آگهیانجمن تحقیقاتی غیرانتفاعی تخصصی برای مطالعات روانشناختی در آمریکا اعلام کرد که یک برنامه تحقیقاتی ۲۵ میلیون دلاری برای ساخت داروی «۳،۴ متیلندیاکسیدمتاآمفتامین» (ام.دی.ام.ای) که در اصطلاح عام به داروی روانگردان«اکستازی» شناخته میشود، برای درمان «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی» (پی.تی.اس.دی) به تصویب رسانده است.
اختلال استرسی پس از ضایعه روانی، یکی از شایعترین مشکلات مربوط به سلامت روان است که در پی حوادث سهمگین مانند سوانح زمینی و هوایی، بلایای طبیعی و حملات تروریستی که همراه با شوک روانی هستند ایجاد شده و فرد آسیبدیده ممکن است تا ماهها از آن رنج ببرد و در نتیجه نتنها به لحاظ روانی بلکه به صورت جسمی نیز آسیب ببیند.
اختلال استرسی پس از ضایعه روانی اگر درمان نشود ممکن است علاوه بر سلامت، زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی فرد را دچار مشکل کرده و اثرات جبران ناپذیری بر معیشت مبتلایان داشته باشد.
درصورتی که این برنامه با موفقیت اجرا شود و تایید «سازمان غذایی و دارویی» (اف.دی.ای) ایالات متحده آمریکا را کسب نماید، میتواند وارد بازار دارویی شده و برای درمان این اختلال روانی مورد استفاده قرار گیرد.
فاز سوم آزمایشهای بالینی این دارو در بهار سال آینده بر روی ۲۰۰-۳۰۰ داوطلب بالای ۱۸ سال، در سه کشور آمریکا، کانادا و اسراییل به صورت یک «آزمایش بالینی تصادفی دو سو کور»، که روشی موثر و مطمئن برای بررسی روند درمانی و دارویی است، مورد مطالعه قرار میگیرد.
پیشتر فاز اول و دوم تحقیقات بالینی بر روی این دارو با موفقیت به اتمام رسیده است و محققان امیدوارند با نتایج حاصله از فاز سوم، این دارو به صورت گسترده برای درمان بیماران مبتلا به اختلال استرسی پس از ضایعه روانی تجویز شود.
در روند معرفی و ورود یک دارو به بازار مصرف، آزمایشهای گوناگونی صورت میگیرد. در آزمایشهای پیش-بالینی اثرات دارو بر روی سلولهای زنده یا حیوانات آزمایشگاهی مطالعه میشود. اگر نتایج این تحقیقات مثبت باشد، ماده دارویی وارد فاز آزمایشهای بالینی میگردد.
در طی فاز آزمایشهای بالینی که معمولا در سه مرحله انجام میشود، میزان اثر بخشی، ایمنی دارو و اثرات جانبی ماده دارویی بررسی شده و در صورتی که دارو موثر و کمخطر تشخیص داده شود، آماده ورود به بازار میگردد.
اکستازی یک محصول شیمیایی روانگردان است که در اوایل قرن بیستم توسط «آنتون کولیش» شیمیدان شرکت تولید کننده مواد شیمیایی و دارویی «مِرک» در کشور آلمان سنتز شد.
سنتز این ماده به صورت تصادفی و در پی تلاش برای ساخت دارویی بود که بتواند خونریزیهای عمیق را متوقف کند. در سالهای بعد مشخص شد که اکستازی در بدن انسان اثراتی مشابه «آدرنالین» که یک انتقال دهنده عصبی است و «افدرین» که دارویی برای بیماران مبتلا به آسم است، ایجاد میکند.
مصرف اکستازی میتواند اثرات کوتاه مدتی چون اختلال در حافظه، از دست رفتن اشتها، بدخوابی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی در مصرفکننده ایجاد کند. مصرف مداوم و در مقادیر بالا میتواند آسیبهای بازگشت ناپذیری به مغز انسان وارد کند.
با وجود هشدارهایی که در مورد منع مصرف اکستازی داده شده است، مصرف این ماده در چند دهه گذشته در بین جوانان رواج پیدا کرده است، چرا که با استعمال آن فرد قادر است احساسات خود را عمیقتر بروز دهد.
به دلیل عوارض متعددی که اکستازی میتواند بر سلامت جسم و روان مصرفکنندگان ایجاد کند، مصرف آن در بسیاری از کشورهای دنیا کاملا ممنوع یا با محدودیت مواجه است. با این وجود آزمایشها بر روی این ماده شیمیایی برای کشف اثرات درمانی آن در بسیاری از مراکز تحقیقاتی ادامه دارد.