ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به اسرائیل در اول اکتبر، دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا پیامی فوری به اسرائیل فرستاد: «صبر کن.»
استدلال واشنگتن این بود که اکنون اسرائیل هرچقدر بخواهد زمان در اختیار دارد تا درباره بهترین واکنش به حمله ایران، که به نظر ایالات متحده در صورت دفع نشدن میتوانست هزاران کشته برجای بگذارد، تصمیم بگیرد.
مقامات از این نگران بودند که واکنش سریع اسرائیل به حمله ایران آن هم تنها چند هفته قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، کل خاورمیانه را به یک درگیری بزرگ منطقهای و همهجانبه نزدیکتر کند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی که به کمک مقامات فعلی و پیشین ایالات متحده تهیه شده، توضیح میدهد که چگونه ایالات متحده از زمان حمله دوم ایران به خاک اسرائیل تا هنگام واکنش تلآویو به این حملات در شامگاه جمعه ۲۵ اکتبر، سعی کرده بر تصمیمات اسرائیل درباره چگونگی انجام این حمله تاثیر بگذارد.
در نهایت نیز این رایزنیها باعث شد که نیروهای اسرائیل، پدافند هوایی کلیدی و تأسیسات تولید موشک ایران را منهدم و نیروهای نظامی ایران را تضعیف کنند. به عبارت دیگر دو خواسته اصلی بایدن یعنی خودداری از حمله به سایتهای هستهای و زیرساختهای انرژی ایران برآورده شدند.
جاناتان پانیکوف، معاون پیشین سازمان اطلاعات ملی برای خاور نزدیک در شورای اطلاعات ملی ایالات متحده در این باره میگوید: «فشار ایالات متحده بسیار مهم بود. اگر دولت بایدن وارد عمل نمیشد تا اسرائیل را از حمله به سایتهای هستهای یا انرژی ایران منصرف کند، تصمیم گیری اسرائیل بسیار متفاوت میبود.»
یکی از مقامات ارشد دولت بایدن نیز میگوید که اولین اقدام دولت آمریکا، اذعان به این موضوع بود که ایران باید هزینه حمله ۱ اکتبر را بپردازد و به همین دلیل هم «در همان ساعات اولیه پس از حمله، ما اعلام کردیم که ایران با عواقب جدی چنین اقدامی روبرو خواهد شد».
لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده نیز از اول اکتبر دهها تماس با همتای اسرائیلی خود، یوآو گالانت داشت تا درباره پاسخ احتمالی اسرائیل گفتگو کنند.
یکی از مقامات آمریکایی درباره مکالمات آستین با گالانت میگوید: «ما میدانستیم که آنها برای انجام کاری آماده میشوند و آستین تلاش میکرد تا این پاسخ را "متناسب" کند.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده نیز پس از حمله ۱ اکتبر ایران، مکالمات تلفنی بسیاری با متحدان اروپایی و عرب داشت و بر این نکته تاکید داشت که اگرچه اسرائیل باید به این حملات پاسخ دهد، اما واشنگتن در تلاش است تا این پاسخ را «تنظیم و متناسب» کند.
اما چه پاسخ «متناسبی» میتوانست از حمله دوبارۀ ایران در آینده جلوگیری کند؟
به گفتۀ جفری لوئیس، کارشناس منع گسترش سلاحهای هستهای در موسسه مطالعات بینالمللی میدلبری، در دومین حمله ایران به خاک اسرائیل، همه موشکهای ایران رهگیری نشدند و تجزیه و تحلیل تصاویر ماهوارهای، دستکم ۳۰ ضربه به پایگاه هوایی نواتیم اسرائیل را نشان میدهد.
به گفتۀ یکی از مقامات آمریکایی، زمانی که دولت بایدن برای اولین بار صحبت با اسرائیلیها درباره حملات آنها به ایران را آغاز کرد، یکی از اهداف بالقوه اسرائیلیها سایتهای هستهای و سایتهای نفتی ایران بود؛ اگرچه اسرائیل هنوز بطور قطعی تصمیمی درباره این اهداف نگرفته بود.
اما مقامات ایالات متحده سعی به متقاعد کردن آنها برای حرکت به سمت یک گزینه جایگزین داشتند. واشنگتن گفت که تحریمهای نفتی ایران را با هدف تضعیف ناوگان ارواح ایران تشدید خواهد کرد که یک اقدام جایگزین برای اسرائیلیهایی بود که میخواستند با حملاتشان به درآمدهای نفتی ایران آسیب بزنند.
ایالات متحده در ۱۱ اکتبر نیز از گسترش تحریمهایش علیه بخشهای نفت و پتروشیمی ایران خبر داد.
