«اگر کسی فکر میکند پشتیبانی ندارد، به من فکر کند، من در این گوشهٔ دنیا هستم و بهشوق شما پارو میزنم. امیدوارم به هر هدفی که دارید برسید.»
قطر در راستای برنامهٔ ده سالهاش میخواهد تا سال ۲۰۲۳ به اهدافی در زمینهٔ خودکفایی غذایی برسد. در ۱۲ ماه گذشته شاهدی است که این کشور به برخی اهدافش در این زمینه دست یافته؛ از زنبورداری گرفته تا کشت آبی.
شیوههای نامعمول کشاورزی برای رسیدن به خودکفایی غذایی
بسیاری از مزرعهداران قطر اخیرا به تولید عسل رو آوردهاند. مزرعهٔ «اُم قرن» خانهٔ هزاران زنبور عسل است و حسین عرفات، زنبوردار و جزو اولین کسانی است که در قطر گرده، شاهانگبین و بَره موم تولید کرده است. او میگوید: «زنبورها سختکوشی و فداکاری و درستکاری را به انسان یاد میدهند. حشرات نازنینی هستند و من بسیار دوستشان دارم.»
قطر ۸ ماه تابستان و ۴ ماه بهار دارد و تقریبا از زمستان بیبهره است بنابراین آبوهوایش چندان برای کشت مناسب نیست، ازاینرر برخی مزرعهدارانش به شیوههای خاصی برای ایجاد شرایط مناسب کشت روی آوردهاند.
آکواپونیک تلفیقی از آبزیپروری و کشاورزی است. باکتریها فضولات آبزیان را در این محفظهها تجزیه میکنند و کود حاصل از آن گیاهان را بارور میکند و نیتروژن اضافی محیط را میگیرد و درنتیجه آب تصفیهشده به محفظهها برمیگرداند. با این فناوری میتوان سبزیجات و میوههایی نظیر گوجهفرنگی و طالبی پرورش داد.
همچنین مزرعهٔ «هینت سالمه» است، جایی که برای فاصلهگیری از برنامههای شلوغ و پیوند دوباره با زندگی ساده ایجاد شده. در این باغ آموزشی که مروّج کشت پایا، خودکفایی و پایداری است، کارگاههای ویژهای با هدف ارتقاء توجه و تمرکز ذهن برپا میشود.
سومیا مسمودی، طراح کشت پایا میگوید: «افراد خودشان محصولات خوراکیشان را کشت میکنند. ما با پیونددادن مردم با عناصر و زیبایی طبیعت آگاهیشان را دربارهٔ محصولات خوراکی افزایش میدهیم، بهاین ترتیب کاملاً هشیار خواهیم بود، چراکه لمسکردن و بوکردن محصولات طبیعی ما را بهسوی طبیعتمان برمیگرداند.»
از سرآشپز تا خلبان؛ زنان موفق قطر
نستلد رستورانی محلی در دل سوقوقیف، یکی از معروفترین بازارهای سنتی قطر است. مدیر این رستوران شمس القصابی است، زنی ریزاندام با آرزوهایی بزرگ. شمس که پنج فرزند دارد و اولین زنی است که در این بازار کسبوکاری راه انداخته میگوید: «من شبانهروز کار کردم و غذاهای سنتی را بهبود دادم و خوراکهای تازه هم به آنها اضافه کردم، من فقط براساس دستورپخت سنتی کار میکنم.»
ریم الشرشانی تیراندازی را از ۱۵ سالگی شروع کرده و در ۲۰ سالگی برندهٔ مدال برنز مسابقات جهانی این رشته شده. او که عضو تیم ملی قطر است رؤیاهای بزرگی در سر دارد. او میگوید: «میخواهم خودم را به المپیک برسانم و مدال طلای المپیک را بگیرم، با انتخاب این رشته میخواهم برای خودم، و خانواده و کشورم افتخارآفرینی کنم.»
اما ریم الکوتیری دل به آسمانها سپرده، او نخستین زن قطری است که با هواپیمای سبک پرواز میکند. ریم که کارش را ده سال پیش آغاز کرده ناگزیر شده برای گرفتن گواهینامهٔ بینالمللی راهی بریتانیا شود. او میگوید: «نکتهٔ دوستداشتنی ورزشهای هوایی این است که واقعا شما را به دنیا وصل میکنند، چون خیلیهای دیگر از سراسر دنیا شما و کشورتان را میشناسند.»
تالا ابوجباره نیز نخستین زن قطری است که در مسابقات قایقرانی المپیک شرکت کرده، و در المپیک توکیو در رشتهٔ انفرادی جایگاه خوبی به دست آورده است.
تالا به جوانان توصیه میکنند که به دنبال کسانی باشند که حامی و هوادارشاناند تا در سختیها بتوانند بر کمک آنها تکیه کنند. تالا میگوید: «اگر کسی فکر میکند چنین کسی را ندارد، به من فکر کند، من در این گوشهٔ دنیا هستم و بهشوق شما پارو میزنم و امیدوارم به هر هدفی که دارید برسید.»
احیای فرهنگ؛ از آثار هنری عمومی تا قایقهای صید مروارید
از وقت ورود به دوحه چشم گردشگران به آثار هنری میخورد. آثار هنری عمومی در فضاهایی نظیر موزهٔ ملی قطر تاریخ این کشور را پیش چشم زنده میکنند. هنرهای عمومی چه در مترو، چه در میدان، و چه در میانهٔ بیابان همهجا حاضرند و جزئی از زندگی روزانه در اینجا به شمار میروند.
اما قایقهای صید مروارید پیش از اینها جزء مهمی از زندگی روزانهٔ قطریها بودهاند. صید و فروش مروارید در قرن نوزدهم تجارت بزرگی بود و تا سالهای ۱۹۴۰ بخش بزرگی از درآمد قطر را تشکیل میداد، و حدود نیمی از جمعیت این کشور شاغلان این حرفه بودند. صید مروارید دیگر منبع درآمد به شمار نمیرود، اما حالوهوای قایقها و اقیانوس و صید هنوز در فرهنگ قطر جایگاه خاصی دارد.
الزباره بزرگترین مکان باستانی کشفشده در قطر و اولین مکان تاریخی این کشور است که در سیاهه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده. این بندرگاه قدیمیِ صید مروارید که بهخوبی محفوظ مانده گردشگرانی را که مایل به کشف تاریخ منطقهاند مجذوب میکند.
دکتر فرهان سرکال، باستانشناس و همکارانش در حال ایجاد مسیر بازدید تازهای در این محدودهٔ باستانی هستند. او میگوید: «باستانشناسی ابزار شناخت ساکنان پیشین قطر است، و کمک میکند که بفهمیم آنها چطور زندگی میکردهاند، خوراکشان چه بوده، چه اهدافی داشتهاند، چرا اینجا زندگی میکردهاند، و چه ارتباطی با دیگرساکنان حوزهٔ خلیج فارس و پیرامون آن داشتهاند.»