در حالی که رهبران کشورهای ناتو از امروز در لیتوانی گرد هم می‌آیند تا درباره موضوعات مختلفی با یکدیگر بحث و گفتگو کنند، یک مسئله در دستور کار این نشست قرار ندارد و آن‌هم انتخاب یک جانشین برای ینس استولتنبرگ به عنوان دبیر کل ناتو است.
آگهیدبیر کل نروژی ناتو که پیشتر اعلام کرده بود که قصد دارد از سمت خود کناره‌گیری کند، برای دومین بار برای یک دوره یک‌ساله همچنان در این جایگاه حضور خواهد داشت و بنا شد در سال ۲۰۲۴ فرآیند انتخاب دبیرکل جدید برای این ائتلاف انجام شود.
موکول کردن این فرآیند به سال ۲۰۲۴ احتمالا از آن جهت صورت می‌گیرد که در آن زمان انتخابات پارلمان اروپا برگزار می‌شود و احتمال تغییر مجدد بسیاری از مشاغل و جایگاه‌های اصلی در اتحادیه اروپا وجود دارد. شایعه شده بسیاری از رهبران اروپایی از جمله اورزولا فن در لاین، رئيس فعلی کمیسیون اتحادیه اروپا از جمله گزینه‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان جانشین احتمالی استولتنبرگ فعالیت کنند.
با این حال اتفاقی که باعث شده انتخاب جانشین برای استولتنبرگ دشوار باشد عملکرد خوب و قابل قبول او نزد کشورهای عضو بوده است. دبیرکل ناتو که به صورت تاریخی همواره به یک اروپایی داده شده، وظیفه دارد با گفتگوهای دیپلماتیک رسمی و غیررسمی بین کشورهای عضو دیدگاه‌های طرفین را به یکیدگر نزدیک کند.
با توجه به ادامه جنگ روسیه و اوکراین نقش و وظیفه دبیرکل ناتو هم بیش از شرایط عادی است.
برونو لته، کارشناس ارشد صندوق مارشال آلمان در این خصوص به یورونیوز می‌گوید: «جستجو برای انتخاب دبیرکل ناتو نه یک فرآیند رقابتی که یک روند سیاسی است و برای این منظور باید طیف وسیعی از منافع کشورهای عضو در نظر گرفته شود. طبیعی است که برای این منظور کشورهای عضو در روندهایی دیپلماتیک با یکدیگر می‌جنگند تا اولویت‌های خود را پیگیری و شانس نامزد مدنظر خود را برای تصدی این پست افزایش دهند.»
او در ادامه می‌گوید: «مسئولیت تمدید شده استولتنبرگ احتمالا به ما می‌گوید که در درون ناتو در مورد اینکه چه کسی به عنوان دبیرکل بعدی انتخاب شود، اتفاق نظری وجود نداشته است. مسئله‌ای که می‌تواند نگران‌کننده باشد.»
مهر تایید واشنگتن
در حالی که این جایگاه بر اساس اجماع میان کشورها تعیین می شود، تایید واشنگتن بسیار مهم است و نامزدی که برای این سمت انتخاب می‌شود باید در نهایت توسط رئيس جمهوری آمریکا تایید شود.
به عنوان مثال پیشتر ریشی سوناک، پیشنهاد داده بود بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا برای این سمت نامزد شود اما پس از آنکه مشخص شد بریتانیا برنامه آموزش خلبانی روی جت‌های اف ۱۶ آمریکایی برای خلبانان اوکراینی ترتیب داده، بدون اینکه با آمریکا در خصوص مشورت کند، نامزدی او برای دبیرکلی ناتو از سوی بایدن رد شد.
در همین حال بسیاری می‌گویند بایدن از اورزولا فن در لاین، رئيس کنونی کمیسیون اروپا حمایت می‌کند. او که پیشتر وزیر دفاع آلمان بوده تجربیات و سابقه موفقی در زمینه جلب حمایت یکپارچه اروپا از اوکراین داشته است.
