پافشاری طالبان برای ممنوعیت تحصیل دختران؛ «شرمنده دخترم شدم»

مدرسه‌ دخترانه در افغانستان
مدرسه‌ دخترانه در افغانستان Copyright AP Photo
نگارش از مریم شاهی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

«ممانعت از تحصیل دختران که نسل آینده زنان افغانستان را تشکیل می دهند به این معنی است که طالبان و حامیانش تلاش دارند تا افغانستان را برای سال های طولانی بی ثبات نگه دارند، چون هیچ زن تحصیلکرده ای نسل انتحاری و آدمکش تربیت نخواهد کرد.»

آگهی

کاترین راسل، مدیراجرایی یونیسف به تازگی در بیانیه ای اعلام کرده است که میلیون ها دختر لیسه/ دبیرستانی روز چهارشنبه از پشت درهای مکاتب در افغانستان به خانه هایشان بازگردانده شدند. همزمان رئیس حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز با صدور بیانیه ای «نگرانی و ناامیدی شدید» خود را به عدم پایبندی طالبان در قبال آموزش دختران افغانستان را ابراز کرد.

خبر ممنوعیت دوباره دختران از تحصیل در صنف/ کلاس هفتم به بالا با واکنش های گسترده داخلی و بین المللی همراه بوده است.

سازمان ملل متحد اولین نهاد بین المللی است که مدت کوتاهی بعد از به قدرت رسیدن طالبان دفتر نمایندگی خود را مجددا فعال و تعاملاتی را با طالبان آغاز کرد. این سازمان از جامعه بین المللی خواست که برای جلوگیری از وقوع فاجعه انسانی در افغانستان کمک کنند.

«شرمنده دخترم شدم»

انتشار تصاویری از دختران گریانی که بعد از هشت ماه انتظار از پشت دروازه های مکاتب به خانه‌هایشان برمی‌گشتند، باعث جریحه دار شدن احساسات عمومی در افغانستان شد.

ساعاتی بعد دبورا لاینز، رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نامه ای به امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان نوشت. وی با بیان اینکه این تصمیم طالبان اعتماد را از بین می برد، از وی خواست تا تحصیل دختران و پسران را ضمانت کند.

فیسبوک سلیم پیگیر
سلیم پیگیر به همراه دخترشفیسبوک سلیم پیگیر

سلیم پیگیر، یکی از کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک با انتشار عکسی می گوید که امروز با دیدن اشک دخترش که متعلم صنف هفت مکتب است، احساس شرمندگی کرده است. او که رهبر یکی از احزاب سیاسی افغانستان است، به یورونیوز می گوید: «در طول این هشت ماه من به همراه همسرم و پسرم تلاش کردیم که به دخترم کمک کنیم تا در خانه درس بخواند اما او همیشه به یاد مکتبش بود و از چند روز قبل آمادگی گرفته بود تا اولین روز سال تحصیلی به مکتب برود، امروز خیلی خوشحال بود و با همصنفی/ همکلاسی هایش به مکتب رفت اما مدتی نگذشت که آمد و خودش را در آغوشم انداخت و گفت ما را به مکتب راه ندادند. هیچ پدر و مادری نمی تواند تحمل کند که اولادش به مکتب برود اما گروهی باشد که مانع تحصیلش شود.»

او ادامه می دهد: «اینکه طالبان چرا درهای مکاتب را به روی دختران لیسه بسته اند سوالی است که باید از طالبان پرسیده شود. طالبان گفته بودند که درهای مکتب را به روی دختران باز می کنند اما امروز معلوم شد که دروغ گفتند و مردم را فریب دادند.»

طالبان بعد از افزایش فشارهای جهانی برای رفع ممنوعیت تحصیل دختران اعلام کرده بودند که درهای مکاتب برای دختران و پسران در سال تحصیلی جدید بازگشایی می شود اما در اعلامیه روز چهارشنبه همزمان با آغاز تحصیلی جدید اعلام کرده‌اند که پوشش رسمی دختران در مکاتب مطابق شریعت نیست و تا طرح یونیفورم مطابق با شریعت لیسه/دبیرستان های دخترانه بسته خواهد ماند.

