بر اساس مطالعهای از مؤسسه گالوپ، اعتماد به نهادهای فرانسه در سال ۲۰۲۵ به شدت کاهش یافته و در همان زمان، تمایل به ترک کشور به سطحی بیپیشینه رسیده است.
یورونیووز با فرانسویهای مقیم خارج یا «متقاضیان خروج» گفتگو کرده تا دیدگاههای آنان را دریابد.
ژولین (نام تغییر داده شده) در ماه دسامبر پاریس را ترک کرده است. این کارآفرین در حوزه رستورانداری در توضیح اقدامش میگوید: «دیگر در فرانسه احساس خوشبختی نمیکردم.»
او اکنون در تفلیس، پایتخت گرجستان ساکن است.
گفته او نشاندهنده نوعی نارضایتی در سطحی عمومیتر است. طبق مطالعه گالوپ که نتایج آن روز دوشنبه منتشر شد، بیش از یک چهارم فرانسویها در نظر دارند به طور دائمی در خارج از کشور زندگی کنند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
این افزایش بیسابقه در دو دهه گذشته، همزمان با سقوط شدید اعتماد به نهادهای دولتی و تشدید فضای سیاسی پرتنش رخ داده است.
ژولین امسال در محل کارش کاهش محسوسی در شمار مشتریانش مشاهده کرده است. او به یورونیووز میگوید: «امسال بسیاری از مشتریانم را از دست دادم. مردم دیگر توانایی خرج کردن و مصرف مثل قبل را ندارند.»
به نظر او، در فرانسه «فرصتهای کافی» برای کارآفرینان وجود ندارد، «فشار مالیاتی وحشتناک است» و بهویژه «جو کلی جامعه بسیار نامطلوب» است.
آنتوان، مهندس در صنعت لوکس در پاریس همین حس نارضایتی را دارد، هرچند هنوز قدمی برای خروج برنداشته است.
او «شهر خود» را که در آن به دنیا آمده و کار میکند دوست دارد، اما میگوید تمایل به ترک کشور را روزبهروز بیشتر حس میکند. در کانادا، او تجربه کرده که «نوعی پذیرش از سوی دیگران» وجود دارد که دیگر در فرانسه نمیبیند. به گفته او در فرانسه «نفرت زیادی بین مردم وجود دارد» و مردم «ترجیح میدهند یکدیگر را تخریب کنند تا کمک کنند.»
آنتوان توضیح میدهد که از نظر مادی، با وجود موقعیت مدیریتی، با یک بنبست مواجه است. این که بدون ارث، نمیتواند «به تنهایی برای خودش خانه بخرد» و حتی «در شهری که به دنیا آمده زندگی کند.»
این مسیرهای فردی بازتاب یک روند گستردهتر است. طبق این مطالعه، فرانسه در سال ۲۰۲۵ یکی از شدیدترین بحرانهای اعتماد به نهادها را از زمان آغاز نظرسنجی جهانی گالوپ در حدود بیست سال پیش، تجربه میکند.
سقوط اعتماد به شکل چشمگیر
در شرایط ناپایداری سیاسی شدید و بدبینی اقتصادی پایدار، کاهش اعتماد ناگهانی است و اکنون به شکل تمایل گسترده به مهاجرت خود را نشان داده است.
طبق گفته این موسسه، ۲۷٪ از بزرگسالان فرانسه میگویند اگر امکان داشت، به طور دائمی در خارج زندگی میکردند، در حالی که این رقم سال گذشته تنها ۱۱٪ بود. این افزایش چشمگیر که در سطح جهانی نیز نادر است، فرانسه را در میان کشورهایی قرار میدهد که بیشترین رشد سالانه تمایل به مهاجرت را از زمان مطرح شدن این پرسش توسط موسسه در سال ۲۰۰۷ دارند.
نظرسنجی جهانی گالوپ که هر سال در بیش از ۱۴۰ کشور با نمونههای نماینده جمعیت انجام میشود، امکان دنبال کردن تغییرات اعتماد در طول زمان را فراهم میکند. نتایج سال ۲۰۲۵ برای فرانسه، نشاندهنده یک شکاف واضح است.
میزان اعتماد به دولت در فرانسه پس از چند سال ثبات نسبی، به ۲۹٪ کاهش یافته که افت ۱۳ درصدی در یک سال را نشان میدهد. اعتماد به دستگاه قضایی (۵۰٪) و نهادهای مالی (۴۲٪) نیز به شدت کاهش یافته است. هیچ کشور دیگری در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۵ چنین کاهش میانگین قابل توجهی در همه این شاخصها ثبت نکرده است.
بندیکت ویگرز، سردبیر ارشد گالوپ، میگوید در فرانسه اعتماد به نهادها معمولاً سالانه ثابت باقی میماند. از زمان روی کار آمدن امانوئل ماکرون در ۲۰۱۷، این اعتماد حتی افزایش هم یافته بود، اما تمامی این پیشرفتها تنها در ۱۲ ماه گذشته از بین رفتهاند.
آشفتگی سیاسی و فقدان چشمانداز
این کاهش اعتماد در دورهای از ناپایداری سیاسی شدید رخ داده است. از زمان انحلال غیرمنتظره پارلمان در ژوئن ۲۰۲۴، امانوئل ماکرون نخستوزیران متعددی معرفی کرده که همگی با فقدان اکثریت پارلمانی مواجه بودهاند. پیشنهادهای بودجه منجر به طرحهای استیضاح مکرر شده و همین موضوع حس فلج سیاسی را تشدید کرده است.
سطح رضایت مردم از رئیسجمهور نیز کاهش پیدا کرده است. در ۲۰۲۵، میزان محبوبیت او به ۲۸٪ کاهش یافت که پایینترین سطح تاریخی است و فاصله زیادی با ۶۱٪ ثبت شده در نخستین سال ریاستجمهوریاش دارد. این رقم کمی بالاتر از سطح محبوبیت فرانسوا اولاند، رئیس جمهور پیشین در پایان دوره ریاستجمهوریاش است، اما نشاندهنده کاهش اعتماد شدیدی است.
از نظر اقتصادی نیز بدبینی شدید است: ۶۷٪ از فرانسویها معتقدند وضعیت اقتصادیشان بدتر شده و تنها ۲۱٪ آن را رو به بهبود میبینند. از سال ۲۰۱۵، فرانسه در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، پس از یونان یکی از بدبینترین کشورها از نظر وضعیت اقتصادی بوده است.
ژولین میگوید این جو سیاسی به اندازه مشکلات اقتصادی مهم است و از «ناپایداری در دولت» و حس اینکه «جامعه دیگر با نهادهای سیاسی و دولت همراه نیست» سخن میگوید.
میان ماندن و رفتن و بازگشتن
برای آنتوان، نگرانیها به آینده سیاسی نیز معطوف است. او از «فضایی بسیار افسرده» سخن میگوید و از انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۷ به دلیل رشد جناح راست افراطی «بسیار نگران» است.
اَدِل اما قبلا مهاجرت کرده است. او در ۲۰۲۴ لیون را ترک و به لایپزیگ آلمان نقل مکان کرد تا مسیر حرفهاش را تغییر بدهد. او میگوید پروژه ادامه تحصیل و تغییر رشته از حقوق به تصویرسازی در فرانسه «کمتر قابل انجام، کمتر تشویق شده و بیشتر دارای برچسب منفی» است، در حالی که در آلمان «مسیرها انعطافپذیرتر» هستند.
با این حال، ارتباط او با فرانسه قوی باقی مانده است. او از نوستالژی زبان، فرهنگ و مناظر سخن میگوید که همیشه همراه اوست و ممکن است روزی او را به بازگشت وادارد. اما بازگشتهای اخیر دوباره خشم او را برانگیخته است. او میگوید پس از شرکت در تظاهرات سپتامبر، از خشونت پلیس وحشتزده شده، بهویژه به عنوان یک زن کوییر.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
آدرین و سوفی مسیر معکوس را طی کردهاند. این زوج که در بانک کار میکنند، پس از چند سال زندگی در تورنتو به پاریس بازگشتهاند. تجربه آنها تصویر «سرزمین موعود آمریکای شمالی» را تعدیل کرده است.
آنها میپذیرند که «فرانسه کامل نیست»، اما «در فرانسه وضعیت خیلی هم بد نیست». آنها اشاره میکنند که در کانادا «مالیات بر درآمد زیاد است و هزینه زندگی بسیار بالاست»، در حالی که در فرانسه از تعطیلات بیشتر و هزینه زندگی متناسب با زندگی روزمره بهرهمند هستند. آنها میگویند: «با این حال، هنوز در یک کشور زیبا زندگی میکنیم» و معتقدند گاهی رسانهها و گفتوگوهای عمومی بیش از حد سیاهنمایی میکنند.
کلمان اما خود را بازگشتنی نمیبیند. او در ۲۰۲۳ به تورنتو نقل مکان کرده و میگوید از وضعیت سیاسی فرانسه عمیقاً «دلزده» شده و از «هرج و مرج بزرگ» و حس نمایندگی شدن توسط مسئولانی که شبیه او نیستند، سخن میگوید. او میگوید وضعیت به حدی جدی شده که شکاف میان مردم و مسئولان دیگر قابل چشمپوشی نیست، از خط قرمز گذشته و به نقطه بحران رسیده است.
به گفته گالوپ، رابطه بین بیاعتمادی به نهادهای دولتی و تمایل به مهاجرت روشن است: تقریباً از هر دو فرانسوی یک نفر که اعتماد کم یا هیچ اعتمادی به نهادها ندارد، میخواهد کشور را ترک کند، در حالی که این نسبت در میان کسانی که سطح اعتماد بالایی دارند، بسیار کمتر است.
با پایان دوره صدارت امانوئل ماکرون در ۲۰۲۷، چالش جانشین او بسیار بزرگ خواهد بود: بازسازی اعتماد عمومی که به شدت آسیب دیده است.
الکساندر کازاکویچ در نگارش این مقاله همکاری داشته است.