سرمایهگذاری اروپاییها در بازارهای سرمایه، چه بهعنوان سهمی از تولید ناخالص داخلی و چه سرانه، بسیار متفاوت است. دانمارک، سوئد و هلند در هر دو شاخص پیشتازند.
مدیریت موثر پول کلید امنیت مالی است اما همیشه روشن نیست که بهترین راه برای کسب بازدهی قوی از نقدینگی چیست. در کل اروپاییها کمتر از همتایان آمریکاییشان در سهام سرمایهگذاری میکنند و بهجای آن ترجیح میدهند پول را در حسابهای بانکی پسانداز کنند.
با این حال در سراسر اتحادیه اروپا عادات سرمایهگذاری بسیار متفاوت است و بخشی از این تفاوت به ساختارها و محصولات بازار و نیز برداشتهای فرهنگی متفاوت از پول برمیگردد.
نهاد صنفی «انجمن بازارهای مالی اروپا» (AFME) از «شاخص سرمایهگذاری خانوار در بازار سرمایه» استفاده میکند تا بسنجد چه بخشی از پساندازهای خانوار به ابزارهای بازار سرمایه هدایت میشود.
این شاخص ارزش ابزارهای مالی در اختیار اروپاییها را بهعنوان سهمی از تولید ملی بررسی میکند. ابزارهایی که در محاسبه لحاظ میشوند شامل سهام، واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری مانند ETF، اوراق قرضه، ذخایر بیمه عمر و داراییهای صندوقهای بازنشستگی هستند. وجه نقد، سپردهها و سهام خارج از بورس محاسبه نمیشوند.
سخنگوی AFME به یورونیوز بیزنس گفت: «این گزینهها یعنی ابزارهای مبتنیبر بازار، در بلندمدت معمولا بازدهی بالاتری از حسابهای بانکی سنتی دارند که پس از تورم اغلب از ارزش میافتند».
دانمارک و سوئد پیشتازند
بر اساس گزارش «اتحاد بازارهای سرمایه» AFME، داراییهای مالی خانوارها در اتحادیه اروپا در نیمه نخست ۲۰۲۵ تقریبا هماندازه تولید ناخالص داخلی این بلوک بود و به ۹۴ درصد رسید.
این گزارش در حالی منتشر شده که اتحادیه اروپا درباره بهترین شیوه ساختاربندی بازارهای سرمایه خود بحث میکند تا سرمایهگذاری به بخشهای حیاتی در سراسر بلوک جریان یابد.
در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا این نسبت از ۱۶ درصد در رومانی تا ۱۹۴ درصد در دانمارک و سوئد متغیر است. پس از آنها هلند با ۱۶۴ درصد قرار دارد.
این سه کشور فاصله زیادی با بقیه دارند، چرا که ایتالیا در رتبه چهارم نسبت ۱۱۹ درصدی دارد.
در انتهای جدول، سهم پساندازها در ابزارهای بازار از تولید ناخالص داخلی در رومانی ۱۶ درصد است و پس از آن لیتوانی با ۱۸ درصد و بلغارستان با ۲۰ درصد قرار دارند.
در بریتانیا این نسبت ۱۲۲ درصد است و این کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا نیست.
سخنگوی AFME گفت: «کشورهایی که سطح سرمایهگذاری بالایی ثبت میکنند معمولا سه مولفه را ترکیب میکنند: طرحهای بازنشستگی توسعهیافته مثلا در هلند، آمریکا و کشورهای شمال اروپا، مشوقهای مالیاتی برای سرمایهگذاری و حسابهای سرمایهگذاری ساده و کاربرپسند».
AFME «حساب پسانداز سرمایهگذاری» سوئد (ISK) را نمونهای قوی از نقش سیاستگذاری در تشویق شهروندان به سرمایهگذاری دانست و گفت: «این حسابها سرمایهگذاری در سهام، ETF و صندوقها را ساده و از نظر مالیاتی بهصرفه میکنند».
این سخنگو افزود کشورهایی که این مولفهها را ندارند معمولا مشارکت پایینتری در بازارهای سرمایه دارند و شهروندانشان به حسابهای پسانداز با بازده پایین بسنده میکنند.
پسانداز سرانه در بازارهای سرمایه
فارغ از نسبتها، ارقام AFME ابعاد سرمایهگذاریها را هم نشان میدهند. در نیمه نخست ۲۰۲۵، متوسط داراییهای مالی خانوار بهازای هر نفر در اتحادیه اروپا ۴۲٬۰۶۹ یورو بود.
در میان اعضای اتحادیه اروپا این رقم از ۲٬۸۸۰ یورو در رومانی تا ۱۵۰٬۰۳۴ یورو در دانمارک متغیر است.
پسانداز سرانه در بازارهای سرمایه در هلند و سوئد نیز از ۱۰۰ هزار یورو عبور میکند.
لوکزامبورگ با ۷۶٬۹۳۷ یورو در رتبه چهارم است که فاصله چشمگیر سه کشور نخست را نشان میدهد.
۹ کشور اتحادیه اروپا، یعنی حدود یکسوم اعضا، کمتر از ۱۰ هزار یورو پسانداز سرانه در بازارهای سرمایه دارند. علاوه بر رومانی، این کشورها عبارتاند از بلغارستان، لهستان، لیتوانی، یونان، لتونی، استونی، اسلواکی و اسلوونی.
این رقم در بریتانیا ۷۵٬۴۶۳ یورو است که در میان پنج اقتصاد برتر اروپا بالاترین است.