فاجعه چرنوبیل نه تنها در خاطرات مردمانی که در شوروی زندگی میکردند که در خاطرات بخش عمدهای از مردم جهان ثبت شده است. خبرنگاران یورونیوز از خاطرات و شنیدهها درباره چرنوبیل میگویند، اینکه چرنوبیل را چطور به یاد میآورند و این حادثه چه تاثیری در زندگی آنها داشته است.
۳۳ سال از فاجعه انفجار چرنوبیل میگذرد اما آثار و تبعات این حادثه کماکان بخشی از روایت و خاطره مردمانی است که آن روزها را به یاد میآورند یا روایتهایی از آن را شنیدهاند. پخش سریال «چرنوبیل» توسط شبکه اچبیاو در ماه مه و ژوئن موجی از واکنشها و بحث ها پیرامون این فاجعه را به دنبال داشت.
برخی خبرنگاران یورونیوز نیز خاطرات و شنیدههایشان را از آن حادثه بازگو کردهاند، اینکه از چرنوبیل چه میدانند، این حادثه چه تاثیری در زندگیشان داشته و چگونه زندگیشان با این حادثه پیوند خورده است. ماجرای چرنوبیل نه تنها ساکنان اتحاد جماهیر شوروی سابق که گسترده عظیمی از شهروندان اروپایی را تحت تاثیر قرار داد.
فاجعه شنبه ۲۶ آوریل ۱۹۸۶با انفجاری مهیب در یکی از رآکتورهای چرنوبیل روی داد و در نهایت ۲۸ آوریل رهبران شوروی ناگزیر شدند خبر فاجعه را با مردم در میان بگذارند. این انفجار آتش سوزی گستردهای به راه انداخت که ۹ روز تمام طول کشید.
نخستین خبرها اینطور از تلویزیون شوروی به گوش مردم رسید: «وقوع حادثه در مرکز اتمی چرنوبیل یکی از رآکتورها را از بین برد.»
روایت خبرنگاران یورونیوز از چرنوبیل
ناتالیا لیپچنکوا از خبرنگاران یورونیوز آن موقع ۱۸ ماهه بوده و پدر و مادرش در کیيف اوکراین زندگی میکردند، درست در ۱۳۵ کیلومتری فاجعه چرنوبیل. او میگوید: «پدر و مادرم چند هفته پس از حادثه چرنوبیل فهمیدند حادثه ممکن است روی ما اثر بگذارد. آنها من را به شهر خارکوف در شرق اوکراین فرستادند.»
واقعیت آنچه در چرنوبیل رخ داد سالها بعد برای ناتالیا مشخص شد. پیش از این تصورش این بود که حادثه چرنوبیل یک اتفاق طبیعی بوده است. با گذشت زمان رفته رفته ابعاد گسترده این حادثه برای او مشخص شد.
«بچه کوچکم پیش از این هیچوقت از من دور نشده بود»
اولنا لیپچنکوا، مادر ناتالیا به یورونیوز میگوید: «هیچ درکی نداشتیم که این حادثه چطور زندگی ما را تحت تاثیر قرار میدهد. هیچ چیز نمیدانستیم و خیلی دردناک بود که بچه کوچکم را به جای دیگری بفرستم. او که تا پیش از این هیچوقت از کنار من دور نشده بود.»
سباستین زیمرمن خبرنگار بخش آلمانی یورونیوز نیز به هنگام وقوع این حادثه در شهر ایزلون آلمان بوده، ۱۸۰۰ کیلومتر دورتر از محل حادثه.
او میگوید: « چهار سالم بود و خانوادهام گفتند نباید بیرون از خانه بازی کنی چرا که باران باریده بود و باران پر از رادیواکتیو بود.»
«سبزی ها را بیرون میریختیم، شیرگاو را هم»
سیگرید اولریش دیگر خبرنگار آلمانی یورونیوز آن موقع ساکن مونیخ در ۱۸۰۰ کیلومتری این حادثه بوده و میگوید: «خیلی از سبزیها را بیرون میریختیم. نه تنها سبزی که کلی شیر هم دور ریخته شد. گاوها علفهای تازه که آلوده به رادیواکتیو بود را خورده بودند. به همین خاطر شیر گاوها هم دور ریخته میشد.»
بهنام معصومی، روزنامهنگار بخش فارسی یورونیوز که به هنگام حادثه سه ساله بود ۳۱۰۰ کیلومتر آنسوتر از محل حادثه در تهران زندگی میکرد. جنگ ایران و عراق از سال ۱۹۸۰ شروع شده بود اما در سال ۱۹۸۸ و دو سال بعد از حادثه چرنوبیل و با پذیرش آتشبس توسط ایران، چرخ اقتصادی دوباره شروع به چرخیدن کرد.
شایعه عدم خرید محصولات کشاورزی ایران به دلیل آلودگی رادیواکتیوی
او میافزاید: «آن موقع شایعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه کشورهای عربی حاضر به خرید محصولات کشاورزی بخشهای شمالی ایران نیستند و نگرانیهایی درباره وجود رادیواکتیو در محصولات کشاورزی وجود دارد.»
آنتون خملنوف دیگر خبرنگار یورونیوز که به هنگام وقوع حادثه چرنوبیل در مسکو روسیه، ۸۳۵ کیلومتر دورتر از چرنوبیل زندگی میکرد نیز میگوید: «برای ما اینها جزو خبرهایی بود که مستقیم به گوش ما نرسید. به خاطر شکلی که اخبار آن روز پخش میشد. ما ماجرای چرنوبیل را مسالهای داخلی میدانستیم، شبیه یک درد مشترک.»
آمار رسمی منتشر شده درباره فاجعه چرنوبیل از مرگ ۶۲ نفر حکایت دارد. اما سازمان صلح سبز شمار کشته شدگان را ۲۰۰ هزار نفر عنوان کرده است.
بیشتر بخوانید: