نهاد جهانی پایش گرسنگی که تحت حمایت سازمان ملل متحد فعالیت میکند روز جمعه ۲۲ اوت (۳۱ مرداد) تأیید کرد شهر غزه و مناطق اطراف آن رسماً دچار قحطی شدهاند و این وضعیت احتمالاً گسترش خواهد یافت.
این ارزیابی فشارها بر اسرائیل برای اجازه ورود بیشتر کمکها به این منطقه محاصره شده فلسطینی را افزایش خواهد داد.
سامانه «طبقهبندی یکپارچه مراحل امنیت غذایی» یا «آیپیسی» اعلام کرد که ۵۱۴ هزار نفر، یعنی نزدیک به یکچهارم جمعیت نوار غزه در حال تجربه قحطی هستند و این رقم تا پایان سپتامبر به ۶۴۱ هزار نفر خواهد رسید.
حدود ۲۸۰ هزار نفر از این جمعیت در منطقه شمالی باریکه غزه شامل شهر غزه که به عنوان «استان غزه» شناخته میشود، زندگی میکنند. به گفته آیپیسی، این منطقه پس از نزدیک به دو سال جنگ میان اسرائیل و گروههای مسلح فلسطینی حماس، اکنون وارد مرحله قحطی شده است.
این نخستین بار است که آیپیسی قحطی را خارج از قاره آفریقا ثبت میکند. همچنین این گروه جهانی پیشبینی کرده است که شرایط قحطی تا پایان ماه آینده به مناطق مرکزی و جنوبی دیرالبلح و خان یونس نیز گسترش یابد.
این نهاد افزود که اوضاع در شمال غزه میتواند حتی بدتر از شهر غزه باشد، اما به دلیل محدودیت دادهها امکان طبقهبندی دقیق وجود ندارد.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
اسرائیل این گزارش را جعلی و جانبدارانه توصیف کرده و مدعی شد که آیپیسی بررسی خود را بر پایه دادههای ناقصی که بیشتر توسط حماس ارائه شده، انجام داده و ورود اخیر مواد غذایی را در نظر نگرفته است.
وزارت خارجه اسرائیل در بیانیهای در این زمینه گفت: «هیچ قحطیای در غزه وجود ندارد.»
برای اینکه منطقهای در وضعیت قحطی طبقهبندی شود، دستکم ۲۰ درصد جمعیت باید با کمبود شدید مواد غذایی مواجه باشند، یکسوم کودکان دچار سوءتغذیه حاد باشند و از هر ۱۰ هزار نفر، دو نفر روزانه بر اثر گرسنگی یا سوءتغذیه و بیماری بمیرند.
آیپیسی تا پیش از این تنها در سومالی (۲۰۱۱)، سودان جنوبی (۲۰۱۷ و ۲۰۲۰) و سودان (۲۰۲۴) وضعیت قحطی ثبت کرده بود. حتی اگر منطقهای هنوز رسماً به عنوان دچار قحطی شناخته نشود، آیپیسی میتواند وضعیت «شرایط قحطی» را اعلام کند که به معنای گرسنگی، درماندگی و مرگ است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در بیانیهای گفت که قحطی در غزه «یک فاجعه انسانی ساخته دست بشر، محکومیت اخلاقی و شکست خود بشریت است.»
او خواستار آتشبس فوری، آزادی تمامی گروگانهای حماس و دسترسی نامحدود بشردوستانه شد.
وی افزود: «مردم گرسنهاند، کودکان در حال مرگند و کسانی که وظیفه دارند عمل کنند، کوتاهی میکنند... ما نمیتوانیم اجازه دهیم این وضعیت بدون پاسخگویی ادامه یابد.»
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل نیز گفت که قحطی در غزه نتیجه مستقیم اقدامات دولت اسرائیل است و هشدار داد که مرگ ناشی از گرسنگی میتواند مصداق جنایت جنگی باشد.
تحلیل آیپیسی پس از آن منتشر شد که بریتانیا، کانادا، استرالیا و بسیاری از کشورهای اروپایی اعلام کردند بحران انسانی در غزه به «سطح غیرقابل تصور» رسیده است.
ماه گذشته، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا گفت بسیاری از مردم غزه در حال مرگ از گرسنگیاند که این موضع او را در تضاد با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قرار داد. نتانیاهو بارها مدعی شده است که هیچ گرسنگیای در غزه وجود ندارد و حماس مسئول ایجاد کمبود مواد غذایی است.
اسرائیل کنترل دسترسی به غزه را در اختیار دارد
اسرائیل همه ورودیهای غزه را کنترل میکند. اداره هماهنگی فعالیتهای دولت در سرزمینها، بازوی ارتش اسرائیل که نظارت بر کمکها را بر عهده دارد، گفت گزارش آیپیسی دادههای اسرائیل درباره تحویل کمکها را نادیده گرفته و بخشی از کارزار بینالمللی برای «تخریب وجهه» اسرائیل است. این نهاد افزود: «گزارش آیپیسی نهتنها جانبدارانه است، بلکه در خدمت تبلیغات حماس قرار دارد.»
سازمان ملل مدتهاست که از موانع در رساندن کمکها به غزه و توزیع آن در منطقه جنگی شکایت کرده و مسئولیت این موانع را متوجه اسرائیل و بیقانونی موجود در منطقه دانسته است. اسرائیل نیز بارها عملیات تحت رهبری سازمان ملل را نقد کرده و حماس را به سرقت کمکها متهم میکند؛ ادعایی که حماس رد میکند.
در ۱۴ سال گذشته این پنجمین باری است که آیپیسی وقوع قحطی را تأیید میکند. آیپیسی نهادی ابتکاری است متشکل از ۲۱ گروه امدادی، آژانسهای سازمان ملل و سازمانهای منطقهای که با حمایت مالی اتحادیه اروپا، آلمان، بریتانیا و کانادا فعالیت میکند.
این نهاد تأکید میکند که خود «اعلام قحطی» نمیکند، بلکه تحلیل ارائه میدهد تا دولتها و سایر نهادها تصمیم بگیرند.