در پی دستگیری یک جوان سوری در برلین که مظنون به برنامه‌ریزی برای انجام یک حمله تروریستی بود، یک کارشناس توضیح می‌دهد که چگونه الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی به داعش در رادیکال‌سازی پیروان جوانشان کمک می‌کنند و چرا مقامات آلمانی چندان نمی‌توانند مداخله کنند.
این فرد ۲۲ ساله سوری‌تبار روز شنبه به ظن تروریسم در محله نویکلن برلین بازداشت شد و همچنان در بازداشت موقت به سر می‌برد.
به گفته دفتر دادستانی کل برلین، این فرد مظنون است که قصد داشته «با استفاده از یک وسیله انفجاری یا آتش‌زای دست‌ساز» حمله‌ای تروریستی انجام دهد.
به فیس‌بوک یورونیوز فارسی بپیوندید
او متهم به «آماده‌سازی عمل خشونت‌آمیز شدید که امنیت کشور را تهدید می‌کند و انتشار ابزارهای تبلیغاتی سازمان‌های غیرقانونی و تروریستی» است.
چگونه؟ از طریق شبکه‌های اجتماعی.
کتر هانس یاکوب کارل شندلر، کارشناس تروریسم، به یورونیوز می‌گوید: «به ندرت پیش می‌آید که شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در حمله تروریستی نداشته باشند.»
شبکه‌های اجتماعی رادیکال‌سازی را تقریباً خودکار انجام می‌دهند
شندلر توضیح می‌دهد: «دورانی که القاعده مجبور بود سال‌ها افراد را در مساجد شناسایی و آزمایش کرده و تحت نظر قرار دهد تا به تدریج رادیکال شوند، به پایان رسیده است.»
او می‌گوید اکنون شبکه‌های اجتماعی تقریباً به طور خودکار این کار را انجام می‌دهند.
به گفته این کارشناس، مقامات آلمانی «از نظر قانونی هنوز قادر نیستند به‌طور روشمند شبکه‌های اجتماعی را با هوش مصنوعی بررسی کنند.»
روزنامه آلمانی تاگس‌‌اشپیگل می‌گوید که طرح حمله این فرد سوری تنها به لطف اطلاعات یک سازمان اطلاعاتی خارجی کشف شده است.
هانس شندلر توضیح می‌دهد که پلتفرم‌های بزرگ اینترنتی مانند متا، ایکس یا یوتیوب ملزم به همکاری فعال با دولت نیستند، اگرچه تمام داده‌ها در اختیارشان است،. او معتقد است: «این شرکت‌ها باید از نظر قانونی موظف باشند در این زمینه اطلاعات ارائه دهند.»
«آن‌ها با تجربه خشونت شدید وارد جامعه ما می‌شوند»
دفتر دادستانی به یورونیوز گفته است که یک پرونده تحقیق برای تعیین چگونگی رادیکال شدن این سوری ۲۲ ساله و همچنین محل و زمان حمله برنامه‌ریزی‌شده، باز شده و شهادت شاهدان هنوز در حال بررسی است.
مشخص شده که مظنون در سال ۲۰۲۳ به آلمان آمده، اما هنوز معلوم نیست که آیا در آن زمان رادیکال شده بوده یا نه.
این موضوع در مورد برخی از مجرمان در آلمان در گذشته نیز صادق بوده است. هفته گذشته نیز یک مبارز مظنون به داعش در آوگسبورگ دستگیر شد. این شهروند عراقی متهم است که در سال ۲۰۱۶ به داعش در سوریه پیوسته و برای این سازمان جنگیده است.
عامل حمله زولینگن، عیسی ال. هـ، نیز پیش از این در سوریه با داعش در ارتباط بوده است. در ۲۳ اوت ۲۰۲۴، در حالی که مردم زولینگن ۶۵۰اُمین سالگرد پیدایی شهر را جشن می‌گرفتند، او با سلاح سرد سه نفر را کشت و پس از آن داعش مسئولیت حمله را برعهده گرفت.
هانس شندلر تأکید می‌کند کسانی که حملات تروریستی برنامه‌ریزی می‌کنند اغلب از مناطق بحران‌زده می‌آیند: «افراد با تجربه‌ای از خشونت شدید وارد جامعه ما می‌شوند.»
او می‌افزاید: «هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید کسی که طی ۲۰ سال گذشته در سوریه بزرگ شده، تجربه‌های آسیب‌زا نداشته است.»
این تجربه‌های آسیب‌زا رادیکال‌سازی را تسهیل می‌کنند. جنگ داخلی در سوریه کابوسی مطلق بود و در نتیجه، مردم با تجربه‌ای سهمگین از خشونت وارد جامعه آلمان می‌شوند.
ادغام دشوار و بهره‌برداری اسلامگرایان
به گفته این کارشناس، فرآیند ادغام در یک نظام لیبرال و دموکراتیک پیچیده است و در برخی مناطق از این کار چندان حمایت مالی نمی‌شود. شندلر می‌گوید: «دقیقا همینجاست که داعش وارد عمل می‌شود.»
او توضیح می‌دهد: «ایدئولوژی‌های افراطی زندگی مدرن را ساده می‌کنند به طوری که تنها خوب و بد، درست و غلط یا سیاه و سفید باقی می‌ماند.»
این گونه اظهارات در میان پناهندگان که اغلب تجربه طرد شدن در کشور میزبان را دارند، بازخورد ویژه‌ای دارد. به گفته شندلر، این همان چیزی است که به نفع افراطیون تمام می‌شود، زیرا هدف آن‌ها «جداسازی فرد از روابط اجتماعی‌اش» است. این افراد طرد شده در «واقعیتی موازی که توسط شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده» زندگی می‌کنند.
در فرآیند رادیکال‌سازی، دیگران به تدریج به عنوان دشمن دیده می‌شوند. کارشناس تروریسم می‌گوید: «در نهایت، تصویر دشمن آن‌قدر قوی می‌شود که فرد احساس می‌کند موظف به اقدام و اعمال خشونت است.»
هانس شندلر معتقد است که رشد تروریسم در دیگر کشورها رادیکال‌سازی در آلمان را تقویت می‌کند: «ما همچنان با وضعیتی نسبتاً پیچیده از نظر تهدید مواجهیم. داعش و القاعده در آفریقا پیشرفت می‌کنند و این منطقه با گسترش عظیم، مجددا انگیزه گروه‌های تروریستی را افزایش می‌دهد.