهاند. شیوهی معمول ما برای درک و تجربهی هنر، بیش از هر چیز به دو حس بینایی و شنوایی وابسته است؛ اما دنیای هنر فراتر از آن چیزی است که دیده یا شنیده میشود.
موزه «کونستپالاست» در شهر دوسلدورف آلمان کوشیده است یکی از حواس کمتر تجربهشده یعنی «حس بویایی» را وارد دنیای هنر کند. نمایشگاه «قدرت پنهان بوها» بازدیدکنندگان را به سفری هزارساله در تاریخ فرهنگی بشر و عطرهایی میبرد که در این مسیر با او همراه بودهاند.
رابرت مولر گرونو، کارشناس عطر و فناوریهای بویایی و مسئول برگزاری این نمایشگاه، میگوید: «دورههای تاریخی، قرنها و آثار گوناگون را بررسی کردم تا ببینم بوها در هر عصر چه نقشی داشتهاند؛ چه چیز تازهای اختراع شده، چه مفهومی در جامعه شکل گرفته و بوها چگونه در آن تاثیرگذار بودهاند.»
به گفتهی او، حس بویایی تاثیر مستقیم و بیواسطه دارد و میتواند تجربه هنر را زندهتر و ملموستر کند: «بو تنها محرک حسی است که نمیتوان آن را به صورت منطقی فیلتر کرد. مستقیما بر سیستم عصبی تاثیر میگذارند و به همین دلیل واکنش به آنها همواره فوری و عاطفی است.»
بوی جنگ، دین، عشق و فمینیسم
در بخشی از نمایشگاه رایحه «مُر مکی» (نوعی صمغ) فضا را پر کرده و همراه با پیکرههای مذهبی، حس حضور در کلیساهای باستانی و مراسم آیینی را زنده میکند.
در بخشی دیگر از این نمایشگاه بوی تعفن فاضلاب، کپک و بدنهای نشسته، بازدیدکنندگان را به خیابانهای پاریس قرون وسطی میبرد تا زندگی روزمرهی مردم عادی آن دوران را لمس کنند.
در فضای مربوط به جنگ جهانی اول بوی خون، باروت و گوگرد حس ترس و انزجار جبهههای نبرد را بازآفرینی میکند.
برای آنها که کنجکاوند بدانند محرکهای شهوانی در قرون وسطی چه بودهاند، رایحه گل رز و بوی غدد سیوت (جانوری بومی آفریقا) ترکیبی عجیب و وسوسهانگیز فراهم کرده است.
اما همهی بوها ناخوشایند یا تند نیستند. برخی رایحهها آرامشبخش و آشنا هستند، خاطرات را زنده میکنند و روایتگر بخشهایی از تاریخاند؛ از جمله عطرهایی که نمادی از آغاز جنبشهای فمینیستی در تاریخ شمرده میشوند.
آقای مولر گرونو میگوید هدفش از برگزاری این نمایشگاه، برجسته کردن نقش بوها در عرصههای گوناگون از دین و سیاست گرفته تا هنر، مصرفگرایی و علم است؛ تلاشی برای ارائهی تجربهای جامع و چندحسی از هنر.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
این نمایشگاه از ۲۹ اکتبر آغاز شده و تا ۸ مارس ۲۰۲۶ در موزهی «کونستپالاست» شهر دوسلدورف پذیرای بازدیدکنندگان است. دیدن آن تجربهای متفاوت از دنیای هنر خواهد بود.