کبلی علیاف، مسگر: «این کارگاه ۳۰۰ سال قدمت دارد. اینجا در سال ۱۷۲۵ افتتاح شد و هنوز هم در حال کار است. اجداد من، همه اعضای خانواده من، اجداد من، عموها و فرزندان آنها همه در این کارگاه کار می کردند.»
آگهیروستای آذربایجانی لاهیج در دره کوههای نیال با فاصله سه ساعت رانندگی در غرب باکو واقع است. خیابان های باریک سنگ فرش، خانه های ساخته شده از سنگ رودخانه و کارگاهها و مغازهها مانند قرنها پیش به نظر می رسد.
لاهیج از دیرباز به عنوان روستای صنعتگران شناخته می شده است با صنایع دستی از جمله تولید چرم و قالی بافی. با این حال این مسگران هستند که لاهیج را معروف کردند. ظروف مسی بسیار زینتی تولید محلی، نماد این روستای کوچک است.
کبلی علیاف، مسگر می گوید: «این کارگاه ۳۰۰ سال قدمت دارد. اینجا در سال ۱۷۲۵ افتتاح شد و هنوز هم در حال کار است. اجداد من، همه اعضای خانواده من، اجداد من، عموها و فرزندان آنها همه در این کارگاه کار می کردند. من از پنج سالگی و هر روز به اینجا می آیم و کار می کنم. ۵۰ سال دارم و فرزندانم نسل هشتم خانواده خواهند بود که در اینجا کار می کنند.»
کار با مس یکی از قدیمی ترین اشکال فلزکاری است. شیوه شکلدهی و تزئین ظروف مسی به هزاران سال پیش بر می گردد، زمان زیادی طول نکشید که مردم نحول استخراج این فلز را یاد گرفتند. روشها در طول سالها کمی تغییر کرده است، مسگران محلی هنوز از ابزارهای سنتی مانند پتک و اسکنه استفاده می کنند. کار سختی که نیازمند قدرت، استقامت و صبر است.
حاجی علیاف، هنرمند مسگر می گوید: «کبلی این ظرف را از مس خام می سازد، آنرا با یک لایه قلع می پوشاند و برای من می آورد. من تزئینات را انجام می دهم. هر ظرف منحصربفرد است. شما نمی توانید یک الگوی یکسان را روی هر ظرف اعمال کنید، هر بار متفاوت است، همیشه از شکل ظرف الهام گرفته می شود. این اسکنه تنها ابزاری است که من استفاده می کنم. من حتی دکوراسیون را با مداد رسم نمی کنم. همیشه قبل از کندهکاری، آنرا در ذهنم تصور می کنم.»
امروز، ظروف مسی ساخته شده در لاهیج در برخی از مشهورترین موزههای جهان از جمله موزه لوور پاریس به نمایش گذاشته شده است و از نظر محلی نیز از ارزش بالای برخوردار است.
کمال علیاف، مدیر میراث تارخی و فرهنگی ایالت لاهیج می گوید: «هنر مس در لاهیج قدمت بسیار زیادی دارد. ما به یقین می دانیم که ظروف تزیینی و ظریف در قرن یازدهم در اینجا ساخته شده است. گذشته از آن در مناطق مختلف آذربایجان، باستان شناسان سکههای مسی را کشف کرده اندکه در قرون وسطی در لاهیج تولیده می شده است. ما همچنین میدانیم که در سال ۱۹۲۳، بیش از ۲۰۰ کارگاه مس در لاهیج فعال بودهاند.»
در سال ۲۰۱۵، صنایع دستی مرتبط با مس در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت یونسکو ثبت شد.