واکنش ایران به بیانیه مشترک ترکیه و شورای همکاری خلیج فارس

وزارت امور خارجه ایران روز شنبه بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و ترکیه را محکوم کرد.

شش کشور عرب عضو این شورا و ترکیه روز پنجشنبه پس از اجلاس «عالی استراتژیک» خود از ایران خواسته بودند تا در امور داخلی کشورهای منطقه دخالت نکند.

وزارت امور خارجه ایران، با محکوم کردن این موضع همسایگان خود، آن‌‌ها را به «مداخله‌جویی‌های غیرمسئولانه» در سایر کشورها متهم کرد. رفتاری که به گفته تهران «موجب گسترش ناامنی، جنگ و تروریسم شده و نقض حاکمیت ملی همسایگان» شده است.

در هفته‌های گذشته و به ویژه پس از بمباران هوایی یک مراسم عزاداری در یمن که منجر به کشته شدن دست‌کم ۱۴۰ نفر شد، لحن مقام‌های عالی‌رتبه ایران و کشورهای عربی علیه یکدیگر تندتر شده است؛ در حالی‌که تهران ریاض و متحدانش را به ارتکاب سازمان‌یافته جنایات جنگی در یمن متهم می‌کند، مقام‌های سعودی و متحدان آن‌ها عملکرد ایران در سوریه و یمن را به شدت محکوم می‌کنند.

وزارت خارجه ایران در بیانیه روز شنبه خود همچنین بر استمرار سیاست مشترک دمشق-مسکو و تهران بر بازپس‌گیری کامل حلب تاکید کرده و عملکرد شبه‌نظامیان مخالف حاضر در این شهر را باعث ایجاد «بدترین شرایط انسانی برای مردم شهرهای مختلف سوریه از حلب گرفته تا دیگر شهرهای تحت محاصره» توصیف کرده است.

در هفته‌های گذشته صدها نفر از جمله ۶۹ کودک بر اثر ادامه درگیری‌ها در حلب جان خود را از دست داده اند. مقام‌های سوریه و روسیه بر ادامه نبرد در این شهر تا زمان شکست نیروهای اسلامگرای حاضر در شرق حلب اصرار می‌ورزند.

ایران همچنین تکرار مواضع کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، و این بار ترکیه، علیه حاکمیت این کشور بر جزایر تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی را محکوم و آن را «مصداق مداخله جویی در امور سایر کشورها» خوانده است.

پس از وقوع کودتای نافرجام ترکیه در پانزدهم ژوئیه، به نظر می‌رسد آنکارا بیش از پیش به دنبال تحکیم روابط با کشورهای خاورمیانه و جایگزین کردن آن‌ها با شرکای غربی خود است. با وجود نزدیک شدن ترکیه به روسیه و تلاش رجب طیب اردوغان برای کاستن تنش‌های میان آنکارا و مسکو، موضع ترکیه در قبال بحران سوریه، دست‌کم به شکل رسمی، بدون تغییر باقی مانده است.

روابط ترکیه با کشورهای عربی به‌ویژه از سال ۲۰۱۱ و پس از رویدادهای موسوم به «بهار عربی» دستخوش نوسانات بسیاری شد. حمایت ایدئولوژیک و سیاسی حزب عدالت و توسعه از جریان‌های اسلام‌گرای نزدیک به اخوان‌المسلمین در مصر و تونس باعث افزایش همکاری‌های آنکارا و دوحه شد و همزمان روابط این کشور با عربستان و امارات عربی متحده را تیره کرد. با این وجود تعمیق و طولانی شدن بحران در سوریه به نزدیکی بیشتر مواضع ترکیه با عربستان انجامید.