بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر در فاصله بین مارس ۲۰۲۲ تا ژوئن ۲۰۲۳، صدها مهاجر و پناهجوی اتیوپیایی که قصد عبور از مرز عربستان را داشتند توسط مرزبانان سعودی کشته شده‌اند.
آگهیحمدیه دختری ۱۴ ساله در فوریه گذشته به همراه گروهی ۶۰ نفره قصد عبور از مرز یمن به عربستان را داشته که به یکباره صدای تیراندازی می‌شنوند. وی در اینباره گفت: «من افرادی را دیدم طوری کشته شدند که هرگز تصورش را نمی‌توان کرد. من دیدم که ۳۰ نفر را در دم کشتند.»
او که پس از مشاهده این صحنه‌ها در شوک فرو رفته است در مورد احساس خود گفت: «من نمی دانم بعد از آن چه اتفاقی افتاد. احساس می‌کردم که مردم در اطراف من خوابیده‌اند، اما در واقع اجساد مردگان بودند.»
کشتار نظام‌مند
اظهارات او بخشی از آخرین گزارش دیده بان حقوق بشر (HRW) است که از کشتار دسته جمعی مهاجران در مرز یمن با عربستان توسط مرزبانان سعودی حکایت دارد. این تحقیقات نشان می‌دهد که سوء استفاده‌های نظام‌مند علیه اتیوپیایی‌ها ممکن است جنایت علیه بشریت باشد.
در حدفاصل مارس ۲۰۲۲ تا ژوئن ۲۰۲۳ میلادی صدها مهاجر و پناهجوی اتیوپیایی که در حال گذر از مرز بودند کشته شده‌اند.
اکنون که حمدیه توانسته با کمک سایر مهاجران خود را به شهر صنعا، پایتخت یمن برساند، می‌تواند آنچه بر سرش گذشته را روایت کند. اگرچه او از این مهلکه جان سالم به در برده، اما می گوید که از نظر روحی جریحه‌دار شده است.
«شب‌ها نمی‌توانم بخوابم. خیلی می‌ترسم. ترجیح می دهم همه بیدار بمانند و با من صحبت کنند.»
هدف قرار دادن مهاجران با مواد منفجره
در مصاحبه ده نفر دیگر با دیده بان حقوق بشر، برآورد شده است که از مجموع ۱۲۷۸ مهاجری که در طی ۱۱ مرتبه تلاش ناموفق، قصد عبور از مرز را داشتند، دست‌کم ۶۵۵ نفر کشته شده‌اند.
نادیا هاردمن، پژوهشگر پناهندگان بخش حقوق مهاجران در HRW به یورونیوز گفت: «مطمئنا تعداد مرگ و میرها بیشتر و بدست آوردن آمار دقیق غیرممکن است. این منطقه غیرقابل دسترس است و ما سعی می‌کنیم با افرادی که به تازگی از این صحنه سرشار از وحشت جان سالم بدر برده‌اند گفتگو کنیم.»
به گفته یکی از بازماندگان، از ۱۷۰ نفری که با او در یک گروه بودند، تعداد ۹۰ نفر کشته شدند که «بعضی برای برگرداندن اجساد به آن مکان رفته بودند.»
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
در این گزارش آمده است که مرزبانان سعودی از«سلاح‌های انفجاری» برای کشتن بسیاری از مهاجران از جمله زنان و کودکان آن هم از فاصله نزدیک استفاده کرده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر از سال ۲۰۱۴ میلادی همواره این قبیل کشتارها در مرز عربستان را مستند کرده است، اما این کشتارها اغلب نامنظم و نادر بودند. خانم هاردمن در این زمینه گفت: «هنگامی که ما شروع به تحقیق در این زمینه کردیم، انتظار نداشتیم اوضاع این قدر وخیم باشد.»
او افزود: «انتظار این را نداشتیم که روزی بگوییم که (این قتل‌ها) گسترده و نظام‌مند هستند و می‌تواند در زمره جنایت علیه بشریت محسوب شوند، زیرا مقیاس آن باورنکردنی است.»
بر اساس یافته‌های دیده‌بان حقوق بشر، در برخی موارد مشاهده شده که مرزبانان سعودی از مهاجران می‌پرسیدند که به کدام قسمت از بدن آنها شلیک کنند و بعد از فاصله نزدیک به آنها شلیک می‌کردند. آنها حتی به سوی مهاجرانی که قصد فرار به یمن را داشتند هم مواد منفجره پرتاب می‌کردند.
