پاکستان طی روزهای اخیر در پی دستگیری و بازداشت عمران خان، نخست وزیر سابق این کشور که در میان مخالفان دولت کنونی از محبوبیت زیادی برخوردار است دستخوش ناآرامی و خشونت شده است.
آگهیآسوشیتدپرس در گزارشی آورده است که سطح این خشونت‌ها از سال ۲۰۰۷ میلادی به این سو، زمانی که بی نظیر بوتو، نخست وزیر سابق پاکستان در جریان مبارزات انتخاباتی ترور شد، بی سابقه بوده است.
انتشار ویدئوی نحوه برخورد اخیر صورت گرفته با عمران خان، نخست وزیر پیشین پاکستان در بیرون دادگاه خشم هوداران او را برانگیخت.
معترضان خشمگین در اعتراض به دستگیری رهبر محبوبشان به خیابان‌ها آمدند و اقدام به آتش زدن ساختمان‌ها و وسائل حمل و نقل کردند.
مقامات دولت کنونی پاکستان برای مهار بحران و جلوگیری از گسترش یافتن اعتراض‌ها به سراسر کشور نیروهای امنیتی را در خیابان‌ها و اماکن عمومی مستقر کردهاند.
شهباز شریف، نخست وزیر فعلی پاکستان در واکنش به ناآرامی‌ها و خشونت‌های اخیر معترضان را با پاسخی سخت و شدید تهدید کرده است. این در حالی است که عمران خان همچنان در یک مجتمع پلیس در اسلام‌آباد در بازداشت به سر می‌برد و به گزارش رسانه‌ها تحت بازجویی قرار دارد.
در پاکستان چه می‌گذرد؟
آسوشیتدپرس در ادامه این گزارش آورده است که از زمان دستگیری و بازداشت عمران خان در روز سه‌شنبه گذشته تاکنون دست کم ۸ نفر در درگیری‌های جاری میان حامیان او و نیروهای پلیس کشته و ده‌ها نفر نیز زخمی شده‌اند.
معترضان ساختمان ها و وسایل نقلیه را به آتش کشیده و در برخی مناطق جاده ها را مسدود کردهاند؛ حمله به ایستگاه‌های بازرسی پلیس و تاسیسات نظامی و همچنین آتش زدن این مراکز امنیتی از دیگر موارد مرتبط با ناآرامی‌های اخیر است که توسط رسانه‌ها گزارش شده است.
مدارس و موسسات آموزشی در مناطقی که قلمرو نفوذ عمران خان تلقی می‌شود تعطیل و بنا به آخرین گزارش‌ها تاکنون بیش از ۲ هزار نفر توسط ماموران امنیتی دستگیر شده‌اند.
چرا دستگیری عمران خان تا این اندازه اهمیت دارد؟
تاریخ پاکستان از دیرباز با نفوذ و تسلط نظامیان بر قدرت، چالش‌های متعدد سیاسی و ناآرامی های اجتماعی گره خورده است.
عمران خان هفتمین نخست وزیری است که از سال ۱۹۷۷ تاکنون دستگیر و بازداشت می شود. ناآرامی‌های پس از دستگیری عمران خان به تخریب شماری از مراکز نظامی و اموال نظامیان صاحب قدرت از جمله خانه یک فرمانده ارشد ارتش پاکستان منجر شده است.
این ناآرامی‌ها در حالی روی می‌دهد که پاکستان شرایط بحرانی و وخیم اقتصادی را سپری می‌کند و همزمان، با افزایش ستیزه‌جویی و نیز تبعات سنگین و دامنه‌دار سیل‌های فاجعه‌بار سال گذشته دست و پنجه نرم می‌کند.
آسوشیتدپرس می‌افزاید: بعید به نظر می‌رسد که این شرایط فاجعه‌بار که زندگی و امنیت را برای جمعیت ۲۲۰ میلیونی تحت فشار پاکستان بسیار سخت و دشوار کرده است به زودی برطرف شود.
چرا واکنش به بازداشت عمران خان تند و شدید است؟
عمران خان، نخست وزیر پیشین پاکستان آوریل سال گذشته میلادی بواسطه رای عدم اعتماد پارلمان از قدرت خلع شد اما همچنان محبوبت خود را حفظ کرده و در میان مردم پاکستان از هواداران پرشمار و متعصبی برخودار است.
وی همچنین از قدرت و نفوذ لازم برای به خیابان کشاندن هزاران نفر از هوداران خود برخودار است و این توان را دارد که با نطق‌ها و سخنرانی‌های آتشین و ضد تشکیلاتی، دولت حاکم را به چالش بکشد.
وی نوامبر گذشته در حالی که به همراه هواداران خود در یک راهپیمایی به سوی پایتخت شرکت کرده بود هدف سوقصد واقع شد و از ناحیه پا مورد اصابت گلوله قرار گرفت.
عمران خان برکناری از قدرت و سوقصد را شواهدی دال بر توطئه دستگاه حاکم علیه خود می‌داند، روایتی قابل قبول برای پیروانش که معتقدند او به ناحق از قدرت خلع شده و سپس هدف حملات دولت و ارتش قرار گرفته است.
چرا عمران خان دستگیر شد؟
نخست وزیر پیشین پاکستان دست کم ۱۰۰ پرونده قضایی دارد که توسط سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف دولتی علیه او تشکیل شده است.
بازداشت عمران خان از برخی جهات تنها به موضوع اهمیت زمانی باز می‌گردد. او روز سه‌شنبه به دلیل رسیدگی به اتهامات فساد مالی در دادگاه حضور یافت، اما به اتهام دیگری بازداشت شد.
آگهیآنچه در مورد بازداشت عمران خان بیش از همه جلب توجه کرد نحوه تحریک‌آمیز و کم سابقه برخورد ماموران سازمان مبارزه با اختلاس با وی در ملاء عام و بیرون از دادگاه برای هدایت او به داخل یک خودروی زرهی بود.
عمران خان ۷۰ ساله تاکنون بارها کلیه اتهام‌های مطرح علیه خود از جمله اتهام دریافت رشوه از طریق یک موسسه خیریه رفاهی تحت تملک وی و همسرش را رد کرده است.
چه سناریوهایی در پیش است؟
شرایط در حالی در پاکستان رو به وخامت گذاشته که خیابان‌های پایتخت و برخی دیگر از شهرهای پاکستان مملو از حضور ماموران امنیتی شده و مسئولان ارشد حزب تحت رهبری عمران خان نیز دستگیر شده‌اند.
دولت تدابیر امنیتی را افزایش داده و برپایی تجمعات را ممنوع کرده است؛ گزارش‌هایی نیز به تازگی از محدودیت و قطع دسترسی به رسانه‌های اجتماعی در برخی نقاط کشور منتشر شده است.
حامیان نخست وزیر پیشین پاکستان مصمم به آزادی سیاستمدار محبوبشان و بازگشت او به قدرت هستند، آنها عمران خان را خط قرمز خود می‌دانند.
آگهیآسوشیتدپرس در گزارش خود نتیجه‌گیری کرده است که سرکوب فعالان مخالت دولت و سران حزب تحت رهبری عمران خان، هواداران نخست وزیر پیشین را وادار به عقب‌نشینی نخواهد کرد.
بنا به این گزارش، اگر چه عمران خان که در بازداشت به سر می‌برد در نهایت ممکن است آزاد شود اما بن بست موجود میان حامیان و مقامات ادامه خواهد یافت و در مجموع شکاف به وجود آمده در عرصه سیاست پاکستان عمیق‌‌تر خواهد شد.