در پی افزایش حمایت جهانی از بهرسمیتشناختن «کشور فلسطین»، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، احتمال الحاق بخشی از نوار غزه را مطرح کرده است؛ اقدامی که در صورت شکست مذاکرات جاری برای آزادی گروگانها با حماس، میتواند عملی شود.
بریتانیا، کانادا و فرانسه اعلام کردهاند که از سپتامبر امسال، «فلسطین» را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت خواهند شناخت. قرار است این اعلام رسمی در مجمع عمومی سازمان ملل انجام شود، اما بریتانیا و کانادا گفتهاند اگر اسرائیل برخی شرایط خاص را رعایت کند، ممکن است از این تصمیم صرفنظر کنند. حماس هم باید به برخی شروط پایبند باشد.
اما همزمان گزارشها حاکی از آن است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل احتمال الحاق بخشی از نوار غزه را مطرح کرده است. به گزارش جروزالم پست، این موضوع در جلسهای محدود در سطح کابینه اسرائیل مورد بحث جدی قرار گرفته و منابع نظامی اسرائیل تأیید کردهاند که مقامات ارشد ارتش از حضور در این گفتوگوها کنار گذاشته شدهاند که شکاف فزایندهای را میان مقامات کشوری و لشگری اسرائیل در مورد مسیر جنگ در غزه نشان میدهند. یکی از منابع به روزنامه گفته است که این بحث صرفاً حالت نمایشی نداشته، بلکه به عنوان گزینهای واقعی بررسی شده است.
این تحولات در حالی رخ میدهد که گفتوگوهای غیرمستقیم با حماس اخیراً در قاهره با کندی پیش رفته و یک مقام ارشد اسرائیلی هشدار داده که اگر مذاکرات همچنان بینتیجه بماند، کشورش «چارهای جز تشدید عملیات نظامی» نخواهد داشت.
شبکههای کان و کانال ۱۳ اسرائیل در تاریخ ۳۰ ژوئیه گزارش دادند که اسرائیل از طریق واسطهها به حماس هشدار داده است که در صورت نپذیرفتن پیشنهاد کنونی روی میز، با اقدامات تنبیهی از جمله تصرف مناطق مرزی در شمال و شرق نوار غزه روبهرو خواهد شد.
«دردناکترین چیز برای حماس از دست دادن زمین است»
حمایت از چنین اقداماتی در میان چهرههای راستگرای ائتلاف نتانیاهو رو به افزایش است. زئیف الکین، عضو حزب «امید نو» به رهبری گیدئون سعار (وزیر أمور خارجه اسرائیل) روز چهارشنبه، بهطور علنی از تهدید به الحاق غزه دفاع کرد. او حماس را به کش دادن مذاکرات برای کسب امتیازات بیشتر متهم کرد و گفت: «دردناکترین چیز برای دشمن ما از دست دادن زمین است. اگر به حماس روشن گفته شود که در صورت بازیکردن با ما، سرزمینهایی را از دست خواهند داد که دیگر هرگز بازنخواهند گرفت، این یک ابزار فشار مؤثر خواهد بود.»
اظهارات آقای الکین همزمان شد با اقدام ۲۲ وزیر کابینه و نمایندگان ائتلاف، از جمله ایتمار بن گویر، وزیر امنیت داخلی، و شلومو کارخی، وزیر ارتباطات، که با امضای نامهای از وزیر دفاع خواستند مجوز سفر هیئتی از شهرکنشینان به شمال غزه را صادر کند. این هیئت به جنبش فراملیگرای «ناخالا» وابسته است و هدفش بررسی محلهایی برای ایجاد شهرکهای یهودی جدید در این منطقه است.
گفته میشود نتانیاهو فعلا از اجرای این طرح دست نگه داشته تا دو تحول مشخص روشن شود: تغییر احتمالی در موضع حماس در مذاکرات و همچنین برگزاری نشستهایی در واشنگتن که در آن ران درمر، وزیر امور راهبردی، و تساخی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، با مقامهای ارشد دولت ترامپ دیدار خواهند کرد.
علاوه بر این، پارلمان اسرائیل به تازگی با تصویب یک اقدام نمادین، خواستار الحاق کرانه باختری اشغالی شد. نمایندگان کنست (پارلمان اسرائیل) در تاریخ ۲۳ ژوئیه با ۷۱ رأی موافق در برابر ۱۳ رأی مخالف، به نفع این طرح رأی دادند. این تصمیم غیرالزامآور است و خواستار «اعمال حاکمیت اسرائیل بر یهودا، سامره و دره اردن» است.
به رسمیت شناختن کشور فلسطین به چه معناست؟
بر اساس کنوانسیون مونتهویدئو (۱۹۳۳)، برای آنکه فلسطین طبق قوانین حقوق بینالملل بهعنوان یک کشور مستقل شناخته شود چند شرط از جمله داشتن جمعیت دائم، قلمرو تعریفشده، حکومت مؤثر، فرایندهای دیپلماتیک رسمی از جمله داشتن سفارتخانه وجود دارد.
از میان ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، تا مارس ۲۰۲۵ تعداد ۱۴۷ کشور فلسطین را بهعنوان یک کشور به رسمیت شناختهاند. این شامل روسیه، چین و هند و همچنین بیش از دوازده کشور اروپایی از جمله اسپانیا، ایرلند و نروژ میشود.
سازمان ملل چگونه کشورهای جدید را به عضویت میپذیرد؟
کشورها معمولا درخواست عضویت خود را به دبیرکل سازمان ملل ارائه میکنند، و دبیرکل این درخواست را برای بررسی اولیه و احتمالاً رأیگیری به شورای امنیت ارجاع میدهد.
برای تأیید عضویت، لازم است دستکم ۹ رأی موافق در شورای امنیت وجود داشته باشد و هیچکدام از پنج عضو دائم شورا – بریتانیا، آمریکا، فرانسه، روسیه یا چین – از حق وتو استفاده نکنند.
اگر شورا این درخواست را تأیید کند، پرونده به مجمع عمومی سازمان ملل ارجاع میشود که در آنجا نیاز به رأی موافق دوسوم اعضاست.
در نتیجه، هیچ کشوری نمیتواند بدون تأیید همزمان شورای امنیت و مجمع عمومی به عضویت سازمان ملل درآید.
چه اتفاقی برای درخواست فلسطین در سال ۲۰۱۱ افتاد؟
شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۱، به مدت چند هفته درخواست عضویت «فلسطین: را بررسی کرد تا مشخص شود آیا شرایط لازم برای عضویت را دارد یا نه.
با این حال، این شورا نتوانست به موضعی واحد و اجماعی دست یابد، بنابراین رأیگیری رسمی هرگز انجام نشد.
حتی اگر این مرحله را نیز پشت سر میگذاشت، ایالات متحده اعلام کرده بود که قصد دارد با استفاده از حق وتو، درخواست را رد کند.
فلسطینیها خواستار تشکیل یک کشور مستقل در کرانه باختری اشغالی، بیتالمقدس شرقی الحاقشده و نوار غزه هستند؛ سرزمینهایی که از زمان جنگ ششروزه در سال ۱۹۶۷ در اشغال اسرائیل قرار دارند.
بسیاری معتقدند که این مرزها باید همان مرزهای پیش از سال ۱۹۶۷ باشد، اما از آن زمان تاکنون، تعداد زیادی شهرک اسرائیلی در کرانه باختری ساخته شدهاند و اکنون حدود ۶۰۰ هزار اسرائیلی در آنجا و در بیتالمقدس شرقی اشغالی زندگی میکنند.