عراق از جمله سرزمین‌هایی است که همواره تحت تاثیر رقابت ایران و عربستان، دو قدرت منطقه‌ای و همچنین چگونگی ارتباط این دو با ایالات متحده آمریکا بوده است؛ یعنی سومین کشوری که الکاظمی قصد دارد تا چند هفته دیگر به آنجا سفر کند.
آگهیمصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق تنها دو ماه پس از رسیدن به این مقام، راهی ایران شد. او روز سه‌شنبه در تهران با مقامات ارشد جممهوری اسلامی ایران از جمله حسن روحانی، رئیس جمهور و علی خامنه‌ای، رهبر این کشور دیدار کرد.
این دیدار، اولین دیدار حضوریِ علی خامنه‌ای با یک مقام رسمی خارجی، از زمان شیوع ویروس کرونا نیز محسوب می‌شد.
در جریان این سفر دو روزه، هیأتی متشکل از وزرای خارجه، دفاع، دارایی، نفت، انرژی، سلامت و برنامه‌ریزی عراق همچنین مشاور امنیت ملی آقای کاظمی نیز او را همراهی کردند. بنا بر گزارش رسانه‌های ایران، هدف از این سفر تحکیم روابط دو جانبه در موضوعات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و همچنین مسائل منطقه‌ای و بین المللی بود.
گام برداشتن‌های دیپلماتیک
سفر آقای کاظمی به خاک همسایۀ شرقی، اولین سفر برون مرزی او از زمان آغاز به کار در مقام جدید بود؛ اگرچه برنامه‌ریزی‌ها برای انجام این سفر در آخرین ساعات تغییر کرد.
کاظمی قصد داشت در حرکتی دیپلماتیک و برای حفظ توازن میان دو رقیب دیرینه در منطقه خلیج فارس یعنی ایران و عربستان، و با توجه به وزنه هر کدام از این دو رقیب در منطقه، در اولین سفر برون مرزی خود ابتدا به ریاض برود و با پادشاه سعودی دیدار کند و سپس رهسپار تهران شود. اما بستری شدن ملک سلمان در بیمارستان به دلیل التهاب کیسه صفرا، این برنامه را تغییر داد.
عراق از جمله سرزمین‌هایی است که همواره تحت تاثیر رقابت این دو قدرت منطقه‌ای و همچنین چگونگی ارتباط این دو با ایالات متحده آمریکا بوده است؛ یعنی سومین کشوری که کاظمی قصد دارد تا چند هفته دیگر به آنجا نیز سفر کند.
تنها دو روز پیش از این سفر، محمد جواد ظرف وزیر خارجه ایران راهی بغداد شده بود.
احمد الابيض، تحلیلگر امنیتی عراق معتقد است که آقای ظریف در این سفر که اولین دیدار او از عراق پس از کشته شدن قاسم سلیمانی محسوب می‌شد، حامل دو پیام مهم برای کاظمی بود.
اولین پیام، هشدار جدی تهران به بغداد در این باره که به دنبال تقویت روابط اقتصادی با کشورهای جنوب خلیج فارس نباشد و پیام دوم اینکه، بغداد میان ایران و عربستان به عنوان میانجی ایفای نقش کند.
کاظمی که پیش از این به عنوان رئیس سرویس اطلاعات ملی عراق ایفای نقش می‌کرده، از طرفداران قدرتمند حفظ حاکمیت عراق و مخالفان جدی فعالیت گروههای مسلح تحت حمایت ایران از جمله کتائب حزب‌الله در این کشور است.
با این وجود تهران چاره‌ای جز مدارا با او را ندارد؛ بویژه آنکه در حال حاضر، عراق از معدود مسیرهای ممکن برای دور زدن تحریم‌های فلج کننده آمریکا محسوب می‌شود.
تنها در سال گذشته ایران نزدیک به ۹ میلیارد دلار صادرات به عراق داشته است و دو کشور در حال حاضر نیز در حال گفتگو برای افزایش میزان این صادرات تا رقم ۲۰ میلیارد دلار هستند.
علاوه بر این گردشگری مذهبی بین ایران و عراق برای هر دو کشور پرمنفعت است. اگرچه اکنون به دلیل شیوع کرونا رفت و آمد زائران متوقف شده، اما پیش از همه‌گیری کووید۱۹ سالانه حدود ۵ میلیون گردشگر از اماکن مذهبی هر دو کشور بازدید می‌کردند. این در حالیست که حدود یکماه به آغاز ماه محرم و مراسم عزاداری شیعیان بیشتر باقی نمانده است.
وعده تامین امنیت یکدیگر
آقای کاظمی در تهران اعلام کرد که اجازه نخواهد داد هیچ تهدیدی از سوی خاک عراق متوجه ایران گردد. اما همزمان به نگرانی‌های عراق در موضوع سیاست خارجی اشاره کرد و اینکه مایل نیست سرزمینش به میدان نبرد جدیدی میان تهران و ایالات متحده آمریکا تبدیل شود.
علی خامنه‌ای نیز در جریان دیدار با او، اگرچه از نیروهای بسیج مردمی فعال در عراق حمایت کرد اما تصریح نمود که ایران در روابط عراق و ایالات متحده آمریکا دخالت نخواهد کرد.