وزیر امور خارجه ایران با انتقاد از مواضع اخیر ترکیه در قبال ایران گفت: «دوستان در دولت ترکیه هم کمحافظهاند و هم در قبال کسانی که به آنها محبت و همراهی کردهاند، قدرناشناسند.» ایران از اولین کشورهایی بود که کودتای روز ۲۵ تیرماه در ترکیه را محکوم و از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور حمایت کرد.
در روزهای اخیر و پس از سخنان وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس امنیتی مونیخ و همچنین سفر اردوغان به کشورهای حاشیه خلیج فارس، تنش بین آنکارا و تهران افزایش یافته است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز چهارشنبه ضمن انتقاد از ایران گفت: «نمیتوان از تلاشهای تهران برای دستیابی به نفوذ در خارج از مرزهای خود چشم پوشی کرد.»
پیش از وی نیز مولود چاوشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه در سخنانی در کنفرانس امنیتی مونیخ، ایران را به فرقهگرایی و تلاش برای تضعیف عربستان سعودی و بحرین متهم کرده و گفته بود تهران میکوشد عراق و سوریه را به دو کشور شیعه تبدیل کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با روزنامه ایران که روز پنجشنبه ۵ اسفند ماه منتشر شده گفته است: «ما دلسوز دولت ترکیه هستیم [اما] دوستان مثل اینکه کم حافظهاند. ایران را متهم به فرقهگرایی میکنند، اما به یاد نمیآورند ما برای حکومت آنها – که حتی شیعه نیست- شب کودتا تا صبح نخوابیدیم. هم کم حافظه هستند و هم در قبال کسانی که به آنها محبت و همراهی کردهاند، قدرناشناسند.»
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز روز ششم دی ماه ایران را به سیاستهای فرقهگرایانه در سوریه متهم کرده و گفته بود: «اگر ایران با انگیزههای فرقهگرایانه پشت اسد نایستاده بود، شاید امروز ما درباره موضوع سوریه حرف نمیزدیم.»
گفتگو با
JZarif</a> درباره مواضع ضدایرانی اخیر «آنکارا»<br>ظریف: مقامات ترکیه، کم حافظه و قدرناشناس هستند<a href="https://t.co/7xCADjcaE9">https://t.co/7xCADjcaE9</a> <a href="https://t.co/W8UDClkVnd">pic.twitter.com/W8UDClkVnd</a></p>— روزنامه ایران (
IranNewspaper) February 22, 2017
آقای ظریف در ادامه سخنان خود ایران را یک کنشگر تعیینکننده و موفق در منطقه خواند و گفت که سیاستهای ترکیه و عربستان سعودی در منطقه به بنبست رسیده است. وی افزود: «ما در منطقه سیاست موفقی داشتیم. همه میدانند ما یک کنشگر تعیینکننده منطقه هستیم و طرفهایی که در منطقه موفق نبودند، به امید جهت دادن به سیاستهای ترامپ سر و صدا میکنند.»
وزیر امور خارجه ایران گفت: «این کشورها در قیاس با جمهوری اسلامی قدرتی ندارند. اما آنچه باعث شده عدهای از تحلیلگران پیشبینی کنند ممکن است راه جمهوری اسلامی در آینده کمی دشوار شود، تقارن مواضع ترامپ با این کشورها و احتمال همافزایی آنهاست. بله، در دوران شکلگیری سیاستهای ترامپ همه دارند تلاش میکنند خودشان مشکل اصلی نباشند و اگر بتوانند دیگران را بهعنوان مشکل اصلی معرفی کنند.»
ایران حامی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه است و به دولت او در برابر گروههای مخالف کمک میکند، در حالی که ترکیه از ابتدای جنگ سوریه خواستار کنار رفتن بشار اسد بوده است. روابط دو کشور پس از کودتای ۲۵ تیرماه در ترکیه اندکی بهبود یافته بود و تهران و آنکارا چند هفته قبل به همراه روسیه در مذاکراتی در آستانه پایتخت قزاقستان تلاشهایی را برای برقراری آتشبس در سوریه انجام دادند.