همه اینها در حالی است که عربستان سعودی «برای منحرف‌کردن توجهات از کارنامه افتضاح حقوق بشری در داخل و خارج از کشور، سرمایه‌گذاری زیادی انجام داده» و میلیاردها دلار برای رویدادهای مهم سرگرمی، فرهنگی و ورزشی هزینه کرده است.
مسیری مرگبار
مسیری که مهاجران اتیوپیایی در پیش می‌گیرند، یکی از خطرناک‌ترین مسیرهای جهان است. بسیاری از اتیوپیایی‌ها سعی می‌کنند از مرز سومالی عبور کرده و سپس به سمت یمن حرکت کنند. از آنجا نیز به دنبال زندگی بهتر وارد عربستان سعودی می‌شوند.
جنگ ویرانگر در منطقه تیگرای اتیوپی، توامان با معضلات اجتماعی و اقتصادی، باعث شده تا صدها هزار نفر سختی این مسیر را به جان بخرند. ۹۰ درصد از کسانی که از این مسیر قصد رسیدن به عربستان را دارند از مهاجران اتیوپیایی هستند.
برآورد می‌شود که حدود ۷۵۰ هزار اتیوپیایی در عربستان سعودی زندگی می‌کنند و مشغول به کار هستند.
آگهیهاردمن گفت: «اتیوپیایی‌ها انتخاب زیادی ندارند. یک شبکه قاچاق انسان هست که کار خود را بدون عیب و نقص انجام می‌دهد و وعده فرصت‌های شغلی در عربستان سعودی را می‌دهد. که البته فرصت‌های شغلی هم وجود دارد.»
او افزود: «همه می‌دانند که این مسیر بسیار خطرناکی است، اما فکر نمی‌کنم از میزان وحشیگری و میزان مرگ‌های آن آگاه باشند.»
عبور از یمن جنگ زده
به گفته سازمان بین‌المللی مهاجرت، تنها ۳۰ درصد از کسانی که در تلاش برای پیدا کردن کار در عربستان سعودی هستند، خبر دارند که یمن - کشوری که در بین راه باید از آن عبور کنند - در ششمین سال جنگ و درگیری قرار دارد.
موضوع بدرفتاری با مهاجران اتیوپیایی تنها متوجه پلیس مرزبانی عربستان سعودی نمی‌شود، بلکه گروه مسلح حوثی‌ها در یمن نیز مهاجران را در شرایط نامناسب بازداشت و تحت شکنجه قرار می‌دهد.
نیروهای حوثی اغلب از مهاجران «رشوه می‌گیرند» و «تا زمانی که این افراد نتوانند هزینه خروج خود را بپردازند از آنها سوء استفاده می کنند.»
آگهیصداهایی که التماس می‌کردند ترکمان نکن
از ۴۲ نفری که توسط دیده بان حقوق بشر مصاحبه شده‌اند و سعی کردند از مرز یمن و عربستان عبور کنند، همه و همه صحنه‌های وحشتناکی را توصیف کردند.
بنا به گفته یکی از شاهدان، منطقه کوهستانی پر شده بود از زنان، مردان و کودکانی که به شدت مجروح شده بودند، بدن‌هایشان مثله شده بود یا مرده بودند.
وی گفت: «اول با مردم غذا بخوری و بعد ببینی که آنها در حال جان دادن هستند... برخی بودند که نمیشد آنها را شناسایی کرد؛ چون‌که اعضای آنها در همه جا پراکنده شده بود. برخی از مردم دو نیم شده بودند.»
سازمان دیده‌بان حقوق بشر برای اینکه بتواند روایت‌های مهاجران را تأیید کند، تمامی شواهد تصویری موجود را پس از راستی‌آزمایی با اعضای «گروه متخصصان مستقل پزشکی قانونی» تحت نظر «شورای بین المللی توانبخشی برای قربانیان شکنجه» بررسی کرده است.
یکی از چیزهایی که به سادگی فراموش نخواهد شد احساس گناه و عذاب وجدان مهاجران است.
آگهیخانم هارمان در اینباره گفت که «اگر کسی از این مهلکه جان سالم به در می‌برد، قاعدتا فرار می‌کرد. اما افرادی بودند که که در حال جان سپردن بودند و از کسی کاری بر نمی‌آمد. بسیاری از مهاجران به من گفتند که هنوز تمام صداهایی که از آنها می‌خواستند آنها را ترک نکنند را به خاطر دارند.»