«هیچ زنی کفن سیاه نپوشید»

لیلا سامانی از زنانی است که در حکومت پیشین افغانستان در مسئولیت‌های مختلف مدیریتی کار کرده است. او تا قبل از به قدرت رسیدن طالبان سخنگوی وزارت معارف بود. وی به یورونیوز می گوید که هیچ گاه فکر نمی کرده است که چنین روزهای سختی برای زنان افغانستان دوباره تکرار شود. او تجربه مشابهی را به یاد می آورد که در دهه هفتاد شمسی بعد از به قدرت رسیدن امارت از تحصیل در مکاتب محروم شد و با همصنفی هایش بخاطر محرومیت از تحصیل اشک ریخته بود. او اکنون در خارج از افغانستان زندگی می کند و امروز بعد از بدرقه فرزندانش که به سوی مکتب می رفتند به خودش یادآوری کرده بود که امروز دختران بعد از هشت ماه خانه نشینی بالاخره به مکتب می روند.

او می گوید: «من نمی دانم مقصود طالبان از پوشش اسلامی و فرهنگ و عنعنات چیست؟ من از گذشته به یاد دارم که زنان مطابق فرهنگمان لباس های گلدوزی و خامک دوزی و رنگارنگ می پوشیدند و در دشت ها می گشتند، هیچ زنی کفن سیاه بر تن نداشت. ما سال گذشته در وزارت معارف/آموزش و پرورش به این فکر می کردیم که چرا باید دختران یونیفورم سیاه بپوشند در خیابان های غبارآلود و در گرما با یونیفورم سیاه به مکتب بیابند، ما به فکر تغییر یونیفورم با رنگ روشنتر بودیم.»

لیلا سامانی ادامه می دهد: «ممانعت از تحصیل دختران که نسل آینده زنان افغانستان را تشکیل می دهند، به این معنی است که طالبان و حامیانش تلاش دارند تا افغانستان را برای سال های طولانی بی ثبات نگه دارند، چون هیچ زن تحصیلکرده ای نسل انتحاری و آدمکش تربیت نخواهد کرد، تنها راه تداوم بی ثباتی و جنگ در افغانستان عقب نگهداشتن زنان است.»

«طالبان میان تصمیم سیاسی یا ایدئولوژیک درمانده اند»

یکی از شروط جامعه جهانی برای پذیرش طالبان این بود که مکاتب دخترانه بازگشایی شود.

ناهید فرید، یکی از نمایندگان پیشین پارلمان افغانستان نیزگفته است که طالبان حتی برای خانه نشین کردن دختران، خودشان را در مقابل مکتب دخترانه انتحار کردند و اکنون رهبری طالبان می ترسد از اینکه با بازگشایی مکاتب به روی تمام دختران، اعتماد نیروهایشان را از دست بدهند. این تصمیم را عملی نمی کنند.

حسن رضایی، جامعه شناس در اینباره به یورونیوز می گوید: «رهبران طالبان بیش از بیست سال است که به سربازانشان می گویند که برای دفاع از نوامیس و جلوگیری از مکتب رفتن دختران مبارزه می کنند و اکنون با مطرح کردن پوشش شریعت می خواهند جامعه ای که از میان انها سربازگیری می کنند، راضی نگه دارند. جامعه ای که یکی از بیسوادترین قشر جامعه افغانستان به شمار می رود که از دین مفهوم سطحی بیشتر از باورهای شفاهی ندارند.»

بگفته وی، رهبری طالبان بین تصمیم سیاسی برای مورد پذیرش قرار گرفتن توسط جامعه جهانی و باورهای ایدئولوژیکی طالبان درمانده اند. هر چند که طالبان متشکل از قشرهایی است که بدلایل مختلفی به این گروه پیوسته اند اما درک مشترکی از دین و مذهب دارند. در بین دو تصمیمی که طالبان در ماه اخیر گرفته اند، یکی حذف نوروز از تقویم رسمی افغانستان است و همه اعضای طالبان وحدت نظر دارند اما تصمیم بر بسته نگهداشتن مکاتب دخترانه یکی از نمودهای اختلافات درونی طالبان است که خودش را نشان داده است. طالبان در دوره قبل با شعارهای واپس گرایانه نیروهایشان را علیه دولت پیشین بسیج کردند و اکنون پس گرفتن شعارهای گذشته بسیار سخت به نظر می رسد.

به نظر می رسد که طالبان در ماه های اخیر همزمان با تمرکز جهان به سوی جنگ اوکراین از این فرصت استفاده می کنند تا با کاهش توجهان جهانی از افغانستان، بعضی از تصمیمات رادیکالیستی خود را اجرا کنند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

طالبان سفر هوایی زنان بدون همراه مرد را ممنوع کردند

دیده‌بان حقوق بشر: افغان‌هایی که اخیرا به فرانسه آمده‌اند، حمایت روان‌پزشکی کافی ندارند

دست‌کم «هشت کشته» در پی حملات هوایی پاکستان به دو ولایت افغانستان؛ طالبان به نوار مرزی حمله کرد