ویدئو؛ جشنواره فیلم کن از دیروز تا امروز
نظرها
شهر ساحلی کن امسال نیز همانند هر سال میزبان هنرمندان و عوامل فیلم‌سازی است. هفتاد و دومین دوره این جشنواره از روز سه‌شنبه آغاز به کار کرد.
جشنواره فیلم کن یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین گردهم‌آیی‌های جهانی در حوزه سینما و میعادگاه هنرمندان سرشناس این رشته از سراسر جهان است.
در این نوشتار بر آنیم که به چگونگی پیدایش و روند رشد این جشنواره نگاهی اجمالی بیاندازیم.
تولد جشنواره فیلم کن
ایده اولیه این جشنواره در سال ۱۹۳۲ و در رقابت با جشنواره فیلم ونیز مطرح شد. در دوران جنگ جهانی دوم و در پی قدرت گرفتن دولت‌های نازی و فاشیست در آلمان و ایتالیا ایده شکل‌گیری یک جشنواره مستقل تقویت شد.
در سال ۱۹۳۹ با تایید ژان زی، وزیر وقت آموزش و پرورش فرانسه تصمیم بر آن شد تا همزمان با جشنواره فیلم ونیز یک جشنواره فیلم نیز در فرانسه برگزار شود.
ده شهر فرانسوی از جمله کن و بیاریتس برای میزبانی این جشنواره نامزد شدند. ابتدا اعلام شد که بیاریتس شهر مورد نظر خواهد بود اما حامیان شهر کن با تلاش بسیار و تبلیغات فراوان نتایج را تغییر داده و سبب پیروزی این شهر شدند.
اگرچه قرار بود این جشنواره از اول تا بیستم سپتامبر ۱۹۳۹ در سالن کازینوی این شهر برقرار گردد، اما شدت گرفتن جنگ جهانی دوم سبب شد که این جشنواره تعطیل شود. تنها یک صفحه نمایش و به صورت خصوصی چند فیلم را به نمایش گذاشت.
برگزاری مجدد جشنواره فیلم کن در سال ۱۹۴۶
اتمام جنگ جهانی دوم و بازگشت آرامش به اروپا این فرصت را ایجاد کرد تا جشنواره فیلم کن کار خود را با قدرت از سر گیرد. فیلیپ ارلانژه که نخستین بار ایده این جشنواره را بیان کرده بود خواستار آن شد تا این گردهم‌آیی از سر گرفته شود.
در ابتدا دولت فرانسه و شهرداری کن با آن مخالفت کردند چرا که قادر به پرداخت هزینه‌های آن نبودند، اما این جشنواره با کمک مالی مردم کار خود را آغاز کرد.
این جشنواره بیشتر به نمایش و بررسی فیلم‌های نئورئالیسم ایتالیا اختصاص یافت.
ظهور نسل جدیدی از فیلمسازان اروپایی و معرفی افکار و چهره‌های جدید در صنعت سینما این جشنواره را از دیگر رقیبان خود متمایز کرد.
ادامه فعالیت جشنواره در جریان جنگ سرد
گرچه در دهه ۵۰ جنگ به اتمام رسیده و اروپا در وضعیت نسبتا پایداری به سر می‌برد، اما آغاز جنگ سرد که به دلیل تنش بین ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی آغاز شده بود، بر روند رویدادهای هنری و فرهنگی در سرتاسر جهان اثر گذاشت.
دست‌اندرکاران این جشنواره کوشیدند تا حد ممکن از فضای سیاسی حاکم بر شرق و غرب دوری کرده و به طور مستقل کار خود را ادامه دهند، روشی که سبب شد ارزش این جشنواره در میان هنرمندان دوچندان شود.
افترا و اعتراض
برگزاری جشنواره کن در طول سالیان متمادی با حوادث گوناگونی همراه شده است. فیلم زندگی شیرین یا لا دولچه ویتا کارگردانی و نویسندگی فدریکو فلینی در سال ۱۹۶۰ در حالی در این جشنواره اکران شد که برخی آن را پورنوگرافی خواندند. این مساله خشم واتیکان را برانگیخت و تهدید کرد که کسانی که به دیدن این فیلم بروند را تکفیر خواهد کرد.
جنبش دانشجویی‌کارگری فرانسه که در طول ۴ هفته در ماه مه سال ۱۹۶۸ در فرانسه رخ داد سبب شد که این جشنواره به حالت نیمه تعطیل درآید. تصمیم بر آن بود که نسخه سانسور نشده فیلم بر باد رفته به کارگردانی ویکتور فلمینگ که در سال ۱۹۳۹ ساخته شده در این دوره از جشنواره به نمایش درآید که به دلیل وقوع این جنبش دانشجویی‌کارگری اکران نشد.
آغازی نو در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی
در این دوران تصمیم بر آن شد تا نمایش فیلم‌های خارجی در این جشنواره ممنوع اعلام شود. این مساله با اعتراض فیلمسازان فرانسوی و خارجی همراه شد. نحوه انتخاب هیات داوران و جوایز برندگان انتقادات شدیدی در پی داشت.
ژیل ژاکوب و پیر ویوت که از اعضای این جشنواره بودند تصمیم گرفتند با جریان سانسور مقابله کنند. آنان بر این باور بودند که سنت و مدرنیته باید در کنار هم قرار گرفته و آزادی بیان در جشنواره برقرار شود.
به دنبال این تغییر به فیلمسازانی که آثار آنها به دلایل متفاوتی در کشورشان دچار سانسور شده بود اجازه داده شد تا فیلم‌های خود را در این جشنواره به نمایش بگذارند. این تحول شکوه جشنواره کن را دوچندان کرد.
جشنواره‌ای برای کشف استعدادهای نو در دهه ۹۰ میلادی
در دهه ۹۰ میلادی برخی از فیلمسازان مشهور و کمپانی‌های بزرگ آمریکایی تصمیم گرفتند که جشنواره فیلم کن را تحریم کنند. در همین حال فیلمسازان مستقل آمریکایی به صحنه آمده و آثار خود را در این جشنواره عرضه کردند.
جشنواره فیلم کن در سال ۱۹۹۷، پنجاهمین سالگرد خود را جشن گرفت. در طی پنجاه سال فعالیت این جشنواره ۱,۲۸۹ فیلم از سراسر جهان در آن به نمایش درآمد و آن را به یکی از معتبرترین همایش‌های فیلم و هنر در جهان تبدیل کرد.
آغاز هزاره سوم و رشد رو به جلو
این جشنواره با آغاز قرن بیست و یکم در پی رشد بیشتر و کسب اعتبار بالاتر برای خود برآمد. جشنواره فیلم کن دیگر یک رویداد هنری نبود بلکه به محلی برای تبادل نظرات فرهنگی، هنری و سیاسی بدل شد.
هرساله صدها فیلم از سراسر جهان برای اکران به این جشنواره فرستاده می‌شوند. هنرمندان مناطقی چون آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و آفریقا نیز آثار خود را در این جشنواره به نمایش گذاشته و با هنرمندان اروپایی و آمریکایی به رقابت می‌پردازند.
بیشتر بخوانید: