ابرماه نوامبر نزدیکترین ماه کامل سال ۲۰۲۵ خواهد بود و درخشانتر و اندکی بزرگتر از معمول دیده میشود.
چهارشنبه شب اگر سر به آسمان بلند کنید، شاید چیزِ شگفتانگیزی ببینید: ماه کمی پرنورتر میدرخشد، اندکی بزرگتر به نظر میرسد و انگار از همیشه به زمین نزدیکتر است.
دلیلش این است که در آستانه نزدیکترین ابرماه سال هستیم. در ادامه هر آنچه باید پیش از وقوع این پدیده بدانید آمده است:
ابرماه چیست و چرا اهمیت دارد؟
ابرماه زمانی رخ میدهد که ماهِ کامل با نزدیکترین نقطه مدارش به زمین، موسوم به حضیض مداری، همزمان شود. دورترین نقطه را اوج مداری مینامند.
از آنجا که مدار ماه کاملاً دایرهای نیست و اندکی بیضوی است، گاهی نزدیکتر و گاهی دورتر قرار میگیرد. وقتی این دو لحظه، یعنی ماهِ کامل و حضیض مداری، با هم همزمان شوند، ابرماه رخ میدهد.
به گفته ناسا، این همزمانی میتواند باعث شود ماه تا ۱۴ درصد بزرگتر و ۳۰ درصد پرنورتر از کمنورترین ماهِ کاملِ سال به نظر برسد.
اصطلاح «ابرماه» نخستینبار در سال ۱۹۷۹ توسط ریچارد نول، اخترشناس وضع شد.
ابرماه نوامبر چه زمانی رخ میدهد؟
ابرماه نوامبر رسماً روز چهارشنبه ۶ نوامبر، ساعت ۱۳:۲۰ به وقت گرینویچ (۱۴:۲۰ به وقت اروپای مرکزی) کامل میشود.
اگرچه شبِ قبل و شبِ بعد هم قابل مشاهده است، بهترین زمان تماشایش چهارشنبه شب، اندکی پس از غروب خورشید است.
چگونه میتوانم آن را ببینم؟
به تجهیزات ویژهای نیاز ندارید؛ فقط آسمانی صاف، چشمانی تیزبین و دیدی مناسب به افق.
با این حال، تغییر اندازه ماه با چشمِ غیرمسلح بهسختی قابل تشخیص است.
شانون شمول، مدیر سیارهنمای ایبرامز در دانشگاه ایالتی میشیگان، در ایمیلی نوشت: «این تفاوت زمانی بیش از همه آشکار میشود که آن را با تصاویر یا مشاهدات دیگر مقایسه کنید»
آیا بر جزر و مد اثر میگذارد؟
بله، اما فقط اندکی. نزدیکی بیشتر ماه به زمین یعنی نیروی گرانشی آن کمی قویتر است و میتواند موجب جزر و مدهای کمی بالاتر شود.
با این حال، به گفته لارنس واسرمن، اخترشناس رصدخانه لاول، این اثر آنقدر چشمگیر نیست که در بیشتر مناطق ساحلی محسوس باشد.
آیا امسال ابرماه دیگری هم خواهیم داشت؟
بله. اگر چهارشنبه فرصت تماشای ابرماه را نداشتید، ابرماه بعدی و آخرینِ سال ۲۰۲۵ ماه آینده، در ۶ دسامبر برمیآید.