ماشاالله شمس‌الواعظین در گفتگو با یورونیوز: اراده‌ای سیاسی مانع از بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران است
نظرها
سه سال بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در ایران، درهای انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران همچنان بسته است. بازگشایی این انجمن از وعده‌های انتخاباتی آقای روحانی بود. طی روزهای گذشته اما رسانه‌های ایران خبراز تاسیس انجمن دیگری داده اند، انجمنی با عنوان انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران که البته در اطلاعیه آغاز به کار این انجمن، هیئت موسس، خواستار بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران به عنوان یک “انجمن مستقل و فراگیر در حوزه روابط کار” شده است.
ماشاالله شمس‌الواعظین، روزنامه نگار سرشناس و رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران در گفت و گو با یورونیوز می‌گوید که یک اراده سیاسی تاکنون مانع از بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران شده است، اراده‌ای که برخلاف وعده‌های آقای روحانی، هم دردولت او از سوی وزارت کار وجود دارد و هم در دستگاه های قضایی و امنیتی.
به گفته او، انجمن جدیدالتاسیس هرچند از انجمن صنفی سابق جدا و مستقل است اما جایگزین آن انجمن نیست و مطالبه بازگشایی انجمن اصلی را دارد و باید استقبال کرد. حالا که فرصتی برای تشکیل انجمنی صنفی پیش آمده این انجمن بهتر است توسط روزنامه نگاران مستقل و حرفه‌ای شکل بگیرد و دولت ساز نشود.
آقای شمس‌الواعظین از تشکیل انجمن‌های صنفی استانی در بیش از ۱۶ استان ایران خبر می‌دهد و می‌گوید که در سایر استان‌ها هم چنین انجمنی در حال شکل گیری است.
شانزدهم شهریور ماه سال جاری خبرگزاری ایلنا از ارائه تقاضای روزنامه نگاران در تهران برای تشکیل انجمن صنفی استانی خبر داده بود. بیست و یکم شهریور ماه این انجمن با انتشار اطلاعیه ای اعلام موجودیت کرد. بدرالسادات مفیدی، دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران به عنوان سخنگوی انجمن روزنامه نگاران استان تهران انتخاب شده است اما شرط وزارت کار برای انجمن جدید، عدم حضور ماشاالله شمس‌الواعظین بوده است.
اگر انجمن، دولت ساز می شد ما نمی پذیرفتیم
آقای شمس‌الواعظین اما در گفت و گو با یورونیوز درباره وضعیت انجمن صنفی سابق و انجمن جدیدالتاسیس توضیح می‌دهد: «قانونی زمان محمد جهرمی (وزیر کار دولت محمود احمدی نژاد) تصویب شد بر این مبنا که همه اصناف، انجمن صنفی استانی تشکیل بدهند. بعد برای این صنف ها یک کانون عالی کشوری در سطح ملی شکل می گیرد. در همین راستا انجمن تازه تاسیس شده است . از ۳۲ استان کشور تاکنون در ۱۶ استان از جمله استان های زنجان، قم، اصفهان، شیراز، این مساله شروع شد و انجمن های استانی تشکیل شد. انجمن های بقیه استان ها هم آرام آرام در حال شکل گیری هستند فقط در این میان تهران مانده بود که در تهران، دولت می خواست اینکار را بکند اما نتوانست. سراغ هر کدام از روزنامه نگاران که رفتند و خواستند هیات موسس شوند روزنامه نگاران می گفتند تا تکلیف انجمن صنفی روزنامه نگاران روشن شود یا انجمن صنفی وارد این موضوع بشود ما این کار را نمی کنیم. بالاخره انجمن صنفی وارد شد، از وزارت کار با ما گفت و گو کردند که ما نمی توانیم تشکیل بدهیم بیایید تحت اشراف و نظر خودتان، این کار را بکنید و انجمن تان باقی بماند تا بازگشایی شود و این هم می شود مسبب برای انجمن مادر تا بازگشایی شود.»
آقای شمس‌الواعظین با اشاره به اینکه همه جوانب بررسی شده می گوید: «همه جوانب را بررسی کردیم یعنی هر پرسشی که بچه ها داشتند بررسی کردیم. دیدیم حالا که دولت می خواهد اقدام به تشکیل انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران بکند بهتر است که روزنامه نگاران مستقل این کار را بکنند و خود روزنامه نگاران برای انتشار اطلاعیه که ما انجمن صنفی مان را می خواهیم انجمن صنفی مادر را می خواهیم اقدام بکنند و این یک مطالبه جدی برای بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران بشود.»
به گفته آقای شمس‌الواعظین، «انجمن صنفی سر جای خود است ولی ما داریم به نقطه منقطع اول می رسیم یعنی نقطه فعلی که نمی گذارند باز شود حالا که انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران را تحت اشراف روزنامه نگاران حرفه ای می شود شکل داد باید به این معادله تن می داد. اگر انجمن، دولت ساز می شد ما نمی پذیرفتیم. ما یک سال است مقاومت کردیم تا اینکه وزارت کار گفت ما دست هایمان را می بریم بالا، شما بیایید این کار را بکنید، البته یک خط قرمزی داشتند که فلانی(شمس‌الواعظین) نباشد من هم از اول نمی خواستم باشم ولی بدرالسادات مفیدی هست.»
