در حالی که مقامهای استرالیا در تلاش برای یافتن انگیزههای عاملان تیراندازی مرگبار ساحل باندی هستند، یک نکته کلیدی بیش از همه جلب توجه کرده است و آن سفر این دو مهاجم به بخش جنوبی فیلیپین اندکی پیش از وقوع این حمله بوده است؛ منطقهای که سابقهای تیره و تار از افراطگرایی اسلامی دارد.
ساجد و نوید اکرم، پدر و پسری که متهم به انجام این حمله هستند، نزدیک به یک ماه در فیلیپین اقامت داشتند و تنها دو هفته پس از ترک این کشور، دست به کشتار در یکی از مشهورترین سواحل سیدنی زدند؛ حملهای که یک مراسم یهودی را هدف قرار داد و بدترین تیراندازی جمعی در استرالیا طی دهههای اخیر به شمار میرود. پس از حادثه، پرچمهای دستساز منتسب به گروه موسوم به «دولت اسلامی» یا «داعش» در خودروی آنها کشف شد.
با این حال، ابهامات زیادی همچنان باقی است. مقامهای امنیتی هنوز جزئیاتی درباره محل دقیق سفر آنها در داخل فیلیپین، فعالیتهایی که انجام دادهاند و اینکه آیا این سفر ارتباط مستقیمی با حمله داشته یا نه، ارائه نکردهاند.
پلیس ایالت «نیو ساوت ولز» استرالیا روز سهشنبه اعلام کرد: «دلایل سفر آنها به فیلیپین، هدف این سفر و مکانهایی که در آن حضور داشتند، همگی در حال بررسی است.» پلیس همچنین افزود که این دو نفر در جریان سفر خود هیچگونه هشدار امنیتی ایجاد نکرده بودند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
نوید اکرم شش سال پیش به دلیل ارتباط نزدیک با یک هسته وابسته به داعش در سیدنی، توسط سازمان امنیت داخلی استرالیا مورد بررسی قرار گرفته بود، اما در آن زمان تهدید تلقی نشد.
با این حال، به گزارش شبکه دولتی «ایبیسی» استرالیا، مقامهای ضدتروریسم این کشور معتقدند که این دو نفر در طول اقامت خود در فیلیپین آموزشهایی با سبک نظامی دیدهاند.
کارشناسان به شبکه سی انان گفتهاند که هرچند سطح فعالیتهای تروریستی در فیلیپین در سالهای اخیر کاهش یافته، اما گروههای مسلح اسلامگرا همچنان در مناطق دورافتاده فعالاند و برخی از آنها آمادگی آموزش نیروهای خارجی را دارند؛ نیروهایی که سالهاست به جنوب شرق آسیا جذب میشوند.
رومل بانلاوی، رئیس موسسه فیلیپینی مطالعات صلح، خشونت و تروریسم، میگوید: «از دوران القاعده، فیلیپین همواره بهعنوان آکادمی تروریسم در آسیا شناخته میشده، زیرا موقعیت جغرافیایی و وجود گروههای مسلح فعال، محیطی مناسب برای آموزش فراهم میکند.»
دولت فیلیپین اعلام کرده که در تماس نزدیک با مقامهای امنیتی استرالیاست.
این افراطگرایان کجا مستقرند؟
گروههای شبهنظامی دهههاست که در جنوب فیلیپین فعالاند و حتی پیش از حملات ۱۱ سپتامبر نیز اتباع خارجی را به خود جذب میکردند.
گروه «ابوسیاف» از نخستین متحدان القاعده بود، اما در سالهای اخیر بسیاری از گروهها بهطور علنی با داعش اعلام بیعت یا همسویی کردند. چندین گروه زیر چتر «داعش شرق آسیا/ISEA» فعالیت میکنند. در سال ۲۰۱۷، داعش حتی ویدیویی منتشر کرد و از جنگجویان خود خواست به جای عراق و سوریه، به فیلیپین سفر کنند.
بیشتر فعالیتهای تروریستی در جزیره جنوبی میندانائو متمرکز است؛ منطقهای با اکثریت مسلمان، در کشوری که عمدتا کاتولیک است. این منطقه دههها شاهد درگیری، ناآرامی و اتهامات گسترده نقض حقوق بشر بوده است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
گرگ بارتون، استاد سیاست اسلام جهانی در دانشگاه دیکن استرالیا درباره مسلمانان فیلیپین میگوید: «بسیاری احساس طردشدگی و بیعدالتی داشتند. مسلمانان میندانائو قرنها در آن منطقه زندگی کردهاند؛ اسلام پیش از مذهب کاتولیک به آنجا رسیده بود.» این فعالیتها تنها به جنگلها محدود نمیشود و در شهرها نیز وجود دارد.
شهر ساحلی «داوائو» مقصد نهایی اعلامشده مظنونان حمله باندی بوده است. شهری که «همواره محل اصلی دیدار جنگجویان خارجی»؛ مکانی برای برنامهریزی، تأمین مالی و تدارکات در نظر گرفته میشود. هنوز مشخص نیست که آیا خانواده اکرم فراتر از داوائو به مناطق دیگر سفر کردهاند یا نه.
چرا فیلیپین منتخب افراطگریان شد؟
در سال ۲۰۱۷، گروههای مسلح با تصرف شهر ماراوی، بزرگترین شهر مسلماننشین فیلیپین، جهان را غافلگیر کردند. این اشغال باعث آوارگی بیش از ۳۵۰ هزار نفر شد و پس از ماهها نبرد خونین پایان یافت.
کارشناسان میگویند ضعف تاریخی در حکمرانی، توسعه اقتصادی نامتوازن، محیطهای جنگلی و ساحلی صعبالعبور، مرزهای نفوذپذیر و حضور دیرینه گروههای مسلح، فیلیپین را به پناهگاهی برای افراطگرایان تبدیل کرده است.
سازمان امنیت استرالیا (ASIO) نیز اعلام کرده که داعش شرق آسیا از شرایط اقتصادی و اجتماعی نامناسب، بهویژه در میندانائو مرکزی، برای جذب نیرو سوءاستفاده میکند.
با وجود کاهش حملات، تهدید بهطور کامل از بین نرفته است. برخی گروهها همچنان مسلحاند و عناصر سرکش آنها ممکن است دست به عملیات بزنند.