کمیسیون اروپا دستورکار راهبردی جدیدی را برای همکاری با هند ارائه کرده تا اتحادیهی اروپا بتواند روابط تجاری و امنیتی خود را با پرجمعیتترین دموکراسی جهان تقویت کند. با وجود این، روابط دیرینهی هند با روسیه همچنان نقطهی اختلاف میان دو طرف است.
با حجم ۱۲۰میلیارد یورو مبادلات دوجانبه کالا، اتحادیهی اروپا بزرگترین شریک تجاری هند است. ۶هزار شرکت اروپایی در هند فعالیت میکنند و برای تقویت این رابطه، کمیسیون اروپا خواهان نهاییسازی یک توافق تجارت آزاد تا پایان سال است؛ توافقی که میتواند بهطور چشمگیری تعرفهها و دیگر موانع را کاهش دهد.
پس از آنکه روابط تجاری اتحادیهی اروپا با ایالات متحده بهدنبال اعمال تعرفهای میانگین ۱۵درصدی آسیب دید، این اتحادیه اکنون در تلاش است تا روند انعقاد توافقها با دیگر مناطق را شتاب بخشد.
با توجه به پیچیدگیهای ژئوپولیتیکی موجود، اتحادیهی اروپا اکنون نگاهش را به هند معطوف کرده؛ کشوری که امروز پرجمعیتترین کشور جهان به شمار میرود. این کشور، یک ابرقدرت اقتصادی در حال ظهور است و یکی از بازیگران اصلی آنچه «جنوب جهانی» نامیده میشود به شمار میرود. خورخه لیبورِیرو، خبرنگار یورونیوز در حوزهی روابط اتحادیهی اروپا و هند، اظهار داشت: «این شرایط بهمثابهی بنیانی تازه برای نوعی همکاری است که به دو طرف کمک میکند در دوران پرتلاطم ژئوپلیتیکی در کنار هم حرکت کنند.»
با وجود این، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیهی اروپا، هشدار داد که پیوندهای دیرینهی نظامی و اقتصادی هند با روسیه نیازمند بررسی است. با خرید گستردهی سلاح و نفت از مسکو، دهلی نو عملاً به روسیه امکان میدهد اقتصاد جنگیاش را سرپا نگه دارد و جنگ علیه اوکراین را ادامه دهد.
بهگفتهی آنژلیکا نیبلر(از آلمان/حزب مردم اروپا)، رئیس هیئت روابط با هند در پارلمان اروپا: «میدانیم که هند و روسیه روابطی دیرینه دارند و بعید میدانم این روابط یکشبه قطع شود.»
این قانونگذار بر این باور است که اتحادیهی اروپا باید از راه گفتوگو، مزایا و معایب را بررسی کند. «فکر میکنم مهم است که اتحادیهی اروپا وارد تعامل شود، نگرانیهای خود را بیان کند و درعینحال بکوشد دیدگاهها و منافع طرف مقابل را نیز درک کند. او افزود: «البته در نهایت ما باید از منافع خودمان دفاع کنیم.»
عملگرایی حرف اول را میزند
در پرتوی دگرگونیهای ژئوپلیتیکی اخیر، محور کلیدی دیگر، گسترش همکاریهای امنیتی و دفاعی اتحادیهی اروپا با هند است. هند در سال مالی ۲۰۲۶-۲۰۲۵ بودجهای معادل ۶۹میلیارد یورو برای دفاع اختصاص داده است؛ روسیه همچنان تأمینکنندهی اصلی سلاح این کشور به شمار میرود و ۳۶درصد خریدها را پوشش میدهد.
با وجود روابط دیرینه با روسیه، هند اکنون بخش بیشتری از خریدهای دفاعی خود را از کشورهای غربی، بهویژه آمریکا، اسرائیل، بریتانیا، فرانسه و آلمان انجام میدهد. در پی سردی روابط با آمریکا، هند نگاه خود را به اتحادیهی اروپا بهعنوان شریک محوری تازه معطوف کرده است.
در سال ۲۰۲۵ هند قراردادهای جدیدی برای خرید تجهیزات نظامی با دو کشور کلیدی عضو اتحادیهی اروپا منعقد کرده است. فرانسه ۲۶ جنگندهی رافال دریایی به ارزش ۷میلیارد یورو به هند فروخته و آلمان نیز با مشارکت طرفهای هندی شش زیردریایی نوع ۲۱۴ به ارزش ۵میلیارد یورو خواهد ساخت.
«درحالحاضر، روابط هند و ایالات متحده در پایینترین سطح قرار دارد و دونالد ترامپ هر کاری میکند تا دهلی نو را از خود دور کند: تعرفههای ۵۰درصدی و رویکردی تازه نسبت به پاکستان. بهگفتهی خورخه لیبورِیرو، «هند چنین میاندیشد که اتحادیهی اروپا ظرفیت آن را دارد تا به اصلیترین شریکش در غرب تبدیل شود.»
مسئله اینجاست: آیا اتحادیهی اروپا باید به هند به چشم متحدی راهبردی و قابل اعتماد نگاه کند، در شرایطی که نارندرا مودی نخستوزیر آشکارا در حال گسترش روابط با چین، رقیب تاریخی هند، است؟ بهگفتهی اتحادیهی اروپا، چین با تولید انبوه و محدودکردن صادرات، و نیز پشتیبانی از جنگ روسیه علیه اوکراین، در مظان انتقاد جدی قرار دارد.
به باور نیبلر، نمایندهی پارلمان اروپا، روابط نزدیک هند با چین الزاماً مانعی بر سر راه همکاریها نیست. «تمرکز ما باید روی سیاستهای خودمان باشد. نمیخواهم دیگران را بهخاطر انجام این یا آن کار مقصر بدانم.»
وی در گفتوگو با یورونیوز اظهار داشت: «ما باید رویکردی عملگرایانه و واقعبینانه اتخاذ کنیم و همیشه بر آنچه در راستای منافع ماست و اتحادیهٔ اروپا را تقویت میکند تمرکز داشته باشیم.»
هدف کمیسیون اروپا این است که تلاشهای دیپلماتیک در نهایت به برگزاری نشست مشترک اتحادیهٔ اروپا و هند در آغاز سال ۲۰۲۶ بیانجامد.
ویدئو را اینجا تماشا کنید!
خبرنگار: ایزابل مارکز دا سیلوا
تولید محتوا: پیلار مونترو لوپز
تولید محتوای ویدئویی: زکریا ویگنرون
طراحی گرافیک: لوردانا دومیترو
هماهنگی تحریریه: آنا لازارو بوش و جرمی فلمینگ جونز