بازگرداندن مردم جوامع شمالگان اروپا برای بقا می‌جنگند

سلوِر، یکی از جزایر ترِنا، حدود ۵۰ نفر و ۱۰۰ رأس گوسفند را در خود جای داده است.

چند سال پیش، مهندس هلندی تیس دِ سوارت به اینجا نقل‌مکان کرد تا کشاورزی را پیشه کند. در گذشته، گوسفندها در همه‌جا دیده می‌شدند. علف‌ها را می‌خوردند و جلوی رشد بی‌رویه‌ی علف‌های هرز در جزایر را می‌گرفتند. اما با رفتن برخی و بازنشستگی دیگران، همه‌ی کشاورزان باقی‌مانده نیز از صحنه کنار رفتند.

دِ سْوارت توضیح می‌دهد:«جوامع اینجا در حال فروپاشی‌اند. «جمعیت به‌سرعت کاهش پیدا کرده است. زندگی در اینجا همراه با فرزندان دشوار است. در اینجا پیدا کردن کار خیلی سخت است و آدم ناچار است خودش برای خودش کار ایجاد کند».

«روزهای خوب ماهیگیری برای همیشه به پایان رسیده است»

تغییرات اقلیمی تأثیری عمیق بر ترِنا گذاشته است. ذخایر ماهی که قرن‌ها به این جامعه حیات بخشیده بودند، حالا کوچ کرده‌اند و قایق‌هایی که روزگاری اسکله را زنده نگه می‌داشتند، یکی پس از دیگری ناپدید شده‌اند.

تْرون وِگار شْلِتـن، شهردار ترِنا، می‌گوید:«صنایع دیگر در تلاش‌اند این خلأ را پر کنند. اما آن دوران خوب ماهیگیری، وقتی بسیاری از مردم از دریا امرار معاش می‌کردند، به احتمال زیاد برای همیشه پایان یافته است».

در دهه‌ی گذشته، ترِنا نزدیک به ۱۰ درصد از جمعیت خود را از دست داده است.

شرایط جوی نامطمئن در شمالگان، که با تغییرات اقلیمی وخیم‌تر شده، شبکه‌ی حمل‌ونقل را بی‌ثبات ساخته است. سفر قایق‌ها و کشتی‌های مسافربری به‌دلیل آب‌وهوای بد یا مشکلات فنی بارها لغو می‌شوند و ارتباط ساکنان با بیمارستان‌ها و خدمات ضروری در سرزمین اصلی قطع می‌شود.

شْلِتـن می‌گوید: «می‌خواهیم هر زمان لازم بود بتوانیم به شهر بزرگ دسترسی داشته باشیم. بقا به‌عنوان یک جامعه‌ی کوچک دشوار است، وقتی حتی رسیدن به آنجا خود به یک چالش بزرگ تبدیل می‌شود».

گالری عکس

11 عکس‌ها

پژوهشگران اروپایی روزنه‌ای از امید گشوده‌اند

پروژه‌ی ایمپاور آس[EmpowerUS] که با بودجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا تأمین می‌شود، پس از سه سال مطالعه‌ی چالش‌های محلی، مجموعه‌ای از راهبردها را برای کمک به مردم «ترِنا» در مقابله با روند افول تدوین کرده است.

مایکن بیورکان از مؤسسه‌ی پژوهشی نوردلند که هماهنگ‌کننده‌ی این پژوهش بود، توضیح می‌دهد: «تمرکزگرایی، زندگی در مناطق پیرامونی را دشوارتر می‌کند، به‌ویژه در شمالگان». «برای ادامه‌ی حیات، این جزیره به افراد بیشتری نیاز دارد تا به آن مهاجرت کنند. آن‌ها برای ماندن و زندگی کردن در اینجا به فرصت‌های شغلی متنوع‌تری نیاز دارند. و باید این منطقه برای جوان‌ها جذاب‌تر شود تا به این جزیره بیایند و زندگی کنند».

این توصیه‌ها بر چند حوزه‌ی کلیدی تمرکز دارند؛ از جمله بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، ترویج گردشگری پایدار و حفظ هویت محلی.

