تاریخچه یک تنش: روابط کوزوو و صربستان
نظرها
بیش از ۲۰ سال است که از زمان فروپاشی یوگسلاوی می‌گذرد و این کشور دیگر وجود ندارد. با این‌حال تنش‌های خشونت‌بار در سرزمین‌های این ناحیه اروپا همچنان ادامه دارد و تا کنون جان بیش از ۱۳ هزار تن را گرفته است.
صربستان کوزوو را به عنوان بخشی از خاک خود محسوب می‌کند. این در حالی است که کوزوو خود را یک حکومت مستقل می‌داند. این مسئله اصلی است، اما چرا تنش‌ها ابعادی بزرگ‌تر به خود گرفته است؟ یورونیوز نگاهی می‌اندازد به تاریخچه بحث‌ها در باب حاکمیت ارضی این دو منطقه.
پیشینه روابط
کوزوو منطقه‌ای است با حدود ۲ میلیون نفر جمعیت که آنان را عمدتا آلبانیایی‌تبارها و مسلمانان تشکیل می‌دهند. ترک‌های عثمانی اوایل قرن ۲۰ این ناحیه را جدا کردند، هرچند بعدتر مالکیت منطقه بار دیگر به صربستان بازگشت. در کوزوو همچنین اقلیت صرب‌تباری حضور دارند که در شمال این منطقه و در نزدیکی مرز با صربستان زندگی می‌کنند.
در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم کوزوو استقلال خود را در صربستان حفظ کرده بود.
تقابل خشونت‌بار
درگیری‌ها از آن‌جا شروع شد که رهبر صربستان اسلوبودان میلوشویچ در سال ۱۹۸۹ قصد کرد کوزوو را تحت سیطره دولت مرکزی درآورد و فروپاشی یوگسلاوی نیز جنگ را به منطقه آورد. سرزمین‌های یوگسلاوی سابق همچون اسلوونی و کرواسی اعلام استقلال کردند، کوزوو هم همین راه را پیمود اما کشورهای کمی این استقلال را به رسمیت شناختند.
در سال ۱۹۹۶ یک گروه شبه‌نظامی به نام «ارتش آزادیبخش کوزوو» نزاع مسلحانه را علیه میلوشویچ آغاز کرد. صربستان آنان را سرکوب کرد و پلیس این کشور نیز همزمان دست به اعدام آلبانیایی‌تبارها به جرم حمایت از تروریسم زد. جامعه جهانی در آن زمان این خشونت‌ها را محکوم کرد و مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا گفته بود ایالات متحده اجازه نمی‌دهد صربستان همان بلایی را که بر سر بوسنی آورد بر سر کوزوو تکرار کند.
در پی ادامه نسل‌کشی سرانجام در سال ۱۹۹۹ ناتو اقدام به مداخله نظامی علیه دولت صربستان کرد که ۷۷ روز طول کشید. در پی سرنگونی دولت صربستان، یک میلیون آواره به کشور بازگشتند، در حالی‌که شماری از صرب‌تبار‌ها، کوزوو را ترک کردند.
بیشتر بخوانید:
- خشونت در شمال کوزوو: ارتش صربستان به حال آماده‌باش درآمد
- هشدار اروپا نسبت به اختلافات مرزی میان صربستان و کوزوو
- مهم‌ترین بحران بالکان موضوع دیدار رهبران کوزوو و صربستان
کمپین استقلال
کوزوو در پی این رخدادها به ناحیه‌ای خودگردان تحت حمایت سازمان ملل بدل شد. با این‌حال وضعیت آینده کوزوو به لحاظ حاکمیتی مبهم ماند.
این مذاکرات در سال ۲۰۰۶ با هدف تعیین وضعیت کوزوو آغاز شد. ۱۶ دور گفتگو میان مقامات صربستان و کوزوو با میانجیگری سازمان ملل شکست خورد و صربستان حاضر به اعطای استقلال به کوزوو نشد.
در سال ۲۰۰۸ کوزوو اعلام استقلال کرد. هرچند ۱۰۰ کشور این استقلال را به رسمیت شناختند، صربستان از پذیرش آن سر باز زد.
در سال ۲۰۱۱ با میانجیگری اتحادیه اروپا دور جدیدی از مذاکرات میان دو طرف برگزار شد که به توافق بروکسل منجر شد. توافقی با هدف نرمال کردن روابط و حفظ حقوق اقلیت صرب در شمال کوزوو. اما این قرارداد در عمل با مشکل مواجه شد و اجرایی نشد.
مطالب یورونیوز را در واتس‌اپ دریافت کنید
ادامه تنش‌ها
یکی از مسائلی که سبب شد تا مذاکرات با دست‌انداز مواجه شود قتل الیور ایوانویچ، سیاستمدار صرب‌تبار در شمال کوزوو در ژانویه ۲۰۱۸ بود. الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان، این حادثه را «عملی تروریستی» خواند و مذاکرات را معلق کرد.
در ادامه همان سال و با از سرگیری مذاکرات، دو طرف درباره تشکیل چهار فرمانداری در منطقه صرب‌نشین شمال کوزوو به گفتگو پرداختند. امری که در صورت حصول توافق می‌توانست تعیین‌کننده باشد، اما به نتیجه نرسید.
در ادامه تنش‌ها صربستان از پیوستن کوزوو به پلیس اینترپل جلوگیری کرد، در مقابل کوزوو هم تعرفه‌ها بر اجناس را تا ۱۰۰ درصد بالا برد که سبب افزایش قاچاق در ناحیه مرزی با منطقه صرب‌نشین شد.
کوزوو سپس در عملیاتی ضد قاچاق شماری از افسران صرب در شمال کشور را دستگیر کرد. این امر با واکنش صربستان مواجه شده است اما راموش هارادینای، نخست‌وزیر کوزوو، تاکید کرده است که این عملیات تنها برای «اعمال قانون» است و نه چیز دیگر و از مقامات صربستان خواسته است آرامش خود را حفظ کنند.
اما به نظر می‌رسد تنش‌ها میان دو کشور بار دیگر به اوج خود رسیده است.
بیشتر بخوانید: