مقبره «چین شی هوانگ»، نخستین امپراتور تاریخ چین، در منطقه لینتونگ شهر شی‌آن برای قرن‌ها مورد توجه پژوهشگران و تاریخ‌دانان قرار داشته است.
آگهی
چین شی هوانگ، که از سال ۲۲۱ تا ۲۱۰ پیش از میلاد حکومت می‌کرد، به دلیل یکپارچه‌سازی چین و آغاز ساخت دیوار بزرگ چین شناخته می‌شود.
او در دوران زندگی خود شیفته دستیابی به جاودانگی شد و در جستجوی اکسیر حیات بود. امری وسواس‌گونه که در نهایت هم باعث شد تا جانش را به همین خاطر از دست بدهد.
بسیاری از تاریخ‌دانان بر این باورند که او بر اثر مسمومیت مزمن با جیوه درگذشت. این اعتقاد وجود دارد که وی ظاهراً به مدت طولانی از اکسیری که حاوی جیوه بود استفاده می‌کرده است؛ ماده‌ای سمی که باعث آسیب به سیستم عصبی مرکزی، مغز و کبد و در آخر مرگ او شد.
سیما چیان، کاتب بزرگ دودمان «هان» و پدر تاریخ‌نگاری در چین باستان، در گزارشی که حدود یکصد سال پس از مرگ این امپراتور نوشته درباره جیوه و تله‌های مرگبار در آرامگاه او صحبت کرده است.
او در بخش زندگی‌نامه چین شی هوانگ در فصل ۶ کتاب «شیجی» خود نوشته است: «مقبره از آثار نادر و گنجینه‌های شگفت‌انگیز پر شد. به صنعتگران دستور داده شد تیرهایی بسازند تا به طرف هر کسی که وارد مقبره می‌شود پرتاب شود. مکان به گونه‌ای طراحی شد تا [در برابر متجاوزان] رودی از جیوه همچون رود یانگ‌تسه و زرد به راه بیاندازد.»
باستان‌شناسان می‌گویند حتی اگر سلاح‌های متعلق به ۲ هزار سال پیش از کار افتاده باشند، جریانی از مایع سمی جیوه می‌تواند کاوشگران را در معرض مسمومیت جدی قرار دهد.
البته این نیز ممکن است که آنچه روایت شده یک تهدید توخالی بیشتر نباشد، با این حال تحقیقات علمی که غلظت جیوه را در اطراف مقبره بررسی کرده‌اند نشان می‌دهند که سطح جیوه در این مکان بسیار بالاتر از آنچه بوده است که در یک قطعه زمین معمولی انتظار می‌رود.
در سال ۲۰۱۶ مطالعه‌ای در اطراف مقبره‌ی نخستین امپراتور چین انجام شد تا سطوح جیوه را شناسایی کند. این مطالعه غلظت‌های بالای جیوه تا ۲۷ نانوگرم در هر متر مکعب را نشان داد که از سطح معمول ۵ تا ۱۰ نانوگرم در هر متر مکعب در منطقه بسیار فراتر بود.
این غلظت‌های بالای جیوه شواهد تاریخی مبنی بر اینکه مقبره حاوی مقادیر عظیمی از جیوه است را تأیید می‌کند.
حالا باستان‌شناسان مسیرهایی را که به مناطق استخراج قدیمی در شونیانگ منتهی می‌شوند (شاما جمله شیمیائوگو، چوانتانگ‌پینگ و گوجیاوان) بررسی کرده‌اند. این مناطق دارای تاریخچه‌ای طولانی در استخراج و تجارت شنگرف یا سینابار هستند، سنگ معدنی‌ای که منبع اصلی جیوه به شمار می‌رود.
پژوهشگران معتقدند که کشف ذخایر غنی سینابار و بیش از ۱۰۰۰ چاه استخراج قدیمی در شونیانگ، سرنخ‌های کلیدی برای حل بخشی از معمای جیوه‌ی موجود در مقبره است.
تحقیقات نشان داده است که جیوه موجود در مقبره احتمالا از همین معدن‌های سینابار در شونیانگ استخراج شده باشد، منطقه‌ای که حدود ۲۰ درصد از ذخایر جیوه‌ی چین را در خود جای داده و تنها کمی بیش از ۱۰۰ کیلومتر با مقبره فاصله دارد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
کشفیات جدید در حالی است که هر چند تا کنون بخش‌های بزرگی از گورستان اطراف مقبره کاوش شده است، با این حال مهر و موم ۲ هزار ساله مقبره خود امپراتور تا کنون باز نشده است.
مقامات محوطه اصلی این آرامگاه را، که به اندازه یک زمین فوتبال (۱۰۰×۹۸ متر) است، سال‌هاست پلمب‌شده و دست‌نخورده باقی گذاشته‌اند.
یک دلیل این است که درهم شکستن مقبره و ورود به آن، به دلیل تله‌های مرگبار و یا مایع جیوه، می‌تواند خطرات فوری را برای افراد به همراه داشته باشد. از سوی دیگر باستان‌شناسان بیم آن را دارند که حفاری و کاوش از طریق روش‌های تهاجمی به آرامگاه آسیب برساند و اطلاعات حیاتی تاریخی در این فرایند از دست برود.