«پسرم امروز مورد همان آزار و اذیتی قرار می‌گیرد که پدربزرگش در زمان نازی‌ها تجربه کرد»
وقتی صحبت از یهودی ستیزی در آلمان می‌شود، همه یاد قوانین ضد یهودی آلمان نازی و بلاهایی می‌افتند که سر یهودیان آمد. اما به‌نظر می‌رسد در قرن بیست و یکم این کشور شاهد نوعی «یهودی ستیزی» جدید است.
در واقع اتفاقاتی از جمله تبعیض و آزار و اذیت دانشآموزان یهودی، حمله به کسانی که کیپا به سر دارند، سردادن شعارهای «مرگ بر یهودی» در تجمع‌های ضداسرائیلی فلسطینیان و اعراب، در برلین، پایتخت آلمان، جامعه یهودیان این کشور را نگران کرده است.
یکی از اعمال یهودی‌ستیزانه در آلمان که واکنش گسترده مقامات این کشور و آنگلا مرکل را به‌دنبال داشت، حمله جوان پناهجوی سوری ۱۹ ساله به دو عابر در برلین بود که کیپا به سر داشتند. ویدئوی این حمله در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
عده ای افزایش احساسات ضد یهود را به درگیری‌های اسرائیل و فلسطینیان نسبت می‌دهند و معتقدند نفرت از اسرائیل منجر به ظهور یهودی‌ستیزی جدید بین مهاجران مسلمان در آلمان شده است. هانس ون دربرلی، خبرنگار یورونیوز این موضوع را در برلین و فرانکفورت بررسی کرده است.
«پسرم امروز مورد همان آزار و اذیتی قرار می‌گیرد که پدربزرگش در زمان نازی‌ها تجربه کرد»
خانواده میشالسکی یهودی و ساکن برلین هستند. پسر ۱۴ ساله او به مدرسه‌ای می‌رود که در آن دانشآموزان از ادیان و فرهنگ‌های مختلف در آن درس می‌خوانند. پسر او در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌است.
میشالسکی میگوید: ««در آخر هفته اول، معلم مدرسه دولتی از دانش آموزان پرسید که چه پرستشگاه‌هایی را می‌شناسید؟ نوبت پسر من که رسید جواب داد: کنیسه. معلم پرسید: کنیسه را از کجا می‌شناسی؟ یهودی هستی؟ پسرم جواب داد: بله. و تمام شد. بلافاصله بعد از این آزار و اذیت شروع شد، تقریباً هرروز کسی به او لگد می زد یا کتک می خورد.»
در نیاکان خانواده میشالسکی هم یهودی هست و هم مسیحی. تعدادی از اعضای خانواده او قربانی آزار و اذیت و سرکوب آلمان نازی قرار گرفته‌اند. میشالسکی میگوید پسرش امروز همان تجربه‌ای را دارد که پدربزرگش ۷۰ سال پیش در آلمان نازی داشت.
او می‌افزاید: «پدرم در این باره کتابی نوشته است. شگفت انگیز است حتی بعد از جنگ جهانی دوم ، موقعی که پدرم ۱۴ سال داشته، یهودی ستیزی را در آلمان تجربه کرده است. او به یک کالج خصوصی کاتولیک می‌رفته است که توسط یسوعیون اداره می‌شده است. هم سن پسر من بوده و در مدرسه مورد آزار و اذیت همکلاسی‌‌های ضدیهودی خود قرار می‌گرفته است. امروز بعد از گذشت ۷۰ سال، همان اتفاق دقیقا برای نوه‌اش می‌افتد. وحشتناک است.»
از نظر او کسانی مقصرند که برای متوقف کردن آزار و اذیتهای علیه یهودی ها در آلمان کاری انجام نمی‌دهند.
میشالسکی بعد از این اتفاق مدرسه پسرش را عوض کرده است. پسر او به دلیل مشکلات امنیتی حاضر نشده در مقابل دوربین حاضر شود. او میگوید پسرش بعد از این اتفاق شروع به یادگرفتن کاراته کرده است: «پسرم الان کمربند قرمز دارد و خیلی خوشحال است. این اولین کمربند اوست. بدنسازی را هم شروع کرده است. الان کلی ورزیده شده است. هم‌سن وسالهای یهودی اش هم همین کار را می‌کنند.»
به تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یهودی‌ستیزی در برخی از محله‌های برلین افزایش یافته‌است
پلیس آلمان به برخی محله‌های برلین، مانند Neukölln که به محله ای خطرناک برای یهودیان تبدیل شده، توجه بیشتری می‌کنند.
با یکی از شهروندان جوان این محله گفتگو می‌کنیم. او میگوید: «یهودی‌ها را باید از بین برد. هیتلر ۹۰ درصد یهودی‌ها را کشت و تنها ۱۰ درصد آنها باقی ماندند. خوب است. اگر هیتلر یهودی‌ها را نکشته بود، الان تمام دنیا را گرفته بودند.»
اما اکثریت مسلمانی که در برلین زندگی می‌کنند، ایده تنوع فرهنگی همزیستی در کنار فرهنگها و ادیان را می پذیرند. یکی از شهروندان مسلمان برلین به یورونیوز میگوید: «همه ما انسان هستیم فارغ از اینکه آلمانی باشیم یا یهودی، مسیحی باشیم یا مسلمان. باید به عقاید یکدیگر احترام بگذاریم.»
