سالانه ۳۰درصد از قلمرو اتحادیه‌ی اروپا با کمبود آب روبه‌رو می‌شود و درعین‌حال، کمتر از ۴۰درصد از آب‌راهه‌ها در وضعیت بوم‌شناختی خوب یا بسیار خوب قرار دارند. بخش کشاورزی هم از بحران چرخه‌ی آب در اروپا لطمه می‌بیند و هم در شکل‌گیری آن سهم دارد؛ بحرانی که اتحادیه‌ی اروپا متعهد به بازسازی آن شده است.
اروپایی‌ها هر سال در مجموع حدود ۲۰۰میلیارد مترمکعب آب شیرین برداشت می‌کنند؛ رقمی که معادل هشت برابر حجم دریاچه‌ی کومو است. به‌گزارش آژانس محیط‌زیست اروپا (EEA)، حدود یک‌سوم (۲۹درصد) از این آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
مصرف بهینه‌تر آب
برنامه‌ی راه سبز به آلنتژو، منطقه‌ای خشک در جنوب پرتغال، سفر می‌کند؛ جایی که پس از ساخت سد آلکِوا، کشاورزی در آن رونق گرفته است. این سد بزرگ‌ترین دریاچه‌ی مصنوعی اروپا را به وجود آورده و حدود ۱۳۰هزار هکتار زمین کشاورزی را آبیاری می‌کند؛ زمین‌هایی که عمدتاً به باغ‌های زیتون و تاکستان اختصاص دارند.
با وجود این، خشکسالی‌های پیاپی و افزایش تقاضا برای آب، کشاورزان را واداشته است تا سامانه‌های آبیاری خود را نوسازی کنند و بهره‌وری را افزایش دهند.
«شرکت کشاورزی ارگانیک اِهِردادِ دو اِشپُراو با استفاده از راهکارهای مبتنی بر طبیعت، مانند حفظ پوشش خاک و کشت ارقام مقاوم‌تر به خشکی، و همچنین با بهره‌گیری از فناوری‌های «کشاورزی دقیق» از جمله حسگرهای زیرزمینی و سامانه‌های بازچرخانی آب، مصرف آب خود را به‌طور چشمگیری کاهش داده است.
به‌گزارش آژانس محیط‌زیست اروپا (EEA)، کاهش نشت آب، ترویج آبیاری قطره‌ای یا زیرسطحی و استفاده از ابزارهای کشاورزی هوشمند می‌تواند به کشاورزان اروپایی کمک کند تا مصرف آب خود را تا ۲۰درصد کاهش دهند.
مقابله با آلودگی
راه سبز در ادامه به ایرلند سفر کرد؛ جایی که کشاورزی بخش غالب چشم‌انداز طبیعی را تشکیل می‌دهد و ۷۰درصد از زمین‌ها را در بر می‌گیرد. این عامل، منشأ اصلی آلودگی در رودخانه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی به‌شمار می‌رود؛ عاملی که ریشه در مصرف گسترده‌ی کود و آفت‌کش دارد.
ابتکار زیست‌محیطی «کشاورزی برای آب» با بودجه‌ای معادل ۶۰میلیون یورو و با مشارکت مستقیم کشاورزان، به‌دنبال ترویج کشاورزی پایدار و بهبود کیفیت منابع آبی است.
این پروژه قصد دارد تا ۱۵هزار کشاورز را در فرایند طراحی و تأمین مالی اقداماتی برای کاهش ورود رسوبات و مواد مغذی به منابع آبی مشارکت دهد؛ از جمله با احداث تالاب‌های مصنوعی و ایجاد نوارهای حائل میان زمین‌های کشاورزی و رودخانه‌ها.
درحال‌حاضر ۵۴درصد از منابع آب سطحی ایرلند در وضعیت بوم‌شناختی خوب یا بسیار خوب طبقه‌بندی شده‌اند که از میانگین اروپایی ۳۹٫۶درصد بالاتر است. با وجود این، بر اساس دستورالعمل چارچوب آب اتحادیهٔ اروپا، کشورهای عضو موظف‌اند تا سال ۲۰۲۷ به انطباق کامل با اهداف این دستورالعمل برسند.
«طرح «کشاورزی برای آب» به رهبری برنامه‌ی آب نهادهای محلی (LAWPRO)، با همکاری سازمان توسعه‌ی کشاورزی و صنایع غذایی ایرلند (Teagasc) و صنعت لبنیات ایرلند، نخستین مشارکت نوآوری اروپا (EIP) در سطح ملی است و بیشتر بودجه‌ی آن را وزارت کشاورزی و منابع اروپایی تأمین می‌کنند.
بازنگری در شیوه‌ی بهره‌برداری از منابع آب
کاهش تأثیر کشاورزی بر منابع آب، هم از نظر کمیت و هم کیفیت، محور اصلی راهبرد تاب‌آوری آب است که کمیسیون اروپا در ژوئن معرفی کرد.
این راهبرد، با تکیه بر قوانین موجود، سه هدف اصلی را دنبال می‌کند: بازگرداندن چرخه‌ی آب به وضعیت طبیعی، تضمین دسترسی همگانی به آب سالم و مقرون‌به‌صرفه و گسترش نوآوری و رقابت‌پذیری در بخش آب؛ حوزه‌ای که اروپا در آن نقش رهبری جهانی دارد.
بانک سرمایه‌گذاری اروپا تعهد کرده است تا سال ۲۰۲۷ حدود ۱۵میلیارد یورو برای بهبود زیرساخت‌های آبی سرمایه‌گذاری کند. اتحادیه‌ی اروپا می‌تواند هزینه‌ی اجرای برخی از اقدامات ملی و منطقه‌ای را به‌طور کامل تأمین کند.
این راهبرد همچنین ایجاد یک اتحاد صنعتی هوشمند آب، آکادمی اروپایی آب و شبکه‌ی هم‌افزایی دانش و نوآوری در حوزه‌ی اکوسیستم‌های آبی، دریایی و ساحلی را پیش‌بینی می‌کند؛ ابتکارهایی که هدف آن‌ها تقویت پژوهش و سرمایه‌گذاری، گسترش همکاری میان بخش دولتی و خصوصی و افزایش دست‌کم ۱۰درصدی بهره‌وری آب در سراسر اتحادیه‌ی اروپا تا سال ۲۰۳۰ است.