اسرائیل از چین خواست تا از نفوذ اقتصادی و سیاسی خود برای محدود کردن فعالیتهای نظامی و هستهای ایران استفاده کند. تلآویو امیدوار است که پکن با بهرهگیری از روابط نزدیک خود با تهران، در جهت کاهش تنشها و جلوگیری از پیشرفتهای بیشتر در برنامه هستهای ایران نقشآفرینی کند.
راویت بائر، سرکنسول اسرائیل در شهر شانگهای چین روز سهشنبه در این شهر به خبرنگاران گفت: «چین تنها کشوری است که توانایی تأثیرگذاری بر ایران را دارد. اگر چین نفت ایران را نمیخرید، اقتصاد ایران فرو میپاشید.»
اظهارات راویت بائر در شرایطی مطرح میشود که روابط اسرائیل و چین به دلیل جنگ جاری در غزه و حملات ماه گذشته اسرائیل به ایران با تنشهایی مواجه شده است.
خانم بائر روز چهارشنبه نیز در گفتوگو با شبکه تلویزیونی بلومبرگ، بار دیگر بر اظهارات خود تأکید کرد و مدعی شد از آنجائی که چین نفت ایران را خریداری میکند پس در نتیجه از قدرت اثرگذاری بر تهران برخوردار است.
وی در مصاحبه تلویزیونی خود گفت: «متأسفانه بخش زیادی از پول و درآمدی که از فروش نفت ایران به دست میآید، در داخل این کشور صرف فعالیتهای مخرب جمهوری اسلامی در منطقه میشود.»
چین، روز پنجشنبه، میزبان وزرای دفاع ایران و روسیه در شهر ساحلی خود، چینگدائو، در شرق این کشور بود. چین مدتهاست که تلاش میکند سازمان همکاری شانگهای (SCO) را که ۱۰ عضو دارد، به عنوان وزنهای در برابر بلوکهای قدرت تحت رهبری غرب معرفی کند و خواهان تقویت همکاری میان اعضای آن در زمینههای سیاسی، امنیتی، تجاری و علمی است.
چین و روسیه، که از مهمترین متحدان ایران در سطح جهانی هستند، اگرچه حملات اسرائیل را محکوم کردند، اما عملاً کمک چندانی به ایران نکردند.
چین همچنین بارها از اسرائیل خواسته جنگ در غزه علیه حماس را متوقف کرده و در مسیر راهحل دو کشوری گام بردارد؛ موضوعی که نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، آن را خطری برای امنیت کشورش تلقی میکند.
چین حدود ۹۰ درصد از صادرات نفت روزانه ایران، معادل تقریباً ۱.۷ میلیون بشکه در روز، را خریداری میکند. علاوه بر این، پکن در سال ۲۰۲۱ یک توافقنامه مشارکت راهبردی با تهران امضا کرد که چارچوب سرمایهگذاری بالقوه ۴۰۰ میلیارد دلاری چین طی ۲۵ سال در ایران را ترسیم میکند.
با این حال، شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد چین بتواند تأثیر قابل توجهی بر سیاستهای نظامی و هستهای ایران بگذارد. هرچند روابط تهران با پکن و مسکو در سالهای اخیر تقویت شده، اما جمهوری اسلامی همواره در برابر هرگونه دخالت خارجی در تصمیمگیریهای کلیدی خود مقاومت نشان داده است.
علاوه بر این، انتظار میرود شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، ترجیح دهد تمرکز روابط با ایران را بر همکاریهای اقتصادی معطوف کند.
خانم بائر با در نهایت گفت: «فکر نمیکنم چین علاقهای به میانجیگری بین اسرائیل و ایران داشته باشد. میانجیگری مسئولیتی بزرگ است که نیازمند هزینههای سنگین و تصمیمگیریهای دشوار است.»