عکس‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهند که اسرائیل در حمله اخیر خود احتمالاً به پایگاه مهمی از سپاه پاسداران که موشک‌های بالستیک می‌سازد و موشک‌هایی را در چارچوب برنامه فضایی خود پرتاب می‌کند، آسیب وارد کرده است. تصاویر ماهواره‌ای که روز سه‌شنبه توسط خبرگزاری آسوشیتدپرس تحلیل شده این خسارت را تأیید می‌کنند.
آگهی
به نوشته این خبرگزاری، خسارت وارده به پایگاه شاهرود پرسش‌های جدیدی را در مورد حمله بامداد شنبه اسرائیل به وجود آورده است، به‌ویژه با توجه به اینکه این حمله در منطقه‌ای رخ داده که پیش‌تر توسط تهران اعلام نشده بود و پای سپاه پاسداران را به این ماجرا نیز باز کرده است. سپاه تاکنون درباره خسارات احتمالی سکوت کرده است.
ایران تنها از حملات اسرائیل در استان‌های ایلام، خوزستان و تهران خبر داده بود، اما اشاره‌ای به حمله در استان سمنان که این پایگاه در آن واقع شده نکرده است.
به فیس‌بوک یورونیوز فارسی بپیوندید
این حمله احتمالاً توانایی سپاه پاسداران را برای تولید موشک‌های بالستیک با سوخت جامد که برای ذخیره و بازدارندگی در برابر اسرائیل به آن نیاز دارد، محدود می‌کند. تهران مدت‌هاست به این زرادخانه متکی است، زیرا نمی‌تواند سلاح‌های پیشرفته غربی و به ویژه آمریکایی را که اسرائیل و همسایگان عرب خلیج فارس از آنها استفاده می‌کنند، خریداری کند.
پیش از این نیز تصاویر ماهواره‌ای از دو پایگاه نظامی نزدیک تهران که توسط اسرائیل هدف قرار گرفته بودند، نشان داده بود محل‌هایی که ایران از آنها برای تولید موشک‌های بالستیک استفاده می‌کرد، تخریب شده‌اند و برنامه موشکی آن بیش از پیش تحت فشار قرار گرفته است.
فابیان هینز، کارشناس موشکی و پژوهشگر مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی که درباره ایران مطالعه می‌کند، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «ما نمی‌دانیم که تولیدات ایران به کلی متوقف شده یا فقط آسیب دیده است. تصاویری که ما دیده‌ایم به قدر کفایت نشان می‌دهد که تأثیراتی وجود داشته است.»
آسوشیتدپرس می‌نویسد که هیأت نمایندگی ایران در سازمان ملل به درخواست اظهار نظر این خبرگزاری در این زمینه پاسخ نداده است. ارتش اسرائیل نیز از پاسخ به پرسش‌های آسوشیتدپرس خودداری کرد، اما بیانیه‌ای فرستاد که تأیید می‌کرد تأسیسات تولید موشک ایران را هدف قرار داده است.
در تصاویر، ساختمان اصلی پایگاه شاهرود خراب شده است
تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا از شرکت Planet Labs PBC که برای آسوشیتدپرس گرفته و تحلیل شده نشان می‌دهند که به مرکز فضایی شاهرود سپاه در سمنان، حدود ۳۷۰ کیلومتری شمال شرق پایتخت ایران، آسیب وارد شده است. سمنان همچنین میزبان مرکز فضایی امام خمینی است که از آن در برنامه فضایی غیرنظامی ایران استفاده می‌شود.
این تصاویر نشان می‌دهند که ساختمان اصلی مرکزی در مرکز فضایی شاهرود تخریب شده و سایه‌ی اسکلت باقی‌مانده‌اش در تصویری که صبح سه‌شنبه گرفته شده دیده می‌شود. وسایل نقلیه‌ای در اطراف سایت دیده می‌شود که احتمالاً مقامات برای بررسی خسارت آنجا حضور دارند، و تعداد خودروها در دروازه اصلی سایت بیشتر از حد معمول است.
سه ساختمان کوچک درست در جنوب سازه اصلی نیز به نظر می‌رسد که آسیب دیده‌اند. ایران در ماه‌های اخیر ساختمان‌های جدیدی در این پایگاه ساخته بود. یک آشیانه دیگر در شمال شرقی ساختمان اصلی نیز به نظر می‌رسد که آسیب دیده باشد.
ایران تاکنون هیچ حمله‌ای را در شاهرود تأیید نکرده است. با این حال، با توجه به خسارت وارد شده به چندین سازه، معلوم می‌شود که حمله اسرائیل شامل ضربات دقیقی به این پایگاه بوده است. تصاویر با وضوح پایین پس از حمله نشانه‌هایی از خسارت را در این سایت نشان می‌دهند که پیش از حمله وجود نداشتند، و این بیشتر بر احتمال نقش داشتن موشک‌های اسرائیل در این حمله دلالت دارد.