برنامه «گفتگو برای احترام»، کودکان را با هر گونه تبعیض آشنا می‌شوند
یوئل و همسرش اندر دست به ابتکار جالبی در مدرسه «بیروینکل» در برلین زده اند. در این مدرسه دانش آموزان یهودی و مسلمان و مسیحی در کنار یکدیگر درس می‌خوانند. اسم ابتکار آنها این است: «گفتگو برای احترام»
این زوج یهودی سعی می‌کنند دانشآموزان را با هر نوع تبعیضی آشنا کنند، و به آنها بیاموزند که یهودی و مسلمان و مسیحی ارزش‌های مشترک دارند و تفاوت‌های قومی و مذهبی نباید باعث شود که آنها در جامعه احساس طردشدگی کنند.
اندر در باره این ابتکار میگوید: «هر نوع خشونت و نفرت بد است. ما مؤمنان دیندار باید با همه این چیزها مخالف باشیم. در همه ادیان احترام و نیکوکاری تبلیغ می‌شود. ما باید الگو باشیم و به همین دلیل هم اینجا هستیم.»
در برخی از مدارس آلمان، دانشآموزان یهودی مورد آزار و اذیت همکلاسی‌هایشان قرار می‌گیرند. یوئل میگوید:« می‌خواهیم به بچه‌ها نشان دهیم که پیش‌داوری کاملاً غلط است. منظورم این است که برخی از آنها پیشداوری‌هایی نسبت به یهودی‌ها دارند، از آنها می‌خواهیم که از نزدیک مرا که یهودی هستیم ببینند و هر چه می‌خواهند بپرسند.»
تجمع کیپا؛ «باید با هر نوع تبعیض و نژادپرستی مقابله کرد»
فرانکفورت، مانند بسیاری از شهرهای دیگر در آلمان، روز ۵ اردیبهشت/۲۵ آوریل شاهد تجمعی بود که برای مبارزه با یهودی‌ستیزی و همبستگی با یهودیان برگزار شد. این روز که به «روز کیپا» معروف بود، شرکت‌کنندگان کیپا به سر کردند.
بیشتر بخوانید:
هزاران آلمانی به «راهپیمایی کیپا» برای محکومیت یهودی‌ستیزی پیوستند
آلمان؛ از نصب اجباری صلیب در بایرن تا توصیه به عدم استفاده از کیپا
مدرسه «وهلر» در فرانکفورت از ۲۰۰۱ میلادی برنامه‌ای را برای بررسی تاریخ یهودی‌ستیزی شروع کرد. هدف از این برنامه آشنا کردن دانشآموزان با تاریخچه آزار و اذیتهایی بود که در دوران نازی علیه دانشآموزان یهودی صورت گرفت.
یکی از دانش آموزان یهودی این مدرسه به یورونیوز میگوید در مدرسه جایی برای یادبود دانش آموزانی که در دوران نازی‌ها کشته شدند، در نظر گرفته شده تا معلوم شود چند دهه پیش بر سر دانش آموزان یهودی چه آمده است.
او در ادامه میگوید: «برای اعتراض به یهودی ستیزی در مراسم روز کیپا شرکت می‌کنیم. امروز ۱۳۰ کلاه کپیا در جلوی مدرسه توزیع کردیم. البته لازم است که از این هم فراتر برویم: مقابله با یهودی‌ستیزی کافی نیست، باید با هر نوع تبعیض و نژادپرستی مقابله کرد.»
یهودی ستیزی‌ای واردتی؟
به دیدار خاخام دانیال آلترمی رویم که سالها وضعیت یهودی ستیزی را در آلمان زیرنظر دارد.
او شش سال پیش به خاطر اینکه کیپا به سر داشته مورد ضرب و شتم گروهی از جوان مسلمان قرار گرفته است. از نظر او به جز یهودی ستیزی «سنتی» در راست افراطی و چپ افراطی، آلمان اینک در معرض یهودی ستیزی جدیدی قرار گرفته است که از فراسوی مرزهایش می‌آید.
او به یورونیوز میگوید: «از یک سو، این تصمیم به عقیده من کاملاً درست است، این تصمیم که کشوری ثروتمند مثل آلمان تا آنجا که برایش امکان دارد مردمی را که از جنگ و تعقیب و آزار فرار می کنند، می پذیرد. درست است و من از این کار حمایت می کنم. از سوی دیگر اگر مثلاً به سوریه فکر کنید، خیلی از پناهجویان از جوامعی فرار کرده اند که نفرت از یهودی‌ها و نفرت از اسرائیل شایع است و تقریباً بخشی از علت وجود دولتشان است.»
او در این باره که آیا آلمان امروز شاهد یهودی‌ستیزی هست یا نه میگوید: «در قرن بیست و یکم هستیم و در برلین گروه‌هایی هستند که فریاد می زنند: حماس، حماس، برای یهودی اتاق گاز. چنین کلماتی را امروز در خیابان های آلمان می‌شنویم. هر نوع دشمنی که متمرکز بر گروهی خاص شکل بگیرد، دشمنیِ متمرکز بر گروه‌های دیگر نیز به زودی پدیدار خواهد شد.»
برگزاری روزهای نمادین مثل روز کیپا برای مقابله با یهودی ستیزی کافی نخواهد بود. مقابله با هر نوع گفتمان نفرت پراکنی، نسبت به اقلیت مذهبی و قومی به آموزش نیاز دارد.
