حسن شریعتمداری، دبیر کل سابق «شورای مدیریت گذار» و از سیاستمداران جمهوری خواه درباره محتملترین پیامد حمله احتمالی اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران گفت: «بزرگترین احتمال باقیماندن یک «نظام ناکارآمد» است برای مدتهای غیرقابل پیشبینی.»
اخبار و اظهار نظرهای مربوط به احتمال حمله مجدد اسرائیل به ایران در روزهای اخیر بیش از پیش در نشریات بینالمللی و نیز در کلام مقامات سیاسی سابق و فعلی اسرائیل و ایران شدت گرفتهاند.
در تازهترین اظهار نظر یکی از مقامهای رسمی دو کشور، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران روز یکشنبه گفت: «ما اکنون چند ماه پس از تجاوز ۱۲ روزه با اطمینان میگویم که به لحاظ دفاعی به مراتب قویتر از ۱۳ ژوئن هستیم. ما از این جنگ درسهای زیادی گرفتیم و نقاط ضعف و قوت خود و دیگران را یافتیم. در صورت تکرار جنگ بهتر از دور قبلی قادر به دفاع از خود هستیم.»
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران در گفتگو با روزنامه «نیویورکتایمز» که روز یکشنبه ۹ نوامبر منتشر شد، گفت که مقامات ایرانی به او گفتهاند کارخانههای موشکی «بهطور شبانهروزی» کار میکنند و «اگر جنگی دیگر رخ دهد، امیدوارند بهجای ۵۰۰ موشکی که طی ۱۲ روز شلیک کردند، ۲۰۰۰ موشک را یکباره شلیک کنند تا پدافند اسرائیل را از کار بیندازند.» ادعایی که اندیشکده «میدلایست فاروم» با انتشار مقالهای آن را بیشتر شبیه «ژستگرفتن قدرت شکستخورده» دانست تا «توان نظامی واقعبینانه».
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در داخل ایران هم انتظار آشکاری در میان بسیاری از مردم برای وقوع مجدد جنگ احساس میشود؛ جنگی که برخی از مردم موافق آن هستند و برخی هم مخالف؛ اما مخالفان جنگ لزوما موافق بقای جمهوری اسلامی ایران نیستند بلکه نگران از دست رفتن امنیت و بدتر شدن شرایط زندگیشان هستند.
حسن شریعتمداری، فعال سیاسی مقیم آلمان و دبیر کل سابق «شورای مدیریت گذار»، در گفتوگو با یورونیوز به پرسشهایی کوتاه درباره احتمال وقوع دوباره جنگ بین اسرائیل و جمهوری اسلامی و تبعات این واقعه برای جامعه ایران پاسخ داده است.
سناریوی از سرگیری فعالیت هستهای ایران؛ از «حمله دوباره به ایران» تا «جنگ سایهها»
آقای شریعتمداری عملکرد جمهوری اسلامی را عاملی موثر در تکرار یا عدم تکرار جنگ میداند و میگوید: «احتمال شروع جنگ به هر صورت وجود دارد و بستگی به عوامل مختلفی دارد که هیچ کدام دور از دید و پیشبینی نیست. اگر جمهوری اسلامی به سمت غنیسازی حداکثری برود و این ۴۰۷ یا ۴۰۳ کیلو اورانیوم غنیشدهای را که میگویند زیر تاسیسات مدفون شده، به نحوی بیرون بیاورد و بخواهد آنها را فعال کند، حتما اسرائیل و احتمالا با همکاری آمریکا حمله خواهد کرد. و اگر جمهوری اسلامی بخواهد موشکهای بالستیک دوربرد خودش را با خرج اتمی مجهز کند، حتما این حمله صورت خواهد گرفت و متاسفانه این بار ممکن است که در سطح خیلی وسیعتری باشد.»
این فعال سیاسی باسابقه، البته احتمال روی آوردن اسرائیل به ترور رهبران سیاسی و نظامی ایران در عین پرهیز از جنگ را هم منتفی نمیداند و میگوید: «امکان دارد که اسرائیل استراتژی دیگری انتخاب کند؛ و به این علت که ایران نمیخواهد در این جنگ پیشدستی کند و امتیازاتی را که ممکن است در صحنه بینالمللی داشته باشد، از دست بدهد، اسرائیل ممکن است – به قول معروف - به جنگ سایهها بپردازد و دوباره به ترور رهبران جمهوری اسلامی و سران سپاه مبادرت ورزد. با توجه به نفوذ اسرائیل در ایران، که سابقه آن را هم دیدهایم، این کار عملی است و ممکن است انجام بگیرد. البته چیزهایی که من میگویم به معنای موافقت بنده با این سناریوها نیست بلکه در حقیقت، به نوعی، سناریوهای ممکن را پیشبینی میکنم.»
محتملترین سناریو در صورت حمله مجدد اسرائیل
حسن شریعتمداری در پاسخ به این سوال که «آیا حمله مجدد اسرائیل میتواند به سقوط جمهوری اسلامی منتهی شود و چنین جنگی چه تبعاتی میتواند برای کشور ایران داشته باشد»، گفت: «واقعیت این است که بزرگترین احتمال باقیماندن یک «نظام ناکارآمد» است برای مدتهای غیرقابل پیشبینی. نظام ناکارآمد یا failed state نظامی است که لش خودش را بر دوشهای ناتوان دولتمردان خودش میکشد، امکان اعمال اقتدار خودش را در سراسر جغرافیایش ندارد و اپوزیسیونی دارد که علیرغم فعال بودن، از عهده این نظام ناکارآمد برنمیآید تا بتواند جایگزین آن شود. چنین وضعیتی ممکن است مدتها طول بکشد تا اینکه منجر به یک قیام وسیع مردمی شود. احتمال اینکه با حمله هوایی و خارج شدن ریل اقتصادی از دست یک نظام، این نظام به فروپاشی درونی دچار شود، بسیار کم است.»
این عضو برجسته «اتحاد جمهوریخواهان ایران» نهایتا به یورونیوز گفت: «امکان بزرگ failed state است. امکان دیگر این است که یکی از الیگارشیهای موجود، که پارهای از آنها به روسیه و پارهای دیگر به آمریکا و اسرائیل و غرب مربوط اند، بتواند روایت دیگری از همین نظام را ادامه دهند. امکان سوم هم این است که مردم بشورند و به کمک اپوزیسیون از این نظام عبور کنند. ولی همان طور که گفتم، به نظر من امکان تحقق یک failed state برای مدتها، قویتر از سایر امکانهاست. و متاسفانه این وضع، همه بینانهای ایران را بسیار بیشتر از آنچه که اکنون تحلیل رفته، به تحلیل خواهد برد.»