مدارنورد خورشید راهی فضا شد؛ آنچه باید از این پروژه دانست

مدارنورد خورشید راهی فضا شد؛ آنچه باید از این پروژه دانست
Copyright NASA/AP
نگارش از یورونیوز فارسی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

«ما در ۱۵۰ سال گذشته (از زمان آخرین طوفان عظیم مغناطیسی خورشید تا امروز) خوش‌شانس بوده‌ایم. باید چنین چیزی را پیش‌بینی کنیم. نمی‌توانیم دست روی دست بگذاریم تا چنین اتفاقی بیفتد.»

آگهی

سازمان هوانوردی و فضای آمریکا، ناسا به همراه سازمان فضایی اروپا روز یکشنبه ماهوارهٔ مدارنورد خورشید را به فضا فرستاد.

حدود هزار دانشمند،‌ پژوهشگر و مهندس از سراسر اروپا برای مشاهده‌ٔ پرتاب این موشک به همکاران خود در ناسا پیوستند. پرتاب با موفقیت انجام شد و یک ساعت پس از شلیک موشک، ماهواره از آن جدا شده به مسیر خود در جو ادامه داد.

همکاری با کاوشگر پارکر

سفینهٔ حامل این ماهواره به «کاوشگر خورشیدی پارکر» ملحق می‌شود که ناسا یک سال و نیم پیش آن را روانهٔ فضا کرد، کاوشگری که به طرزی بی‌سابقه به این غول آتشین نزدیک می‌شود تا اسرارش را بر بشر آشکار کند.

مدارنورد خورشید گرچه به اندازهٔ کاوشگر پارکر به آن نزدیک نمی‌شود اما در مداری کاملا تازه به دور این ستاره خواهد گشت تا بتواند از قطب‌های آن برای نخستین بار عکاسی کند، قطب‌هایی که هر ۱۱ تا ۱۲ سال یکبار جایشان را با هم عوض می‌کنند.

عکس از ای پی
لحظاتی پس از پرتاب مدارگرد خورشید به فضا، یکشنبه ۹ فوریه، کیپ کاناورال در فلوریدای آمریکاعکس از ای پی

کمترین فاصله با خورشید و زمان رسیدن به نزدیکی ستارهٔ غول‌آسا

مدارنورد خورشید با محاسبات دانشمندان بناست با دو بار گذر از کنار ناهید و یک بار گذر از کنار زمین در دو سال آینده، شتاب لازم را برای ورود به جو خورشید پیدا کند. فعالیت اصلی این ماهوارهٔ تحقیقاتی از اواخر سال ۲۰۲۱، یعنی کمی پیش از اولین رویارویی‌اش با قطب‌های خورشید آغاز می‌شود.

خورشید ۱۵۰ میلیون کیلومتر با زمین فاصله دارد. مدارگرد خورشید در نزدیکترین حالت به ۴۲ میلیون کیلومتری خورشید می‌رسد حال آن‌که کاوشگر پارکر به فاصلهٔ ۱۸/۶ میلیون کیلومتری نیز رسیده است و در سال ۲۰۲۵ برای مدت بسیار کوتاهی عکس‌هایی از فاصلهٔ ۶ میلیون کیلومتری خواهد گرفت اما هرگز، مثل مدارگرد، به قطب‌های خورشید نزدیک نمی‌شود.

مشخصات فنی مدارنورد؛ کاربرد فناوری عصر حجر در فضا

مدارنورد خورشید به همراه ۹ دستگاه تخصصی درون آن در اروپا ساخته شد،‌ سپس ناسا دستگاه دهمی را به آن افزود و آن را با یک موشک از کیپ کاناورال راهی فضا کرد.

ماهوارهٔ مدارنورد خورشید ۱۸۰۰ کیلو وزن دارد. سپر حرارتی که مهندسان برای این ماهواره تدارک دیده‌اند از جنس تیتانیوم است و ۳۸ سانتیمتر قطر دارد، این سپرچند لایه روکشی از جنس ذغال استخوان دارد،‌ چیزی شبیه آنچه در نقاشی‌های غارهای پیشاتاریخی به کار رفته است. این سپر می‌تواند دمایی حدود ۵۳۰ درجهٔ فارنهایت را تحمل کند.

عکس از ای پی
تصویری مجازی از مدارنورد در حال باز شدن صفحات جانبی آن خارج از جو زمینعکس از ای پی

«تا حالا خوش‌شان بوده‌ایم»؛ تأثیر طوفان‌های خورشیدی بر ساکنان زمین

قطب‌های خورشید که کانون‌های میدان مغناطیسی خورشیدند لکه‌های سیاهی دارند که پیوسته جایشان تغییر می‌کند. و مدارنورد خورشید که دقیقا بالای این قطب‌ها قرار می‌گیرد اجازهٔ مطالعهٔ رفتار تاج خورشیدی و پیش‌بینی پدیده‌های مرتبط با آن را به دانشمندان خواهد داد. این نقاط کانون طوفانهای عظیم مغناطیسی هستند که از خوشید ساطع می‌شود و بر تمامی سیارات منظومهٔ شمسی از جمله زمین تأثیر می‌گذارد.

مطالعهٔ طوفان‌های مغناطیسی خورشیدی و تأثیرات آنها بر زمین برای دانشمندان بسیار مهم است. یان والترز،‌ مدیر پروژهٔ دفاع و فضای ایرباس که طراح و سازندهٔ این مدارنورد است می‌گوید: «باید بدانیم خورشید چطور بر محیط ما در زمین یا مریخ و ماه تأثیر می‌گذارد، به‌ویژه برای وقتی که به آنجاها می‌رویم.» او می‌افزاید:‌ «ما در ۱۵۰ سال گذشته (یعنی از زمان آخرین طوفان عظیم مغناطیسی خورشید تا امروز) خوش‌شانس بوده‌ایم. باید چنین چیزی را پیش‌بینی کنیم. نمی‌توانیم دست روی دست بگذاریم تا چنین اتفاقی بیفتد.»

عکس از ای پی
تصویری مجازی از مدارنورد خورشید و سپر حفاظتی آنعکس از ای پی

نخستین گام بزرگ پس از سه دهه تلاش برای شناخت خورشید

در سه دههٔ گذشته بیش از ۱۲ ماهواره برای تحقیق و پژوهش بر خورشید راهی فضا شده‌ ولی این نخستین بار است که فناوری به جایی رسیده که اجازه می‌دهد مدارنورد خورشید و کاوشگر پارکر تا این حد به این سیاره نزدیک شوند بی‌آنکه بسوزند.

ماهوارهٔ اروپایی اولیس در ۱۹۹۰ به سوی قطب‌های خورشید روانه شد اما این ماهواره هم فاصلهٔ زیادی با خورشید داشت و نه دوربینی داشت تا از آن تصویری بفرستد.

ماهوارهٔ سوهو، پروژهٔ مشترک اروپا و آمریکا نیز در سال ۱۹۹۵ راهی فضا شد که همچنان اطلاعات باارزشی از جو خورشید در اختیار دانشمندان می‌گذارد.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

فضاپیمای «پروگرس ۷۵» به ایستگاه فضایی بین‌المللی رسید

چرا فضا به محیط ایده‌آل برای تحقیق در مورد بیماری سرطان تبدیل شده است؟

ناسا: برخورد فضاپیمای انتحاری دارت با سیارک دیمورفوس، شکل آن را تغییر داده است