اگر فن در لاین تصمیم بگیرد که برای پست ریاست کمیسیون اروپا نامزد نشود و یا نتواند حمایت اکثریت را در پارلمان اروپا کسب کند، می‌توان این متحد پیشین آنگلا مرکل را به گزینه محتمل تصدی دبیرکلی ناتو دانست.
با این حال برخی از کشورهای عضو ناتو به دلیل عملکرد او به عنوان وزیر دفاع آلمان، شدیدا با انتصاب فن در لاین برای دبیرکلی ناتو مخالف هستند.
حمایت از دبیرکل زن
در عین حال حضور فن در لاین می‌تواند کسانی را که خواستار نقش‌آفرینی بیشتر زنان هستند، راضی کند و این در حالیست که اوضاع برای او به نسبت دیگر رهبران زن بهتر است. پیشتر مته فریدریکسن، نخست وزیر دانمارک در سفری به واشنگتن که به نظر می‌رسید یک مصاحبه کاری با جو بایدن و سازمان سیا بوده شرکت کرد اما گزارش‌ها حاکی از آن است که او نتوانسته رضایت واشنگتن را جلب نماید.
دانمارک هرچند یکی از حامیان جدی حمایت از اوکراین است اما بودجه نظامی این کشور بسیار کم است و تنها ۱.۳۸ درصد تولید ناخالص داخلی دانمارک را تشکیل می‌دهد و این بسیار کمتر از ۲ درصدی است که ناتو بر آن تاکید دارد.
در عین حال نام افراد دیگری چون اینگریدا سمونیت، نخست وزیر لیتوانی و کایا کالاس، نخست وزیر استونی نیز در برخی از رسانه‌ها به عنوان نامزدهای احتمالی مطرح شده‌اند.
اما یک رهبر از یک کشور شرقی ممکن است خطر تشدید تنش با روسیه را افزایش باشد. کالاس منتقد صریح کرملین است که بارها بروکسل را برای اعمال تحریم های شدیدتر علیه روسیه تحت فشار قرار داده است. با توجه به موضع جنگ طلبانه دولت شیمونیته در قبال پکن، انتصاب یک لیتوانیایی هم می‌تواند روابط چین و ناتو را تحت تنش بیشتری قرار دهد.
آرام خونسرد و سازگار
وقتی صحبت از رهبری خونسرد در مواقع بحران به میان می آید، احتمالا بسیاری به یاد استولتنبرگ می‌افتند. او که فرستاده پیشین سازمان ملل در آب و هوا و نخست وزیر نروژ بود، یک دیپلمات کارکشته و میانجی با تجربه است. او همچنین در جوانی یک فعال ضد جنگ بود و اعتراف کرده است که در اعتراض به جنگ ویتنام در دهه ۱۹۷۰ به سفارت آمریکا سنگ پرتاب کرده است.
او با موفقیت ائتلاف را در طول یکی از بزرگترین تهدیدات امنیتی در تاریخ خود، با وجود دیدگاه‌های متفاوت در مورد میزان حمایت ائتلاف از اوکراین، متحد نگه داشته است و همین مسئله باعث شده تا بسیاری بر نیاز این ائتلاف به تجربه او تاکید داشته باشد.
قبل از حمله به اوکراین، او همچنین با شورش در ائتلاف با موفقیت مقابله کرد، از تهدیدهای دونالد ترامپ برای خروج تا انتقادات ماکرون که ناتو را به مرگ مغزی متهم کرده بود.
آگهیاو اکنون باید یک مسئولیت بزرگ که قطعی شدن حضور سوئد در ناتو است را به سرانجام برساند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در حالی که هیچ بحثی در مورد جانشین احتمالی در نشست ویلنیوس انجام نخواهد شد، رهبران بدون شک به دنبال نامزدی خواهند بود که بتواند وحدت اتحاد را در زمان جنگ حفظ کند. استولتنبرگ در ماه فوریه در پاسخ به این سوال که چه توصیه‌ای به جانشین خود خواهد کرد، پاسخ داد: "حفظ کردن اروپا و آمریکای شمالی در کنار یکدیگر.»