اسرائیل که از زمان سقوط رژیم اسد در دسامبر گذشته بارها به خاک سوریه حمله کرده، این هفته به بهانه «حمایت از دروزی‌ها» به شدت درگیری‌ها افزود.
آگهی
با این حال تصمیم اسرائیل برای مداخله به احتمال زیاد تنها به حمایت از دروزی‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به نظر می‌رسد با موضع اسرائیل علیه دولت فعلی سوریه به ریاست احمد الشرع، جهادگرای سابق نیز ارتباط دارد.
درگیری‌های اخیر که ده‌ها کشته و صدها زخمی بر جای گذاشت، روز چهارشنبه با توافق آتش‌بس میان دولت سوریه و رهبران دروزی به پایان رسید. اما به گفته تحلیل‌گران به سختی می‌توان نسبت به وضعیت پایداری این آتش‌بس مطمئن بود.
دروزی‌ها چه کسانی هستند؟
دروزی‌ها گروهی مذهبی-عربی با جمعیتی حدود یک میلیون نفر هستند که عمدتا در سوریه، لبنان و اسرائیل زندگی می‌کنند.
آن‌ها ریشه‌ای در مصر قرن یازدهم دارند و پیرو شاخه‌ای خاص از اسلام هستند که پذیرش پیرو جدید یا ازدواج با افراد خارج از آئین خود را ممنوع می‌داند.
در سوریه تمرکز جمعیت دروزی در سه استان جنوبی است که به بلندی‌های جولان، منطقه‌ای که اسرائیل در جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ از سوریه گرفت و در سال ۱۹۸۱ آن را به‌طور یکجانبه ضمیمه کرد، نزدیک هستند.
بیش از ۲۰ هزار دروزی در بلندی‌های جولان زندگی می‌کنند. بیشتر آن‌ها تابعیت اسرائیل را نپذیرفته‌اند و تنها اقامت دائمی دارند. در مقابل دروزی‌های داخل مرزهای رسمی اسرائیل، گرایش بیشتری به دولت اسرائیل دارند و برخی حتی در پست‌های نظامی عالی‌رتبه خدمت می‌کنند.
در استان سویدا واقع در جنوب سوریه که اکثریت آن را دروزی‌ها تشکیل می‌دهند، این جامعه در خلال جنگ داخلی سوریه میان نیروهای رژیم اسد و گروه‌های افراطی گرفتار شده بود.
چرا دروزی‌ها با دولت جدید درگیر شدند؟
پس از سرنگونی بشار اسد، احمد الشرع وعده داد که دولتی فراگیر تشکیل می‌دهد و از همه اقلیت‌ها حمایت خواهد کرد. اما دروزی‌ها نسبت به دولت جدید محتاط مانده‌اند. آن‌ها نسبت به حذف برخی رهبرانشان از فرآیندهای گفت‌و‌گوی ملی و سهمیه ناچیز در کابینه (تنها یک وزیر دروزی) ابراز نگرانی کرده‌اند.
علاوه بر این، نیروهای افراط‌گرای سنی وفادار به الشرع همچنان به سرکوب اقلیت‌ها ادامه داده‌اند.
در ماه مارس، در جریان سرکوب طایفه علوی در لاذقیه صدها نفر کشته شدند. در آوریل نیز، درگیری میان نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان دروزی به مرگ دست‌کم ۱۰۰ نفر انجامید.
درگیری‌های اخیر پس از تنش‌هایی میان دروزی‌ها و قبایل بدوی منطقه آغاز شد و سپس با ورود ارتش سوریه شدت گرفت. گزارش‌ها حاکی از کشتارهای فراقضایی، تبادل توپخانه‌ای و حملات هوایی اسرائیل است.
در واکنش، اسرائیل حملات هوایی بیشتری را به اجرا گذاشت و هدف آن را «حمایت از دروزی‌ها» اعلام کرد.
چرا اسرائیل مداخله کرد؟
نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، در بیانیه‌ای گفت که کشورش «متعهد به جلوگیری از آسیب به دروزی‌های سوریه است، به دلیل پیوندهای عمیق برادری با دروزی‌های شهروند اسرائیل و روابط خانوادگی و تاریخی با دروزی‌های سوریه.»
اما تحلیل‌گران معتقدند دلایل استراتژیک دیگر نیز در این تصمیم دخیل بوده‌اند. اسرائیل علاقه‌مند است که هم‌زمان با افزایش حضور نظامی خود در سوریه، مرزهایش را نیز امن نگه دارد.
نتانیاهو دولت جدید دمشق را «رژیمی افراط‌گرای اسلامی» خوانده که تهدیدی برای اسرائیل به‌شمار می‌رود. او در ماه مه به رئیس‌جمهور ترامپ هشدار داده بود که تحریم‌های سوریه را برندارد، زیرا این اقدام می‌تواند به تکرار حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ منجر شود.
اسرائیل همچنین به‌طور یکجانبه منطقه‌ای غیرنظامی در جنوب سوریه اعلام کرده است که طبق اعلام دفتر نخست‌وزیر اسرائیل «ورود نیروها و سلاح‌ها به آن منطقه ممنوع است».
دولت سوریه و جامعه بین‌المللی این اعلامیه اسرائیل را نپذیرفته‌اند و خواهان توقف نقض حاکمیت سوریه توسط اسرائیل شده‌اند.
از زمان سقوط رژیم اسد در دسامبر ۲۰۲۴، اسرائیل ضمن اشغال بیشتر خاک سوریه، به بهانه جلوگیری از بازسازی توان نظامی و مقابله با تهدیدهای شبه‌نظامی، بارها حملات هوایی انجام داده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
گام بعدی چیست؟
تصاویر منتشرشده نشان می‌دهد دولت سوریه به تعهدات خود در آتش‌بس پایبند بوده و نیروهایش را از استان سویدا خارج کرده است. اما دوام این توافق همچنان نامشخص است، به‌ویژه که یکی از رهبران برجسته دروزی‌ها آن را رد کرده است.
نتانیاهو آتش‌بس را «گامی مهم» دانست، اما هشدار داد که «اسرائیل در صورت لزوم، به اقدامات خود ادامه خواهد داد.»