چهل سال پس از انقلاب یورونیوز فارسی میزان تحقق شعارها و وعدههای انقلابیون را با بررسی روند تغییر قدرت خرید حداقل دستمزد کارگران ایرانی ارزیابی کرده است. این ارزیابی بر مبنای چهار روش متفاوت از جمله محاسبه ارزش روز حداقل دستمزد، قدرت خرید حداقل دستمزد بر مبنای دلار، سکه، و اونس طلا انجام شده است.
آگهیبهبود وضع معیشت و ارتقاء سطح زندگی طبقه کم درآمد جامعه ایران یکی از مهمترین وعدههای طرح شده توسط انقلابیون از مذهبی و ملیگرا گرفته تا کمونیست و لیبرال برای همراه ساختن تودههای وسیعتر مردم علیه حکومت پهلوی بود.
چهل سال پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، یورونیوز فارسی میزان تحقق شعارها و وعدههای انقلابیون را با بررسی روند تغییر قدرت خرید حداقل دستمزد کارگران ایرانی ارزیابی کرده است. این ارزیابی بر مبنای چهار روش متفاوت از جمله محاسبه ارزش روز حداقل دستمزد کارگری در نیم قرن گذشته، قدرت خرید حداقل دستمزد بر مبنای دلار، سکه طلا و اونس طلا صورت گرفته است.
حداقل دستمزد کارگران در فاصله سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۹۷ از ۱۶۵ تومان در ماه به یک میلیون و ۱۱۴ هزارتومان رسیده است. این رقم در سال ۱۳۵۷ حدود ۶۳۰ تومان بوده که بلافاصله پس از انقلاب و در سال ۱۳۵۸ به هزار و ۷۰۱ تومان افزایش مییابد.
اما با توجه به ساختار تورمی اقتصاد ایران، مقایسه قدرت خرید حداقل دستمزد کارگری طی ۵۰ سال گذشته نیازمند محاسبه قدرت خرید امروز این رقم است. محاسبه یورونیوز فارسی نشان میدهد که حقوق ۱۶۵ تومانی سال ۱۳۴۸ قدرت خریدی نزدیک به ۳۴۸ هزار تومان در سال ۱۳۹۶ داشته است.
جزئیات بیشتر این محاسبه در نمودار زیر قابل مشاهده است:
روش فوق متوسط رشد سالانه قیمت کالاها و خدمات مصرفی را برای تعدیل قدرت خرید حداقل دستمزد در نظر گرفته است. بدیهی است که سطوح رشد قیمتها در میان اقلام متفاوت یکسان نبوده و با مبنا قرار دادن برخی کالاها نتایج دیگری حاصل میشود. به عنوان مثال قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی در آستانه رخداد انقلاب سال ۵۷ خورشیدی نزدیک به ۲۳ تومان بوده است. این بدان معناست که حداقل دستمزد کارگری آن سال قدرت خرید ماهانه بیش از ۲۷ کیلوگرم گوشت قرمز را داشته است ولی در حال حاضر قدرت خرید ماهانه حداقل دستمزد کارگری تنها معادل ۹ کیلوگرم گوشت قرمز گرم است.
اما اگر بخواهیم این بررسی را بر پایه قدرت خرید دلاری (بینالمللی) حداقل دستمزد محاسبه کنیم نتایج قدری متفاوت میشود. با توجه به این که نرخ دلار در بازار آزاد ایران از ۷ تومان در سال ۱۳۴۸ به ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومان در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ رسیده، محاسبه نرخ دلاری حداقل دستمزد نشان میدهد که در مقایسه با روش پیشین قدرت خرید کارگران ایرانی در مقاطع کوتاهتری بیش از قدرت خرید آنها در سالهای پیش از انقلاب بوده است.
ولی نتایج زمانی کاملا دگرگون میشود که محاسبه یادشده را بر میزان قدرت خرید حداقل دستمزد بر مبنای تمام سکه طلا که کالایی سرمایهای محسوب میشود، متمرکز کنیم. در این صورت مشاهده میشود که به جز سال ۱۳۵۸ در سایر سالهای پس از انقلاب با حداقل دستمزد کارگران سکه طلای کمتری در مقایسه با سالهای پیش از انقلاب میشد، خریداری کرد.
همچنین اگر قیمت جهانی هر اونس طلا را مبانی محاسبه قدرت خرید حداقل دستمزد کارگری قرار دهیم، افت شدید قدرت خرید کارگران در سالهای پس از انقلاب کاملا مشهود خواهد شد.
بنابراین با وجود گذشت ۴ دهه، همچنان برخی افراد حتی در میان اقشار کم درآمد و غیرسیاسی جامعه ایران میتوانند از رخداد انقلاب سال ۵۷ احساس خرسندی و رضایت کنند و برخی دیگر نیز حق دارند که وقوع این انقلاب را در افزایش فقر و فلاکت خود تاثیرگذار بدانند.
بیشتر بخوانید: