در حالی که رئیس کل بانک مرکزی ایران هفته گذشته وعده داده بود که با پایان تعطیلات، عرضه ارز افزایش می‌یابد، نرخ فروش دلار آمریکا در بازار تهران روز سه‌شنبه رکود بی‌سابقه دیگری از خود به جا گذاشت.
آگهی
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران، هفته پیش در یک گفتگوی زنده تلویزیونی گفت: «ما یکی از بدشانسی‌هایی که آوردیم این شد که به تعطیلات خورد، چون به تعطیلات خورد شرکت‌ها تعطیل بودند به اصطلاح ستادهایشان تعطیل بودند خیلی شرکت‌ها نتوانستند بیایند عرضه کنند.»
این اظهارات او واکنشی بود به کشف قیمت ۶۱ هزارتومانی دلار آمریکا در جریان معاملات بازار ارز تجاری (توافقی). در حالی که آخرین نرخ نیمایی ثبت شده در معاملات روز پنجشنبه ۵۴ هزار تومان بود، نرخ توافقی تازه در آغاز مبادلات بازار ارز تجاری (توافقی) به بیش از ۶۰ هزار تومان رسید.
بر پایه سیاست ارزی جدیدِ بانک مرکزی ایران، تخصیص ارز نیمایی از طریق سامانه الکترونیکی یکپارچه ارز کشور برای تامین ارز مورد نیاز واردات توسط بانک مرکزی از روز ۲۴ آذرماه متوقف شد. از این پس، شرکت‌های بزرگ صادرکننده ارز حاصل از صادرات خود را در بازاری توافقی و مبتنی بر عرضه و تقاضا برای فروش به واردکنندگان عرضه می‌کنند.
با وجود این که آقای فرزین نرخ ارز را «حول و حوش ۶۳ تا ۶۴ هزارتومان» ارزیابی کرده بود، عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد ایران، در نشست روز شنبه خود با اعضای کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی، گفت که از اول ۱۴۰۱ تا پایان آذر ۱۴۰۳ شاخص قیمت‌ها ۲.۸ برابر شده که اگر تورم آمریکا را از آن کم کنیم شاخص قیمتی ما ۲.۷ برابر شده است یعنی قیمت دلار که در ابتدای سال ۱۴۰۱ بوده ۲۷ هزار تومان الان باید نزدیک به ۷۳ هزار تومان باشد.
او همچنین تاکید کرد: «این (نرخ) برای شرایط عادی است. یعنی شرایط اقتصادی ما عادی باشد و شرایط سیاسی و امنیتی ما هم عادی باشد.» آقای همتی سپس به طور تلویحی اشاره کرد که با در نظرگرفتن تحولات رخ داده در سوریه و در پیش بودن آغاز دوره تازه ریاست جمهوری دونالد ترامپ، تهدید قدرت‌های اروپایی در مورد فعال کردن مکانیسم ماشه، تهدید‌های اسرائیل، تحولات منطقه، آثار انتظارات تورمی و محدودیت‌های بانک مرکزی شرایطِ عادیِ مدنظر او در حال حاضر برقرار نیست.
آقای همتی سپس با انتشار پیامی در شبکه ایکس تاکید کرد که اخبار منتشر شده به نقل از او مبنی بر این که اعلام نرخ ۷۳ هزار تومانی خطای فردی در خواندن عددِ ۶۳ هزار تومان از روی کاغذ بوده، «جعلی و فیک» بوده و او «از روی صداقت با مردم و نمایندگان» صحبت کرده است.
بدین ترتیب، دلار امروز در مرکز مبادله ارز و طلا و در بخش ارز تجاری در بخش اسکناس ۶۵ هزار و ۹۱۶ تومان و در بخش حواله ۶۴ هزار و ۱۲۰ تومان کشف قیمت شد که نسبت به روز گذشته به ترتیب ۲۸۵ و ۲۷۸ تومان بالاتر بود. نرخ کشف شده اسکناس یورو هم روز سه‌شنبه با ۱۶۱ تومان افزایش به ۶۸ هزار و ۶۰۵ تومان رسید.
همزمان با ادامه افزایش نرخ ارز در بازار توافقی، در جریان معاملات روز سه‌شنبه بازار آزاد تهران نیز قیمت هر دلار آمریکا تا ۷۹ هزار و ۶۰۰ صعود کرد و رکورد تاریخی تازه‌ای را ثبت کرد.
گزارش‌ها از تهران حاکی است که به دلیل کاهش اسکناس فروشی، هر دلار آمریکا در معاملات محدود بالای ۸۰ هزار تومان نیز معامله می‌شود. در همین حال، هر یورو نیز به نرخ بی‌سابقه ۸۲ هزار و ۸۰۰ تومان رسید.
بدین ترتیب، نرخ آزاد دلار طی یک هفته گذشته ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بالا رفته است.
دولت آقای پزشکیان امیدوار است که بتواند با تک نرخی کردن ارز مانع از توزیع رانتِ ارز ارزان در میان برخی شرکت‌ها شود. اما کارشناسان منتقد دولت بر این باورند که با توجه به نرخ تورم بالای ۳۰ درصد، رشد پایین اقتصادی و کسری بودجه بالای دولت احتمال موفقیت سیاست تک نرخی کردن ارز بسیار پایین است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
نرخ آزاد دلار در آستانه برگزاری مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری مسعود پزشکیان، ۵۸ هزار و ۶۵۰ تومان و همزمان با برگزاری جلسه کسب رای اعتماد اعضای کابینه او در مجلس ایران (۳۱ مرداد/۲۱ اوت) هم ۵۹ هزار تومان بود.
هر دلار آمریکا ۱۳ مهرماهِ (۵ اکتبر) سال قبل و پیش از حمله حماس به اسرائیل، در بازار آزاد تهران، ۵۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شد. این نرخ در آستانه نخستین حمله موشکی ایران به خاک اسرائیل در ۲۵ فروردین ماه گذشته (۱۴ آوریل) از مرز ۶۷ هزار تومان فراتر رفت ولی سپس تا ۵۷ هزار تومان پایین آمد ولی با افزایش مجدد تنش نظامی میان تهران و تل آویو و سقوط رژیم بشار اسد در سوریه بار دیگر سیر صعودی به خود گرفت.
دلار آمریکا سال گذشته در چنین روزی یعنی ۱۷ دسامبر ۲۰۲۳ (۲۷ آذر ۱۴۰۲)، ۵۰ هزار و ۱۰۰ تومان در بازار آزاد تهران معامله می‌شد.