تقریباً نیمی از مبتلایان به دیابت در جهان نمیدانند به این بیماری دچارند؛ پژوهشی تازه هشدار میدهد که شکافی بزرگ در تشخیص و درمان در مناطق مختلف جهان وجود دارد که میتواند دیابت را به یک «همهگیری خاموش قرن» بدل کند.
تقریباً نیمی از مبتلایان به دیابت در جهان نمیدانند که به این بیماری مزمن دچار هستند. این موضوع، نتیجه پژوهشی است که گزارش آن در نشریه «Lancet Diabetes & Endocrinology» منتشر شده است.
با وجود افزایش چشمگیر تشخیص دیابت از ابتدای قرن بیستویکم تاکنون، همچنان درصد بالایی از بیماران یا شناسایی نمیشوند، یا حتی در صورت تشخیص، درمان کافی دریافت نمیکنند. بر اساس دادههای سازمان جهانی بهداشت (WHO)، در حال حاضر حدود ۸۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند و انتظار میرود این رقم تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۱.۳ میلیارد نفر برسد.
شکاف جهانی در تشخیص و درمان
این مطالعه که دادههای سلامت ۲۰۴ کشور و قلمرو را در سال ۲۰۲۳ بررسی کرده، نشان داد که ۴۴.۲ درصد از افراد بالای ۱۵ سال و مبتلا به دیابت از بیماری خود آگاه نیستند.
بزرگترین شکاف در منطقه آفریقای جنوب صحرا مشاهده شد؛ جایی که کمتر از یکپنجم بیماران از وضعیت خود اطلاع دارند.
لورن استافورد، پژوهشگر مؤسسه ارزیابی معیارهای سلامت (IHME) در آمریکا و نویسنده این تحقیق هشدار داد: «اگر نزدیک به نیمی از مبتلایان ندانند به یک بیماری جدی و بالقوه مرگبار دچارند، این وضعیت بهراحتی میتواند به یک همهگیری خاموش تبدیل شود.»
حتی کسانی که بیماریشان تشخیص داده شده با مشکلاتی روبهرو هستند. بهطور جهانی، ۸.۶ درصد از بیماران تشخیصدادهشده هیچ درمانی دریافت نمیکنند و در میان افرادی که تحت درمان هستند، ۵۸.۴ درصد کنترل ضعیف قند خون دارند. در مجموع، نزدیک به ۴ نفر از هر ۵ بیمار دیابتی در جهان قند خون خود را بهطور مؤثر کنترل نمیکنند.
بیماران با درآمد بالا زودتر تشخیص داده میشوند
بیشترین احتمال تشخیص بههنگام، در بیماران با درآمد بالای مستقر در آمریکای شمالی دیده شده است. بیماران در منطقه آسیا-اقیانوسیه با درآمد بالا نیز بیشترین احتمال دریافت درمان را دارند و بهترین کنترل قند خون در میان بیماران تحت درمان در جنوب آمریکای لاتین مشاهده شده است.
پیامدهای خطرناک درماننشدن دیابت
دیابت در صورت عدم درمان میتواند پیامدهای مرگباری داشته باشد. یکی از این خطرات «کتواسیدوز» دیابتی است؛ وضعیتی که کمبود انسولین باعث تجمع «کتونها» یا اسیدها در خون میشود.
دیابت کنترلنشده همچنین میتواند قلب، کلیهها، رگهای خونی، چشمها و اعصاب را درگیر کند. به گفته کارشناسان، تشخیص زودهنگام و کنترل فشار خون میتواند از بروز بسیاری از این عوارض پیشگیری کند.
نشانههای دیابت
سازمان جهانی بهداشت میگوید نشانههای دیابت میتواند خفیف باشد و سالها طول بکشد تا افراد متوجه آن شوند. برخی از علائم رایج عبارتاند از: تاری دید، احساس خستگی، کاهش وزن بیدلیل، تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار.
علائم دیابت نوع ۱ که کمتر شایع است و نیاز فوری به تزریق انسولین دارد، معمولاً سریعتر ظاهر میشوند.
ضرورت اقدام جهانی
پژوهشگران این مطالعه تأکید کردند که باید اقدامات بیشتری برای تشخیص، درمان و مدیریت دیابت در سطح جهان انجام شود: «مداخلات هدفمند برای تقویت ظرفیت نظامهای بهداشتی در زمینه تشخیص و مدیریت مؤثر دیابت میتواند به نتایج سلامت بهتر و کاهش بار این بیماری در حال رشد منجر شود.»