سه کشور اروپایی امضاکننده برجام مکانیزم حل اختلاف را به دلیل آغاز گام پنجم خروج ایران از برجام بکار انداختند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان سازوکار حل اختلاف برجام، معروف به مکانیسم ماشه را فعال کردند.
بنا بر بیانیه صادر شده از سوی سه کشور اروپایی عضو توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران، این دولتها در هماهنگی با سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپا این تصمیم را گرفتند.
کمتر از ده روز پس از گام پنجم ایران در عدول از مسئولیتهای مربوط به توافق جامع هسته ای، برجام، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، «مکانیسم ماشه» را علیه تهران فعال کردند.
بر اساس یکی از مهم ترین بندهای مندرج در توافق جامع هسته ای، سازوکار حل اختلاف که «مکانیسم ماشه» نیز خوانده میشود به طور خودکار میتواند در نهایت تمام تحریمهای بینالمللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند.
سازوکار حل اختلاف پیشبینی شده در برجام، ضامن اجرای تعهدات این توافق است. بر مبنای این سازوکار، در صورت مطرح شدن ادعای نقض برجام، این موضوع به کمیسیون مشترک ارجاع داده شده و این ادعا در سطح وزرا و هیات مشورتی بررسی میشود. در صورتی که رضایت طرف مدعی نقض مفاد توافق در این مرحله کسب نشود، قطعنامههای تحریمی سابق شورای امنیت علیه ایران بازخواهند گشت.
بر اساس این بند، اگر هر یک از طرف های امضاکننده توافق اتمی به این نتیجه برسند که ایران برجام را نقض کرده و به تعهداتش پایبند نبوده است، میتوانند روند بررسی و ساز وکار حل اختلاف را به جریان بیندازند. در چنین شرایطی و در صورت عدم حل اختلاف در کمیسیونها و هیاتهای پیشبینی شده در برجام، پرونده هستهای ایران به شورای امنیت ارجاع خواهد شد.
ژوزپ بورل: امیدوارم صمیمانه بتوانیم راهی برای عبور از بنبست امروز بیابیم
ژوزپ بورل، نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام، بیانیهای صادر کرد.
در بیانیه آقای بورل می خوانیم: « امروز نامه ای از وزرای امور خارجه فرانسه ، آلمان و بریتانیا دریافت کرده ام که درمورد موضوع مربوط به اجرای تعهدات ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) به کمیسیون مشترک برای حل و فصل از طریق مکانیزم حل اختلاف مندرج در بند ۳۶ توافق نامه است. من به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک، بر روند مکانیزم حل اختلاف نظارت خواهم کرد.
هدف این سازوکار حل مسائل مربوط به اجرای توافق نامه در چارچوب کمیسیون مشترک است. در این راستا ، من به هدف وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا برای حفظ برجام به امیدی که صمیمانه بتوانیم راهی برای عبور از بنبست امروز از طریق گفتوگوی دیپلماتیک سازنده بیابیم، اعتقاد دارم. مکانیسم حل و فصل اختلافات از طرف همه به تلاش های جدی نیاز دارد.برجام موفقیت چشم گیر دیپلماسی چند جانبه پایدار پس از سال ها مذاکره است. با توجه به تشدید تنش های خطرناک در خاورمیانه اعتقاد دارم حفظ برجام حیاتی تر از همیشه است.»