ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، میگوید کشورش پس از دیدار روز جمعه او با دونالد ترامپ، در کاخ سفید از تحریمهای ایالات متحده علیه بخش انرژی روسیه معاف شده است.
ترامپ با اعطای این معافیت به بوداپست، اجازه داد جریان انتقال نفت و گاز روسیه به مجارستان ادامه پیدا کند؛ اقدامی که نشانه نزدیکی و هماهنگی دو رهبر به شمار میرود.
اوربان که از متحدان دیرینه ترامپ است، برای دیدار با او به واشنگتن رفت تا رئیسجمهور آمریکا را متقاعد کند که اجازه دهد کشور محصور در خشکیاش همچنان بتواند نفت و گاز روسیه را وارد کند، بدون آنکه مشمول تحریمهایی شود که دولت ترامپ علیه انرژی روسیه وضع کرده است.
یکی از مقامهای کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، گفت مجارستان به مدت یک سال از تحریمها معاف خواهد بود تا فرصت پیدا کند طرحهای جایگزین انرژی خود را آماده کند. این تصمیم در آستانه انتخابات پارلمانی ماه آوریل برای اوربان یک پیروزی سیاسی به حساب میآید؛ بهویژه در شرایطی که اقتصاد مجارستان با مشکلات جدی روبهرو است و پایین ماندن قیمت انرژی میتواند عاملی تعیینکننده در رقابت انتخاباتی باشد.
سفر پرحاشیه به واشنگتن و اهداف انتخاباتی
نخستوزیر مجارستان با هیئتی ۱۸۰ نفره و با امیدهای فراوان وارد واشنگتن شد. او روی دو هدف حساب کرده بود: گرفتن معافیت از تحریمها برای ادامه واردات نفت روسیه و دریافت حمایت علنی ترامپ در آستانه انتخابات. در عمل، هر دو را به دست آورد.
ترامپ در جریان دیدار، اوربان را «رهبر بزرگ» و «دوست خوبش» خواند و اجازه داد مجارستان برای یک سال دیگر واردات نفت روسیه را ادامه دهد. این معافیت به بوداپست اجازه میدهد تا مطابق خواسته اوربان، خرید سوخت از روسیه را از طریق دو خط لوله دروژبا و ترکاستریم ادامه دهد.
اوربان در نشست خبری با رسانههای مجارستان پس از دیدار گفت: کشورش «بهطور کامل از تحریمهایی که بر انتقال گاز روسیه از خط لوله ترکاستریم و نفت از خط لوله دروژبا اعمال میشد، معاف شده است». او افزود: «از رئیسجمهور آمریکا خواستیم تحریمها را لغو کند. ما توافق کردیم و او تصمیم گرفت و گفت این تحریمها شامل این دو خط لوله نخواهد شد.»
یعقوب کیرکگارد، پژوهشگر ارشد اندیشکده بروگل، در گفتوگو با یورونیوز در این خصوص میگوید: «اوربان از نتیجه سفرش به واشنگتن بسیار خرسند خواهد بود. در کوتاهمدت، تقریباً هر آنچه میخواست را بهدست آورده است.»
وابستگی به انرژی روسیه و فشار اروپا و آمریکا
اتحادیه اروپا مدتهاست بر بوداپست فشار میآورد تا وابستگی خود به انرژی روسیه را پایان دهد، در حالی که بیشتر اعضای این اتحادیه واردات نفت و گاز از روسیه را کاهش داده یا متوقف کردهاند.
اوربان، نخستوزیر پوپولیست مجارستان، پیشتر دسترسی به انرژی روسیه را برای کشورش «حیاتی» توصیف کرده و گفته بود قصد دارد در دیدار با ترامپ درباره «پیامدهای تحریمها برای مردم مجارستان» گفتوگو کند.
با وجود فشارهای بروکسل، اتحادیه اروپا از زمان آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲، مجارستان را از تحریمهای نفتی معاف کرده و همچنان اجازه داده بوداپست انرژی روسیه وارد کند. اکنون، معافیتی که از سوی آمریکا به مجارستان داده شده با همین سیاست اتحادیه همسو است.
ایالات متحده اما از همه کشورهای اروپایی خواسته واردات انرژی از روسیه را بهطور کامل متوقف کنند. مقامهای ناتو گفتهاند هدف اصلی تغییری نکرده و مجارستان باید در میانمدت وابستگی خود به انرژی روسیه را پایان دهد. آنها تاکید کردهاند تامینکنندگان جایگزین برای بوداپست وجود دارند و اتکای مداوم به مسکو ضروری نیست.
تحلیلگران میگویند تصمیم ترامپ برای صدور این معافیت، بیشتر انگیزهای سیاسی دارد تا اقتصادی، زیرا دیدگاههای او و اوربان در بسیاری از مسائل سیاسی مشابه است.
همکاریهای جدید در بخش انرژی و هستهای
در مقابل، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد مجارستان در چارچوب گفتوگوهای انجامشده توافق کرده بخشی از گاز طبیعی مایع (LNG) تولید آمریکا را خریداری کند. بر اساس گزارش این وزارتخانه، ارزش این قراردادها حدود ۶۰۰ میلیون دلار (معادل ۵۱۸ میلیون یورو) برآورد شده است.
