حمله گروه داعش به یک زندان در شمال سوریه، که بزرگترین عملیات جهادیها در طول چندین سال اخیر به شمار میرود، این نگرانی را ایجاد کرده است که اسلامگرایان افراطی در آستانه بازگشت مجدد باشند.
حمله گروه داعش به یک زندان در شمال سوریه، که بزرگترین عملیات جهادیها در طول چندین سال اخیر به شمار میرود این نگرانی را ایجاد کرده است که اسلامگرایان افراطی در آستانه بازگشت مجدد باشند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در هفته گذشته در روز پنجشنبه بیش از یکصد جنگجوی داعش با استفاده از بمبگذاران انتحاری و سلاحهای سنگین به زندان غویران در حسکه در شمال سوریه حمله کردند و طی چند روز درگیری دهها زندانی را آزاد کردند.
درگیری در حالی در روز دوشنبه و برای پنجمین روز متوالی ادامه یافته است که جنگجویان این گروه صدها کودک خردسال را به عنوان سپر انسانی در داخل محوطه زندان به گروگان گرفتهاند. آژانس کودکان سازمان ملل میگوید این افراد زیر سن قانونی ممکن است آسیب ببینند یا به زور به خدمت مهاجمان درآیند.
حمله اخیر به زندان غویران یکی از مهمترین اقدامات این گروه طی سالهای اخیر بوده است، با این حال تحلیلگران درباره اینکه آیا میتوان این حمله را نقطه عطفی در فعالیتهای داعش دانست یا نه اختلاف نظر دارند.
حمله تا چه حد پیچیده بود؟
داعش در بیانیه تبلیغاتی خود گفته است این عملیات «گسترده و هماهنگ» با انفجار دو کامیون بمبگذاری شده در دروازههای بیرون زندان آغاز شده است و سپس جنگجویان این گروه با حمله از چندین نقطه وارد زندان شدهاند در حالیکه همزمان زندانیان داخل نیز به یک انبار اسلحه در محوطه زندان یورش بردند و چندین نگهبان را اسیر گرفتهاند.
ایمن جواد التمیمی، کارشناس گروههای جهادی، میگوید این حمله «پیچیدهترین» عملیات این گروه از سال ۲۰۱۹ و سقوط کامل خلافت بدین سو است.
چه تعداد زندانی آزاد شدهاند؟
داعش در بیانیه خود آورده است که در پی این عملیات صدها زندانی آزاد و موفق به فرار شدهاند، با این حال هنوز تعداد دقیق این افراد مشخص نیست. بنابر اعلام سازمان دیدبان حقوق بشر سوریه در لندن، بیش از ۱۵۰ تن که اکثریت آنان را جنگجویان داعش کشته شدهاند. در میان کشتهشدگان اعضای نیروهای دموکراتیک سوریه نیز حضور داشتهاند.
تحلیلگران میگویند داعش قصد دارد با این عملیات، قابلیتهایش را برای انجام عملیات پیچیدهتر و در مقیاس بزرگتر تقویت کند. با این حال این اقدامات با تواناییهای این گروه در اوج دوره فعالیتاش در سال ۲۰۱۴، که تصرف بخشهای بزرگی از سوریه و عراق را در پی داشت، قابل مقایسه نیست.
سازمان ملل در گزارشی در سال گذشته تخمین زده است که حدود ۱۰ هزار جنگجوی داعش هنوز در عراق و سوریه فعال هستند که بسیاری از آنها در مناطق تحت کنترل کردها حضور دارند. این در حالی است که به گفته مقامات کرد، حدود ۱۲ هزار مظنون داعشی از بیش از ۵۰ کشور جهان نیز در چندین زندان در مناطق تحت کنترل کردها در شمال شرق سوریه نگهداری میشوند.
به این افراد باید همسران و فرزندان زندانیان را نیز اضافه کرد که در اردوگاههای پرجمعیت آوارگان در منطقه به سر میبرند. کارشناسان پیشتر نسبت به تبدیل این اردوگاهها به کانون فزایندهای برای افراطگرایی هشدار دادهاند.
سرانجام جنگجویان چه خواهد شد؟
انتظار میرود جنگجویان بازمانده داعش پس از این درگیری دوباره در بیابانها ناپدید شوند. ائتلاف به رهبری آمریکا که با داعش مبارزه میکند میگوید حمله اخیر این گروه را ضعیفتر میکند، چرا که تلفات زیادی به این گروه تحمیل کرده است.
این ائتلاف اضافه کرده است که داعش را هرچند همچنان به عنوان یک تهدید در نظر میگیرد، با این حال اضافه کرده است که آنان به وضوح دیگر نیروی سابق نیستند.
تاثیر روانی حمله چیست؟
تحلیلگران میگویند این حمله هرچند روی زمین تاثیر چندانی نداشته، با این وجود به لحاظ نمادین «تاثیر بسیار بزرگی» داشته است.
چارلی وینتر، پژوهشگر حوزه جنگ و کارشناس داعش، میگوید سالها بوده است که حامیان آنلاین داعش را چنین هیجانزده ندیده است. وی اضافه کرد: «انگیزه در حامیان دوباره احیا شده است.»
به گفته آقای وینتر، عملیات جدید یک «قدرتنمایی» از سوی داعش بوده است به این منظور که به هوادارانش نشان دهد این گروه میتواند همچنان به خود متکی باشد و تجهیزات و نیروی لازم برای انجام یک عملیات را فراهم آورد.