ایرانیان خود را برای جشن باستانی نوروز آماده میکنند. نوروز از کهنترین جشنهای به جا مانده از ایران باستان است. عید نوروز در بسیاری از کشورها همچون ایران، افغانستان، تاجیکستان، بخشهایی از ترکیه، آذربایجان، شمال عراق، ازبکستان، ترکمنستان، هند، پاکستان و در غرب چین جشن گرفته میشود. براساس قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۱ مارس هر سال به عنوان روز جهانی نوروز شناخته میشود.
خریدهای نوروزی، خانه تکانی، تهیه سفره هفتسین، زیارت اهل قبور در آخرین پنجشنبه سال جزو سنتهایی است که مردم ایران پیش از آغاز سال جدید انجام میدهند و با آغاز سال نیز بسیاری از مردم راهی سفر میشوند.
خانهتکانی
خانهتکانی یکی از آیینهای نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن میگیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز میشوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان برگزار میشود.
خریدهای نوروزی
در روزهای آخر سال ، مردم با جنب و جوش فراوان مایحتاج خود را تهیه میکنند. خرید سفره هفت سین نیز یکی از کارهایی است که مردم برای استقبال از سال نو انجام میدهند.
زیارت اهل قبور
زیارت اهل قبور یکی دیگر از سنتهای نوروز است. بسیاری از مردم ایران هر سال در پنجشنبه آخر سال برای زیارت اهل قبور به قبرستان میروند و یاد و خاطره عزیزانشان را گرامی میدارند.
آئین نوروزخوانی
نوروز خوانی یا بهار خوانی، گونه ای از آواز خوانی است که در گذشته در ایران رواج داشته است و در حال حاضر خاستگاه این گونه آواز خوانی بیشتر در استان های مازندران و گیلان است. در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته می شده است پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف می رفتند و اشعاری در مدح بهار میخواندند.
سفرهای نوروزی
در ایران، نوروز و تعدادی از روزهای قبل و بعد از آن تعطیل رسمی است و بسیاری از ایرانیان در این تعطیلات به سفرهای چند روزه رو میآورند.
برخی رسوم دیگر
در شهرهای مختلف ایران در کنار پاسداشت نوروز، سنتهای خاصی نیز وجود دارد. از جمله در اردبیل که زنان این شهر هر سال با نیت برآورده شدن آرزوهای خود، پس از چهارشنبه آخر سال با قیچی، جارو و کوزه سفالی به هفت چشمه میروند.
اردبیلیها چهارشنبه آخر سال را چهارشنبه آب یا «نو اوستی» میناند و از صبح این روز با حضور روی پل تاریخی یئددیگوز (هفت چشمه) و در کنار رودخانه بالیقلیچای میایستند و آرزوهای خود را با آب روان در میان میگذارند.
دید و بازدید عید و فتوای خامنهای
بعد از تحویل سال نو، دید و بازدید از بزرگان خانواده و اعضای فامیل از دیگر رسوم بین مردم است. پایان بخش مراسمات نوروزی و عید نوروز با آیین سیزده بدر است که در این روز مردم به خارج از شهرها میروند و این روز را در دامن طبیعت سپری میکنند.
در آستانه نوروز ۱۳۹۵ علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در خصوص برخی مراسم نوروز فتاوایی جدید داد. خامنهای پهن کردن سفره هفت سین را از جمله فعالیتهایی اعلام کرد که جنبه مذهبی ندارد. وی در پاسخ به این پرسش که «آیا انجام مراسم روز سیزدهم فروردین (سیزده بدر) اشکال دارد؟» نیز گفته است: «فی نفسه حرام نیست؛ هر چند چنین چیزی مبنای شرعی ندارد.»
علی خامنهای با صدور فتاوایی پهن کردن سفره هفت سین و برگزاری روز سیزده بدر را از جمله فعالیتهایی اعلام کرد که جنبه مذهبی ندارد
رهبر جمهوری اسلامی همچنین دید و بازدیدهای عید با افراد بیحجاب را مشروط اعلام کرد و فتوا داد: معاشرت با افراد بیحجاب فامیل در ایام عید به شرطی که موجب تایید ایشان در عدم التزام به امور دینی نباشد، مانعی ندارد. امااگر احتمال بدهید که ترک معاشرت با آنها موقتا موجب خودداری آنها از ارتکاب معصیت میشود به عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب است.