تونی بلر: مسئله دعوت شدن یا نشدن ایران به ژنو ۲ نیست

تونی بلر: مسئله دعوت شدن یا نشدن ایران به ژنو ۲ نیست
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

شهر کوچک داووس در شرق سوئیس همچون سال های گذشته میزبان مجمع جهانی اقتصاد است. رهبران کنونی و سابق کشورهای مختلف جهان در این مجمع که با کنفرانس صلح سوریه موسوم به ژنو دو همزمان شده است، حضور دارند.

در حاشیه این اجلاس، خبرنگار یورونیوز با تونی بلر، نخست وزیر پیشین بریتانیا و نماینده ویژه کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه، در مورد مناقشه سوریه گفتگو کرده است.

یورونیوز: امید اندکی به مذاکرات ژنو دو هست. آیا انتظار نتیجه ای از نشست این هفته وجود دارد؟

تونی بلر: پیداست که شرایط بسیار دشواری بر صحنه حاکم است. این احتمال هست که بشار اسد واقعا خود را تحت فشار احساس کند و به صحنه بیاید تا به توافقی تن دهد. اما برای پیدا کردن یک راه حل نهایی، باید بگویم که کار دارد سخت می شود.

یورونیوز: جامعه جهانی چگونه می تواند به طرفین که تا این حد با هم دشمنی دارند کمک کند؟

تونی بلر: من فکر می کنم در طول ۶ تا ۹ ماه گذشته معادلات در سوریه به نفع رژیم اسد تغییر کرده است. رژیم سوریه کمک های زیادی را دریافت کرده است، چه از سوی ایران، چه از سوی حزب الله که عملا در صحنه نبرد حضور دارد. این کمک ها ظرفیتی را به نیروی زمینی ارتش سوریه داده که تا چند سال پیش فاقد آن بود. بنابراین برای ما در غرب، پرسش این است که چطور می توانیم مخالفان را در وضعیتی قرار بدهیم که از موقعیت برابری در چانه زنی با دولت سوریه برخوردار باشند. در حال حاضر، مسئله پیچیده این است که عناصری از گروه هایی چون القاعده، ستیزه جویان جهادی و دیگران در میان مخالفان حضور دارند که ما عمیقا درباره آنها احساس نارضایتی می کنیم. به خاطر همین هم است که قضیه بسیار بسیار پیچیده شده است. این را هم نباید فراموش کرد که احتمالا اکثریت مردم سوریه اعتقاد دارند که باید به دنبال راه حل معقولی برای این مشکل بود و می خواهند که گروه های مختلف مذهبی همزیستی مسالمت آمیز داشته باشند، که البته در حال حاضر این طور نیست. این دسته از مردم قدرت آن را ندارند که صدایشان را به گوش کسی برسانند.

یورونیوز: آیا فکر می کنید که بریتانیا و قدرت های دیگر غربی باید شورشیان سوریه را مسلح کنند؟ آیا اساسا در جایی که این همه گروه های پراکنده وجود دارد چنین کاری امکان پذیر است؟

تونی بلر: فکر می کنم اول باید بپرسیم که اصلا آیا ما آماده مداخله برای تغییر موازنه قوا هستیم یا نه. من فکر می کنم که باید برای این کار آماده باشیم. من دو سال پیش هم گفتم که باید تلاش کنیم که دست کم یک منطقه پرواز ممنوع ایجاد کنیم تا هم به افراد غیرنظامی فرصت داده شود و هم به رژیم سوریه اخطار دهیم که شما نمی توانید بر کشور حکومت کنید در حالی که مردم عادی را از بین می برید.

یورونیوز: الان صحبت از بالای صد هزار نفر کشته و بحران هجوم پناهندگان است. آیا جامعه جهانی برای جلوگیری از پیشرفت این بحران احساس مسئولیت می کند؟

تونی بلر: از زمان نخست وزیری، دشواری چنین تصمیم هایی یادم هست. این که اگر مداخله کنیم مجموعه ای از مشکلات پیش می آید. این مورد را در افغانستان و عراق هم شاهد بودیم. از سوی دیگر، اگر مداخله ای نباشد، مشکل حل نمی شود. مشکل این است که این ترکیب همواره وجود دارد. از یک سو با دیکتاتوری سر و کار دارید که حاضر است به زور و خشونت وحشتناک علیه مردم عادی متوسل شود و از سوی دیگر، گروه های تندرویی که اگر شیعه باشند از طرف ایران و اگر سنی باشند از طرف القاعده حمایت می شوند. وقتی چنین وضعیتی باشد، اتخاذ تصمیم های لازم برای کنترل اوضاع کار بسیار بسیار دشواری خواهد بود. در غرب تمایلی به مداخله وجود ندارد و من دلایل آن را درک می کنم. اما مسئله این است که ما امروز شاهد عواقب وخیم ناشی از عدم مداخله نیز هستیم.