دو کشور همچنین توافق کردند در زمینه انرژی هستهای همکاری کنند، از جمله در توسعه رآکتورهای کوچک ماژولار. اوربان گفت بوداپست سوخت هستهای مورد نیاز نیروگاه پاکش را از شرکت آمریکایی وستینگهاوس الکتریک خریداری خواهد کرد.
این سوخت برای نیروگاه هستهای پاکش مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ نیروگاهی که تاکنون فقط از سوخت روسی استفاده میکرد. با این حال، مقامهای مجارستانی گفتهاند خرید سوخت از روسیه نیز ادامه خواهد داشت.
کیرکگارد در توضیح این همکاریها گفت: «وقتی نزد دونالد ترامپ میروی و درخواستی داری، باید هدیهای هم همراه ببری. این شیوه کاری رئیسجمهور آمریکاست. اگر چیزی از او میخواهی، باید بهایی بپردازی. ترامپ همین رویکرد را درباره اروپا، اوکراین و حتی متحدانی مثل اوربان دارد.»
روابط نزدیک سیاسی و حمایت متقابل
در جریان کارزار انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، اوربان تنها رهبر اروپایی بود که آشکارا از ترامپ حمایت کرد و نخستین کسی بود که پس از پیروزی او در انتخابات نوامبر گذشته، تبریک گفت. ترامپ نیز در مقابل، او را «رهبر بزرگ، دوست خوب و مردی نیرومند» توصیف کرده است.
دو رهبر در بسیاری از موضوعات دیدگاه مشترک دارند، از جمله مخالفت با مهاجرت، انتقاد از سیاستهای موسوم به «بیداری» (woke) و رد «ایدئولوژی جنسیتی».
انتقاد از اروپا در دیدار با ترامپ
در اکتبر گذشته، ترامپ از برگزاری نشستی میان آمریکا و روسیه در بوداپست خبر داده بود اما بعداً آن را لغو کرد، زیرا گفت مسکو بهدلیل خواستههای حداکثریاش آماده گفتوگوهای واقعی صلح نیست. این نشست تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده و مشخص نیست برگزار شود یا نه.
ترامپ در دیدار با اوربان اشارهای به احتمال برگزاری این نشست نکرد، با وجود آنکه مجارستان بارها اعلام کرده آماده میزبانی است و بر ضرورت آن تاکید کرده است.
اوربان اما در مقابل دوربینها، از رهبران اروپایی انتقاد کرد و گفت: «تلاشهای شما برای صلح فوقالعاده است، اما مشکل در رهبری اروپاست.» او افزود: «مشکل در بروکسل و اروپاییهاست... آنها ترجیح میدهند جنگ را ادامه دهند چون هنوز فکر میکنند اوکراین میتواند در میدان نبرد پیروز شود. آنها وضعیت را اشتباه درک کردهاند.»
شورای اروپا همان ماه در بیانیهای اعلام کرد: «ما همچنان به تلاشها برای تحقق صلح ادامه میدهیم، در همکاری با ایالات متحده و ائتلاف داوطلبان، و از یک صلح جامع، عادلانه و پایدار در اوکراین حمایت میکنیم.» رهبران اروپایی از جمله فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، در آن نشست تاکید کردند روسیه با تشدید حملات به زیرساختهای غیرنظامی و مردم اوکراین نشان داده تمایلی به گفتوگوهای واقعی برای صلح ندارد.
موضع مجارستان در قبال اوکراین و اتحادیه اروپا بدون تغییر ماند
دیدار اوربان با ترامپ هیچ تغییری در موضع او نسبت به اوکراین و اتحادیه اروپا ایجاد نکرد. او همچنان تنها رهبر اروپایی است که مانع آغاز مذاکرات عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا شده است.
اوربان معتقد است اوکراین نباید به اتحادیه اروپا بپیوندد و پیشنهاد داده این کشور صرفاً در قالب «شراکت راهبردی» با اتحادیه همکاری کند، زیرا به باور او، عضویت اوکراین میتواند از نظر اقتصادی برای بلوک زیانبار باشد و جنگ را به درون اتحادیه بکشاند.
اوکراین بارها اعلام کرده میداند تا زمانی که جنگ ادامه دارد، امکان عضویت در اتحادیه را ندارد، اما میخواهد اصلاحات و مراحل فنی لازم برای این روند ادامه یابد. کمیسیون اروپا این هفته گفت اوکراین از نظر فنی آماده آغاز گفتوگوهای مقدماتی است و این روند ممکن است از همین ماه آغاز شود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در گفتوگو با یورونیوز تاکید کرد کشورش حاضر نیست امتیازی مستقیم به اوربان بدهد و گفت: «بوداپست باید درک کند که اوکراین از کل اروپا دفاع میکند و با وجود این جنگ، هیچ حمایتی از او یا درک مشترکی از آینده اروپایی آزاد دریافت نکردهایم.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
تا این لحظه نشانهای از تغییر موضع اوربان دیده نمیشود. رهبران اروپایی قرار است در ماه دسامبر در بروکسل گرد هم آیند تا در نشست شورای اروپا درباره استفاده از داراییهای مسدودشده روسیه در اروپا برای پرداخت غرامت به اوکراین گفتوگو کنند.