تنها خط قرمز این است که انجمن صنفی وابسته به دولت ها نباشد
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران می گوید: «تنها خط قرمز من این است که انجمن صنفی وابسته به دولت ها نباشد. مستقل و حرفه ای باشد، وابسته به گروهها نباشد حتی گروه‌های اصلاح طلب فرقی نمی کند چه گروهی. من زمانی که دکتر جلایی پورعضو شورای مرکزی حزب مشارکت شد به او گفتم این دیگر فراق بین من و تو است. برای اینکه من روزنامه نگار مستقل هستم. مدیرمسئول هستم و حاضر نیستم عضو شورای مرکزی یک حزب شوم. لذا ببینید این انجمن انشاالله راه بیفتد و سر انجمن صنفی روزنامه نگاران ما ایستاده ایم. ما کار دیگری غیر از این نمی توانیم بکنیم، البته کانون عالی انجمن های صنفی استان اگر خواست شکل بگیرد و اگر به ما اجازه دادند که وارد این کانون شویم آن موقع در این زمینه وارد مذاکره خواهیم شد .»
او در پاسخ به این سئوال که در این صورت انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران تغییر نام خواهد داد؟ می گوید: «اگر لازم بود. اگر لازم نبود چون مطابق قانون، کانون عالی صنفی انجمن های صنفی حرف و مشاغل شکل می گیرد. حالا نمی دانم حقوقدان ها باید بگویند که آیا مثلا تعمدی وجود دارد که از واژه کانون در آینده استفاده بشود یا انجمن کافی است. اگر انجمن کافی بود همین انجمن وارد می شود اگر نه و ناگزیر بودیم آن وقت وارد مذاکره می شویم.»
برخی انتقادها از تاسیس انجمن صنفی جدید بر این مبنا است که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، دولت از تشکیل چنین انجمنی بهره برداری انتخاباتی و سیاسی خواهد کرد. آقای شمس‌الواعظین می گوید: «همه این مسائل که در آستانه انتخابات و .. اگر ما هوشیار باشیم ما به نفع نهاد صنفی خودمان از این اوضاع استفاده می کنیم. بله قبول است دولت نیاز دارد انجمن ها و نهادهای مدنی پشتیبان‌اش باشند. ما هم نیاز داریم که شکل بگیریم و اعلام موجودیت کنیم و نیروهای مستقل و حرفه ای را وارد انجمن بکنیم. این چه اشکالی دارد؟»
او می گوید که جای نگرانی وجود ندارد: «نگران نباید بود اگر جای نگرانی باشد شاخک‌های ما تیز است. می‌گیرد و من مطمئنا واکنش نشان می دهم.»
کانون عالی صنفی موقعیت ملی خواهد داشت
اما مهم ترین مساله ای که در زمینه تشکیل انجمن های صنفی وجود دارد تکلیف انجمن صنفی سراسری است. آقای شمس‌الواعظین در پاسخ به این سئوال که آیا شکسته شدن انجمن ها در انجمن های استانی به این معنی نیست که روزنامه نگاران تشکل واحد سراسری نداشته باشند تا مزاحمتی برای دولت ها و حکومت ها ایجاد نکنند؟ می گوید: «بله چنین قصدی پشت این ماجرا بود ولی ما چاره ای نداریم جز اینکه بگوییم خب انجمن استان تهران را روزنامه نگاران مستقل در اختیار بگیرند. خود این انجمن، مطالبه اش بازگشایی و شکل گیری انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران خواهد بود و در صورت برگزاری انتخابات از استان ها برای کانون عالی، ورود پیدا خواهیم کرد که کانون عالی، دولتی نشود.»
به گفته او کانون عالی صنفی موقعیت ملی خواهد داشت و یعنی کل استان ها اعضایی در این کانون خواهند داشت.
او می گوید: «اراده ای سیاسی هم در نهاد وزارت کار، در مجموعه دولت و هم در نهادهای قضایی و امنیتی وجود دارد که مانع از بازگشایی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران می شود. خلاف وعده ای که اقای روحانی داده بود، در چنین شرایطی ناچار شدیم که تشکیل انجمن صنفی جدید و وضعیت فعلی را بپذیریم و راه برون رفت از بن بست فعلی این بود. اما در عین حال باید بگویم که انجمن صنفی استان تهران از دل انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران بیرون نیامده است. این دو نهاد کاملا از همدیگر مستقل خواهند بود. الان هم دو نهاد مستقل هستند، ما انجمن صنفی سراسری هستیم و این انجمنی که دارد شکل می گیرد انجمن استانی است.»
انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران در سال ۱۳۷۶ و در زمان ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی در ایران تشکیل شده بود. ۱۴ مرداد ماه ۱۳۸۸ اما این انجمن توسط سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران پلمپ شد. تاکنون پی گیری های روزنامه نگاران ایران برای بازگشایی این انجمن به نتیجه ای نرسیده است. در حالی که حسن روحانی، رئیس جمهور فعلی ایران در ایام انتخابات وعده بازگشایی تشکل‌های صنفی از جمله انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران را داده بود، اما براساس اعلام هیئت مدیره این انجمن در مرداد ماه سال جاری، وزارت کار، تعاون و امور اجتماعی دولت آقای روحانی، به جای شناسایی حقوق قانونی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، با تمهیداتی غیرآشکار سیاست نادرستش را به شکلی پیش می‌برد تا مانع بازگشایی انجمن صنفی شود.
علی جنتی، وزیر ارشاد دولت حسن روحانی هم مرداد ماه سال ۱۳۹۴ در مصاحبه ای با روزنامه قانون عنوان کرده بود که انجمن صنفی روزنامه نگاران با شرایط سابق ادامه کار نخواهد داد و پیروی تفاهمنامه‌ای که وزارت ارشاد با وزارت کار منعقد کرده این تشکل صنفی در شکل جدید کاملا استانی در تمامی‌استان‌ها ادامه پیدا خواهد کرد.