هینز گفت: «نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد احتمال وقوع چیزی دیگر را رد کنیم، اما تقریباً مطمئن هستیم که این ساختمان به‌دلیل حمله اسرائیل آسیب دیده است.»
هینز که مدت‌ها این سایت را مطالعه کرده، همچنین گفت با توجه به اینکه ساختمان بزرگ با خاک‌ریزهایی احاطه شده است، این نشان می‌دهد که در آن از مواد منفجره قوی استفاده می‌شده است. این محل کانونی احتمالاً با عملیات ترکیب و ریختن سوخت جامد سر و کار دارد.
هینز گفت که جعبه‌های بزرگ در کنار ساختمان به احتمال زیاد صندوق‌های موتور موشک هستند. اندازه آنها نشان می‌دهد که احتمالا برای موشک بالستیک خیبرشکن و موشک فتاح ۱ که ایران ادعا کرده است قادر به رسیدن به سرعت ماخ ۱۵، یعنی ۱۵ برابر سرعت صوت است، استفاده می‌شوند. هر دو موشک در حملات ایران به اسرائیل در جریان جنگ اسرائیل و حماس و حمله زمینی بعدی به لبنان استفاده شده‌اند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
حمله به شاهرود، همراه با حملات دیگر در سراسر کشور، احتمالاً فشار بیشتری بر حکومت ایران وارد کرده است، به‌ویژه در زمانی که این کشور در حال ارزیابی خسارات وارده به زرادخانه اصلی تسلیحات خود است و سعی می‌کند حمله را کم‌اهمیت جلوه دهد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با دیپلمات‌های خارجی در تهران گفت: « به دنبال آمادگی و هوشیاری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و عملکرد به موقع پدافند هوایی کشور، خسارت محدودی به برخی نقاط مورد اصابت وارد آمد که بلافاصله اقدامات لازم برای بازگشت آن تجهیزات به مدار عملیاتی صورت پذیرفت.»
نگرانی آمریکا از برنامه فضایی سپاه به‌عنوان پوششی برای تحقیقات موشکی
در فاصله کوتاهی از ساختمان‌های تخریب‌شده، سکوی پرتاب بتنی‌ای وجود دارد که سپاه پاسداران از آن برای اجرای چندین مأموریت موفق استفاده کرده است که طی آن ماهواره‌ها را با پرتابگرهای سیار به فضا می‌فرستد. سپاه که تنها به علی خامنه‌ای، رهبر ۸۵ ساله ایران پاسخ‌گوست، برنامه فضایی مخفی خود را در سال ۲۰۲۰ فاش کرد.
ارزیابی تهدید جهانی جامعه اطلاعاتی آمریکا در سال ۲۰۲۴ گفته است که ادامه توسعه ادوات پرتاب ماهواره توسط ایران می‌تواند «زمان لازم برای تولید» موشک بالستیک قاره‌پیما را کوتاه‌تر کند، زیرا از فناوری مشابهی برای آن استفاده می‌شود.
موشک‌های بالستیک قاره‌پیما می‌توانند برای حمل سلاح‌های هسته‌ای به کار گرفته شوند. ایران پس از فروپاشی توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی، در حال حاضر اورانیوم را نزدیک به سطح تسلیحاتی تولید می‌کند. رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها هشدار داده است که تهران به اندازه کافی اورانیوم غنی شده دارد و اگر بخواهد، می‌تواند «چندین» سلاح هسته‌ای تولید کند.
ایران همواره تأکید کرده است که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و می‌گوید برنامه فضایی‌اش، مانند فعالیت‌های هسته‌ای‌اش، صرفاً برای اهداف غیرنظامی است. اما سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گویند که ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه نظامی هسته‌ای سازمان‌دهی شده داشته است. پارچین، یکی از دو پایگاه نظامی نزدیک تهران که توسط اسرائیل هدف قرار گرفت، شاهد تخریب ساختمانی مرتبط با آن برنامه بود.
هینز گفت: «در برنامه هسته‌ای ایران، خود سیستم را نمی‌سازند، بلکه تمام فناوری‌های آن را تحت پوشش یک برنامه غیرنظامی توسعه می‌دهند.»
پس از آن، ایران می‌تواند تصمیم بگیرد که به‌دنبال سلاح برود یا از دانش خود به‌عنوان اهرمی برای مذاکره با غرب در مورد تحریم‌های بین‌المللی استفاده کند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
اما در حال حاضر، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که ایران همچنان در حال ارزیابی پیامدهای حمله اسرائیل است.
در تحلیلی که روز دوشنبه توسط دو کارشناس در مؤسسه خدمات متحد سلطنتی بریتانیا منتشر شد، آمده است: «تصاویری که در حال انتشار است، نشان‌دهنده خسارت قابل‌توجه به دفاع هوایی ایران و همچنین تأسیسات پرتاب موشک است که در هر دو مورد، هدف از انتشار عکس‌ها، نشان دادن آسیب‌پذیری ایران به خودشان در برابر حملات بیشتر در صورت تلاش آنها برای تلافی است.»