مسعود بهنود: تاریخ دانایی ایران یک چهره برجسته خود را از دست داد

مسعود بهنود: تاریخ دانایی ایران یک چهره برجسته خود را از دست داد
نگارش از Shirin Famili
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

پوری سلطانی از پایه گذاران علوم کتابداری و اطلاع رسانی ایران، نویسنده، مترجم و استاد دانشگاه، روز شنبه ۱۶ آبانماه در تهران درگذشت. او به دلیل نارسایی قلب و ریه از سوم آبانماه در بیمارستان بستری بود و در همانجا در سن ۸۴ سالگی چشم از جهان فرو بست.

خانم سلطانی علاوه بر پایه گذاری مرکز ملی خدمات کتابداری ایران، مدتی نیز عضو هیات علمی دانشگاه تهران بود. اخیرا انجمن کتابداری و اطلاع رسانی جایزه ترویج علم را به او اهدا کرد.

همچنین به گزارش خبرگزاری مهر درتاریخ یازده آبانماه جایزه ای تحت عنوان «جایزه پوری سلطانی» برای کتابدار و کتابخانه نوآور، در«هیات مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران» به تصویب رسید.

پوری سلطانی در جوانی با مرتضی کیوان، شاعر، روزنامه نگار و از اعضای حزب توده ایران ازدواج کرد. کمتر از چهار ماه پس از ازدواج آنها مرتضی کیوان در ۲۷ مهرماه سال ۱۳۳۳ همراه با چند تن از اعضای سازمان افسران حزب، تیرباران شد.

در باره زندگی و شخصیت پوراندخت سلطانی که در میان دوستان و جامعه فرهنگی ایران «پوری جون» نامیده می شود، مسعود بهنود روزنامه نگار و نویسنده، با طرح این پرسش که: «آیا اسم پوری جون را همه ما، نسل ما و نسل قبل و بعد از ما، از نامه آخر مرتضی کیوان عاریت گرفتیم یا اینکه اصولا این شخصیت او بود که چنین فضایی را پیرامون خود ایجاد می کرد، به یورو نیوز می گوید: «به هرحال از همان ابتدا که او را دیدیم، که سالهای خیلی دور است، پوری جون شخصیتی مهربان، مطلع و فوق العاده در خدمت بود. انگار هرآنچه که از نظر آرمانخواهی در ذهن مرتضی کیوان شوهر ناکام و از دست رفته اش بود، او درعمل در زمینه ی دیگری، کتاب و کمک به گسترش فرهنگ ایران، انجام می داد و تا آخرین لحظه حیات هم انجام داد.»

مسعود بهنود با عنوان این نکته که قطعا پوری سلطانی مهمترین کتابشناس و کتابدار تاریخ ایران بود، درباره فعالیت های علمی و فرهنگی او می گوید: «ما او را در زمانی کشف کردیم که هنوز یاد و خاطره مرتضی کیوان در فضا بود. اما وقتی پسر خاله او، مجید رهنما، که روشنفکر یگانه ای در ایران بود و همچنین شناخته ترین روشنفکر تاریخ ایران در سطح جهانی بود، وارد دولت شد و برای اولین بار وزارت علوم را ایجاد کرد که مادر دانشگاه های کشور باشد، پوری سلطانی هم به آنجا رفت تا کاری را که دوست داشت انجام دهد. یعنی مرکزی ایجاد کند که به مسئله کتاب بیاندیشد. کتاب به مفهوم کتاب، و طبیعتا به دلیل نیازهای وزارت علوم، بیشتر کتاب هایی که در خدمت علوم باشند. او به سرعت برق و باد پایه و مایه ای در این کار گذاشت و کارش را شروع کرد.»

در باره نقش و تاثیر پوری سلطانی برگسترش فرهنگ و ادب ایران، مسعود بهنود به ویژه بر شیوه ی کار «آرام و بی سر و صدای» او تاکید دارد و می افزاید: «پوری جان بی سر و صدا و بدون آن که اصلا خواب کسی را پریشان کرده باشد، به کارش ادامه داد. حتی وقتی انقلاب پیش آمد، انقلابیون با همه تند روی نتوانستند از وجود او صرفنظر کنند. او همچنان در آن میان آرام کار کرد. در این فاصله خاطرات مرتضی کیوان از تاریکی و از اینکه فقط مهمان ذهن دوستان و عاشقانش باشد و یا مهمان شعرهای یادگار مانده از دهه شصت ایران، به در آمد. انقلاب شد و طبیعتا نام های بزرگ از دل انقلاب بیرون آمدند. از جمله مرتضی کیوان. ولی پوری جون نشان داد که این همه سال، ۲۵ سال پس از مرگ همسرش مرتضی کیوان، هنوز یاد و خاطره عزیز اورا، نه برای اینکه احیانا تظاهر کند، با خود دارد.»

آنچنانکه مسعود بهنود می گوید، پوری سلطانی «شخصیتی یگانه و ایستا» داشت که برآمده از یک خانواده اهل علم بود. خانواده ای که به گفته آقای بهنود در آن «تجدد ها، رهنماها و رشیدی ها حضور داشتند و بعد هم که با مرتضی کیوان ازدواج کرد، همه عمر به یاد و خاطره ازدواج کوتاهش با او وفادار ماند.»

مسعود بهنود در پایان می افزاید:« به نظر میرسد که تاریخ علم، ادب و همینطور دانایی ایران یکی از برجسته ترین چهره های خود را از دست داد.»

در خرداد ماه سال جاری به همت علی دهباشی، شب پوری سلطانی از طرف مجله بخارا در تهران برگزار شد. در این مراسم تعدادی از چهرهای فرهنگی و ادبی برجسته ایران همچون هوشنگ ابتهاج، کامران فانی، بهاء الدین خرمشاهی و فتح الله مجتبایی حضور داشتند.

از پوری سلطانی آثاری همچون دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، سرعنوانهای موضوعی فارسی و چند ترجمه و کار مشترک در زمینه خدمات کتابداری منتشر شده است. ترجمه کتاب « هنر عشق ورزیدن » اثر اریک فروم یکی دیگر از کارهای با ارزش فرهنگی اوست که چندین بار تجدید چاپ شده و همچنان مورد استقبال جامعه کتابخوان ایران است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

کشته شدن ۹ نفر در یک تصادف؛ مرگبارترین حادثه رانندگی نوروزی ایران رخ داد

این سه‌شنبه شب یا آن سه‌شنبه شب؟ چهارشنبه‌سوری امسال دقیقاً چه روزی است؟

پایان کار احمد جنتی؛ رئیس آینده مجلس خبرگان رهبری کیست؟