در برنامه این هفته زنان مبارز به ایالت پارا در برزیل میرویم.
قهرمان اصلی داستان ما آنتونیا ملو فعال حقوق زنان و مدافع محیط زیست است.
آنتونیا ملو: «هر روز پیامهای تهدید آمیز دریافت میکنم، پیامهای مثل: خواهی مرد، آنتونیا ملو میمیرد. مسلما یک روزی خواهم مرد اما جملههایی از دست: میمیری اگر بخواهی سر از کار ما در بیاری، اگر بخواهی مزاحم ما باشی، این پیامهایی است که مرتبا از سوی باجگیران دولتی وشرکتهای بزرگ دریافت میکنم.»
دستکم ۴۰ سال است که آنتونیا ملو نماد مبارزه و دفاع از حقوق زنان در منطقه پارا در شمال برزیل است. اما دلیل اصلی پیامهای تهدید آمیزی که دریافت میکند فعالیتی است که به عنوان رهبر جنبش شینگو ویوو پارا سمپره دارد.
مبارزه اصلی این گروه علیه ساختن سد دولتی بلو مونته روی رودخانه ریو شینگو، یکی از مهمترین رودهای آمازون در ایالت پارا است.
ساخت سد نه تنها محیط زندگی سرخپوستان بومی را به خطر میاندازد بلکه کشاورزانی که در دهههای اخیر به این منطقه مهاجرت کردهاند را با خطر از دست دادن کارشان مواجهاند.
مهاجرت ناگزیر بیش از ۲۰۰۰ خانواده ازروستای سایو فرانشسکو دا شاگاس، آنتونیا را بر آن داشته تا به این روستا سفر کند.
آنتونیا ملو: «دولت میگوید که بیمارستان، مدرسه برایتان میسازد، آنها فکر میکنند که ما زمینهایمان را با یک مدرسهای که اصلا معلوم نیست آنرا بسازند عوض میکنیم. بگذاریم تا برایمان کاملا روشن باشد باید بدانیم که سلامتی، تعلیم و تربیت، مسکن، جاده سازی حق مسلم ماست و نباید در برابر آن به آنها مجوز ساخت سد را بدهیم.»
در ایالتی که میانگین درآمد ماهانه ساکنان کمتر از ۲۰۰ دلار است شرکتهای بزرگ سد سازی براحتی قدرت خرید کشاورزان را دارند.
آنا: «تا حالا دستکم ۶۰ هکتار از زمینهایمان را خریدهاند. در واقع آنها برای بخشی از زمینها پول خوبی میدهند، یعنی برای ۲ یا ۳ هکتار قیمت واقعی را میپردازند و باقیمانده زمین را مجانی از آن خود میکنند.»
یک مزرعه دار: «در واقع به اولین مزرعه دار پول خوبی میدهند تا بقیه را جذب کنند، با اینکار مزرعه داران را گمراه میکنند. اولین مشتری پولی خوبی خواهد داشت و بقیه بروند به درک.»
«اینجا در ترانس آمازونی هستیم. جادهای که ۴۰ سال پیش درست شده، در زمان دیکتاتورهای نظامی برزیل، زمانی که جادهها درست شدند بسیاری از خانوادهها به این منطقه کوچ کردند، خانوادههایی که ثروتی برای خرید زمین نداشتند، به اینجا آمدند تا با قول دولتیها صاحب زمین باشند، اما از زمانی که پا به این منطقه گذاشتند دولت هیچ کمکی به آنها نکرد. بسیاری به شهرهایشان بازگشتند و بقیهای هم که ماندند گرفتار بیماریهای مهلک شدند. من از آن زمان در این منطقه زندگی میکنم و با درد مردم این منطقه آشنا هستم. از دهه ۷۰ میلادی به این طرف بسیاری تصمیم گرفتند این منطقه را موطن اصلی خود بسازند، موطنی بیغذاو بیجاده. آنها ناگزیر برای تامین نیاز روزمره به کشاورزی مشغول شدند.»
این زوج کشاورز بیست سالی که صاحب این مزرعه شدهاند. آنها ۲۰ درصد از زمینهایشان را به کشاورزی اختصاص دادند تا توان سیر کردن ۱۰ فرزند را داشته باشند. امروز میگویند که اگر سدی ساخته شود زمین آنها به زیرآب خواهد رفت.
مزرعه دار: «وقتی اینجا رسیدیم هیچ چیزی به جز جنگل وجود نداشت. وقتی اینجا را خریدیم نه خانهای بود و نه حتی کلبهای کوچک برای اینکه سر پناهی داشته باشیم.»
مزرعه دار: «فکر ساخت و ساز سد روزگارمان را سیاه کرده است. در اینجا زندگی بالقوه سختیهای خودش را دارد. ما تلاش زیادی برای آنچه را که امروز ساختهایم بکارگرفتیم و یک شبه همه آن را از دست خواهیم داد. پذیرفتن آن دشوار است.»
آنتونیا مشکلات و محدودیتهای زیادی در راه مبارزهاش دارد. با این حال او به هیچ قیمتی حاضر نیست تا تسلیم تقدیر باشد.
آنتونیا ملو: «فعالیتهای من پیشتر اعضای خانواده هم را نیز به خطر انداختهاند و مشکلات زیادی در مقابلم قرار دادهاند. اما با این حال شادی وصف ناپذیری را نیز به من میدهند. فکر کنم پیش از همه چیز فعالیتهایم شاید تاثیری داشته باشند بر زندگی و کار نسلهای آینده. به خاطر آنهاست که دست از مبارزه نمیکشم.»
برنامه زنان مبارز این هفته در برزیل پایان یافت و در هفته آینده به زنان مبارز در گوشهای دیگر از جهان سری میزنیم.