یورونیوز: چرا فکر می کنید تمایلی به این کار در غرب وجود ندارد؟

تونی بلر: دلیلش ساده است چون کار سختی است. وارد شرایطی می شوید که در آن حزب الله آمادگی دارد تا مثلا روزی بیست تن از نفرات خود را از دست بدهد ولی همچنان به مبارزه ادامه دهد… بنابراین با چنین کسانی سر و کار دارید. دلیل آن که عناصر مخالف جهادی در سوریه شروع به تثبیت خود کرده اند آن است که آماده هر کاری هستند، آماده اند تا بکشند و کشته شوند. اینها دشمنانی هستند که شکست دادن شان سخت است. وقتی به آن چه در منطقه در جریان است نگاه می کنید، می بینید که نبرد اصلی میان دو گروه است. کسانی که به آینده ای باز، شفاف با اقتصاد و جامعه ای مدرن برای منطقه باور دارند و کسانی که به دنبال شکل های گوناگون بنیادگرایی هستند که ناشی از برداشت غلط از دین است. نبرد واقعی این است و به نظر من آن چه برای ما در غرب اهمیت دارد این است که ما در کنار افراد شرافتمندی هستیم که احتمالا در اکثریت هستند اما سازماندهی خاصی ندارند و حاضر نیستند بروند آدم بکشند.

یورونیوز: اگر سوریه از هم بپاشد، چه پیامدهایی در منطقه خواهد داشت؟

تونی بلر: فاجعه بار خواهد بود و من فکر نمی کنم که نتایج آن در سطح منطقه باقی بماند. برای همین است که می گویم وضعیت واقعا ناگوار است. مشکل تنها در سطح این کشور نیست. ببینید هم اکنون در عراق چه می گذرد… کشورهایی مثل لبنان و البته اردن به خوبی در مقابل فشار مقاومت می کنند، اما همچنان زیر فشار زیادی هستند. در خارج از منطقه هم هست. ببینید، صدها بریتانیایی برای جنگ به سوریه رفته اند. آنها شهروندان بریتانیا هستند و روزی بازمی گردند… جمعیت بزرگی از مسلمانان در اروپا هست. بنابراین بسیار دشوار و پیچیده است و من درک می کنم چرا مسئله برای رهبران فعلی غرب پیچیده شده است.

یورونیوز: حالا می خواهم در مورد ایران و موضوع پس گرفتن دعوتنامه برای شرکت در نشست ژنو دو صحبت کنم. حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در گفتگو با یورونیوز گفته است که اعتبار سازمان ملل با این کار لطمه خورده است. آیا با این نظر موافقید؟

تونی بلر: شرایط دشوار دیپلماتیک همیشه وجود دارد. قطعا دبیر کل سازمان ملل فکر کرده بود که ایران بر مبنای خاصی قرار است در کنفرانس شرکت کند اما آنها می خواستند بر مبنای دیگری بیایند، حالا به هر دلیلی. البته مخالفان سوریه نیز این مبنا را قبول نداشتند. بنابراین من درک می کنم که چه اتفاقی افتاده است. صادقانه بگویم، فکر نمی کنم که مسئله دعوت یا عدم دعوت از ایران باشد. همانطور که گفتم مسئله این است که موازنه قوا را در میدان نبرد در سوریه تغییر بدهیم به طوری که بشار اسد بفهمد که باید برای توافق درباره یک دوره انتقالی پای میز مذاکرات بیاید.

یورونیوز: پس شما فکر می کنید که دسترسی به یک توافق دیپلماتیک بدون حضور ایران هم امکان پذیر است؟

تونی بلر: ببینید، من فکر می کنم که ایران هم درگیر این ماجراست… من چون خودم بر سر میز تصمیم گیری رسمی نیستم راحت تر صحبت می کنم. اما واقعیت این است که ایران در این وضعیت دخیل است و اگر راه حلی پیدا شود، آنها باید علامت آن را بگیرند. آنها این علامت را خواهند شنید، همین حالا هم دارند می شنوند. اما دولت سوریه، یعنی دولت اسد و نیز دولت ایران خواهند دید که ما تا چه اندازه برای تضمین پیشبرد کارها اراده داریم و این مسئله مهمی است.

آگهی

یورونیوز: آیا شما شخصا دوست دارید نقش مهم تری در تلاش های دیپلماتیک برای کمک به مردم سوریه داشته باشید؟

تونی بلر: نه. من این کار را به کسانی که هم اکنون در حال مذاکره هستند واگذار می کنم. به نظرم آن چه اکنون در سوریه می گذرد بسیار متأثرکننده است. فکر می کنم که در آن منطقه خطرات بزرگی هست که منافع غرب بشدت و عمیقا درگیر آن است. مذاکره کنندگان اکنون دارند کار می کنند… آقای اخضر ابراهیمی که هدایت میانجیگیری ها در سوریه را بر عهده دارد، فرد بسیار با تجربه ای است. او تجربه ای بسیار طولانی دارد و به کار خود وارد است. برای او آرزوی موفقیت دارم.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

مجمع جهانی اقتصاد: چهارمین انقلاب صنعتی

شیوع ویروس ابولا و اثرات اقتصادی آن یکی از موضوعات همایش اقتصادی داوس

بدبینی شرکت کنندگان در همایش اقتصادی داوس نسبت به اوضاع اقتصادی روسیه