آمریکا همچنین پدافند هوایی اسرائیل را آن هم پیش از حمله روز شنبه به ایران تقویت کرد و بر همین اساس در اقدامی نادر سیستم دفاعی تاد را به همراه حدود ۱۰۰ نیروی آمریکایی در این کشور مستقر در کرد.
با این وجود قبل از استقرار این سیستم، ایالات متحده اصرار داشت که از نقشههای حمله اسرائیل مطلع شود و بر همین اساس، بایدن در ۹ اکتبر با نتانیاهو تماس گرفت و در جریان این مکالمه، ایالات متحده به اطلاعات قابل توجهی درباره واکنش اسرائیل دست یافت و به این ترتیب برنامه استقرار سیستم تاد نیز عملی شد.
ایران هشدار داده بود که در صورت حمله اسرائیل، حامیان تلآویو در منطقه ممکن است هدف قرار گیرند؛ به همین دلیل در گام بعدی کشورهای خلیج فارس بیطرفی خود را اعلام کردند.
همکاریهای بینالمللی برای تنبیه ایران
در کنار استقرار سامانه تاد، تشویق متحدان اروپایی به اعمال مجازات علیه شرکت هواپیمایی «ایران ایر» نیز یک عامل بازدارنده دیگر و نشان دهنده این موضوع بود که آمریکا و متحدانش همچنان قویا از اسرائیل حمایت میکنند.
به گفته مقامات، این گزینه نیز یک بازدارنده قوی و موثر در تحمیل هزینهها به ایران، آن هم بدون درگیر کردن منطقه در جنگی گستردهتر بود.
در اقدامی دیگر که بسیاری از کارشناسان آن را پیامی به ایران میدانستند، ارتش ایالات متحده با بمبافکنهای رادارگریز دوربرد B-2 به حوثیهای همسو با ایران در یمن حمله کرد.
آستین در آن زمان گفت که این حمله، یک نمایش منحصر به فرد از توانایی پنتاگون در حمله به تاسیسات صعبالعبور بود، آنهم «بدون توجه به اینکه این تاسیسات تا چه عمقی در زیر زمین، زیر مناطقی مستحکم دفن شدهاند».
ایالات متحده در گفتگوهایش با اسرائیل همچنین تاکید داشت که اگر تهران تصمیم بگیرد سلاح هستهای بسازد، آنگاه اسرائیل میتواند روی کمک واشنگتن حساب کند؛ اگرچه جامعه اطلاعاتی آمریکا هنوز باور ندارد که چنین کاری در حال انجام است.
بلینکن نیز در جریان سفر هفته گذشته خود به خاورمیانه، به وزرای خارجه کشورهای عرب گفت که حاصل مذاکرات ایالات متحده با اسرائیل این بوده که اسرائیل فقط به اهداف نظامی حمله ایران حمله کند.
بلینکن همچنین در پیامی که امیدوار بود به تهران برسد، گفت که ایران نیز به نوبه خود نباید هیچ کار دیگری انجام دهد.
به این ترتیب روز یکشنبه، هنگامی که گرد و غبار حملات شبانه نشست، هیچ یک از طرفین نشانهای برای تشدید بیشتر تنشها نشان ندادند.
نتانیاهو گفت که حملات هوایی او به دفاع و تولید موشکی ایران ضربه سختی زده و علی خامنهای نیز گفت که درباره خسارات حمله روز شنبه نباید بزرگنمایی کرد.
با این وجود هنوز نمیتوان پیشبینی کرد که آیا اسرائیل و ایران تنشزدایی خواهند کرد یا خیر. مقامات آمریکایی میگویند که دولت بایدن سخت تلاش کرده تا فرصتی برای شکستن چرخه بیسابقه حملات مستقیم و ضدحملهای که در آوریل آغاز شد، ایجاد کند.
یک مقام ارشد دولت بایدن در این باره گفت: «اگر ایران تصمیم بگیرد که یک بار دیگر اقدام به حمله کند، ما آماده خواهیم بود و یک بار دیگر چنین حملاتی عواقبی برای ایران به همراه خواهد داشت. با این حال، نمیخواهیم این اتفاق بیفتد.»
اسرائیل و دولت آیندۀ آمریکا
استراتژی بایدن برای مهار اسرائیل، انتقادات بسیاری را در ایالات متحده بویژه در میان جمهوریخواهان در پی داشته است.
مایک ترنر، نماینده جمهوریخواه کنگره که ریاست کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان را بر عهده دارد، به فاکس نیوز گفت: «آنها توانایی اسرائیل برای تأثیرگذاری واقعی بر ایران و توانایی آن برای ادامه تهدید اسرائیل را محدود کردهاند».
آرون دیوید میلر، یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی نیز معتقد است که اگر دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، اسرائیلیها احتمالا در ماههای پیشرو به دنبال فرصتی برای وارد کردن آسیبهای بیشتر به ایران خواهند بود.