نگرانی اصلی در ترِنا این است که کاهش جمعیت، کاهش خدمات دریایی و قایق‌ها را در پی داشته باشد و این چرخه‌ی معیوب شرایط را بحرانی‌تر کند.

سسیلی هلن برات، مدیر پروژه، می‌گوید: «وقتی مردم از منطقه می‌روند، حفظ همه‌ی مسیرهای حمل‌ونقل برای شهرداری شهرستان دشوار می‌شود». این کار دشوار است، اما شاهرگ حیاتی جوامع ساحلی محسوب می‌شود. بنابراین مسیرها باید برقرار باشد. اگر این مسیرهای ارتباطی قطع شود، مردم توان ادامه‌ی زیستن را در اینجا نخواهد داشت.

گردشگری: تأکید بر کیفیت به‌جای کمیت

به‌جای تمرکز بر گردشگری انبوه، ترنا می‌کوشد گردشگرانی را جذب کند که به دنبال ارتباطی واقعی با تاریخ و فرهنگ این جزیره هستند. پروژه‌ی ایمپاور آس به این جامعه کمک کرده تا با سفارش آثار هنری عمومی و طراحی «مسیرهای میراث فرهنگی»، بستری فراهم کند که بازدیدکنندگان بتوانند از طریق کدهای QR به تاریخ و روایت‌های محلی دسترسی پیدا کنند.

هنرمند نروژی، هاوارد آرنهوف با مشارکت جامعه‌ی محلی ترنا اثری خلق کرده است که قرار است به یکی از نمادهای ماندگار جزیره بدل شود؛ چهار موج شناور که از مسافرانی که با قایق می‌رسند استقبال می‌کنند.

سونیا لانگ‌شِر، هنرمند بومی، در حال نقاشی دیوارنگاره‌های بزرگی است که جنبه‌های پنهان زندگی در جزیره را به تصویر می‌کشند؛ از دوران پررونق صنعت ماهیگیری گرفته تا صخره‌های مرجانی رنگارنگ زیر آب‌های قطبی. او می‌گوید: «وقتی آن را در ابعاد واقعی روی دیوار نشان می‌دهی، مردم چیزهایی را می‌بینند که در حالت عادی از چشمشان پنهان است.» «این باعث می‌شود مردم به ثروت‌ها و زیبایی‌های طبیعی اطرافشان توجه کنند».

یافتن راه‌های نوین برای تأمین زندگی از منابع طبیعی زمین و دریا

محیط دست‌نخورده‌ی قطب شمال همچنان فرصت‌های اقتصادی قابل‌توجهی را فراهم می‌کند. آندش بوده، از اهالی ترنا، جلبک‌های طبیعی را از سواحل جمع‌آوری می‌کند و پس از خشک‌کردن، کومبو را برای تهیه‌ی عصاره و جلبک ترافل را به‌عنوان ادویه‌ی خوراکی به رستوران‌های سرزمین اصلی عرضه می‌کند.

بوده می‌گوید: «بله، ما خواهان توسعه و جذب گردشگر هستیم.» «اما هدف ما این است که اینجا همچنان مکانی باشد که مردم دوست داشته باشند بیایند، در آن زندگی کنند و در نهایت بمانند. چالش واقعی همین است.»

پرورش ماهی یک فرصت مهم دیگر برای ادامه‌ی حیات اقتصادی منطقه است، اما قفس‌های پرورش آزادماهی در آب‌های آزاد باعث نگرانی برخی ساکنان درباره‌ی آلودگی و از بین رفتن مناظر بکر ساحلی شده است. تأسیسات نوین پرورش آبزیان در مناطق خشکی، وعده‌ی دست‌یابی به مزایای اقتصادی را می‌دهند، بی‌آن‌که پیامدهای زیست‌محیطی پرورش در دریا را به همراه داشته باشند.

مبارزه‌ی ترنا برای بقا در سراسر منطقه‌ی قطب شمال طنین‌انداز شده است. این جوامع دورافتاده احساس می‌کنند باید به‌سرعت مدرن شوند تا از مهاجرت مردم جلوگیری کنند و در عین حال فرهنگ اصیل و چشم‌اندازهای بکر طبیعی را که در وهله‌ی نخست مردم را به آنجا جذب می‌کند، حفظ کنند.