آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که بازرسان این نهاد وابسته به سازمان ملل ماهها است که نتوانستهاند به تأسیسات ایران دسترسی داشته باشند و بنابراین بررسی برنامه غنیسازی ایران بسیار عقب افتاده است.
وزارت امور خارجه ایران روز جمعه ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان ۱۴۰۴) قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که تهران را برای عمل به تعهدات پادمانی خود تحت فشار قرار میدهد، محکوم کرد و آن را «غیرقانونی و ناموجه» خواند.
این قطعنامه که روز پنجشنبه تصویب شد، میگوید که ایران با الزامات «توافقنامه پادمانی» در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) در وضعیت عدمپایبندی قرار دارد؛ الزامی که طبق آن ایران باید اجازه دهد بازرسان آژانس بررسی کنند که مواد هستهای کشور در مسیر ساخت سلاح قرار نگرفته است.
این سند که مورد حمایت واشنگتن و قدرتهای مهم اروپایی قرار گرفت، اعلام میکند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیش از پنج ماه است که نتوانسته غنیسازی با سطح بالای اورانیوم ایران را راستیآزمایی کند. این سند از تهران میخواهد برای حل مسائل دیرینه پادمانی، اطلاعات کامل، دسترسی و همکاری لازم را در اختیار آژانس قرار دهد.
«توافق قاهره توسط آمریکا و سه کشور اروپایی کشته شد»
در واکنش به این موضوع، وزارت امور خارجه ایران روز جمعه اعلام کرد که برنامه هستهای کشور ماهیتی صلحآمیز دارد و این قطعنامه را که به گفته تهران با «اعمال فشار آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس بر کشورهای عضو این نهاد» تصویب شد، محکوم کرد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در بیانیهای جداگانه در روز جمعه گفت که این قطعنامه آژانس، «توافق قاهره» را از بین برده است. این توافق در ماه سپتامبر میان تهران و آژانس برای ازسرگیری بازرسی از برخی تأسیسات حاصل شده بود.
آقای عراقچی افزود: «طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی میشود.»
پس از آنکه همکاریهای ایران و آژانس در پی حملات اسرائیل و آمریکا به ایران در ماه ژوئن فروپاشید، توافق قاهره بود که باعث شد بار دیگر همکاری دو طرف از سر گرفته شود.
در جریان این جنگ، حملات اسرائیل و ایالات متحده سه تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار داد و ایران نیز در واکنش، حملاتی را علیه اسرائیل انجام داد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سازمان ملل در ۲۷ سپتامبر با فعال کردن مکانیزم اسنپبک در برجام، تحریمهای ایران را دوباره برگرداند. این سازوکار پس از آن فعال شد که تروئیکای اروپایی متشکل از بریتانیا، فرانسه و آلمان اعلام کردند ایران با فراتر رفتن از محدودیتهای غنیسازی اورانیوم، مفاد توافق برجام را نقض کرده است.
آقای عراقچی در واکنش به این تحولات در پیامی در خصوص خاتمه توافق قاهره در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «همانطور که دیپلماسی در ماه خرداد توسط اسرائیل و آمریکا مورد تهاجم قرار گرفت، «توافق قاهره» نیز توسط آمریکا و سه کشور اروپایی کشته شد.»
وی افزود: «این ایران نیست که به دنبال ساختن یک بحران تازه است. سه کشور اروپایی و آمریکا به دنبال تنشزایی هستند و آنها به خوبی می دانند که خاتمه رسمی توافق قاهره نتیجهٔ مستقیم تحریکات خودشان است.»
وزارت امور خارجه ایران همچنین اعلام کرد که که «از هیچ اقدامی برای صیانت از حقوق و منافع ملت ایران در زمینه انرژی صلحآمیز هستهای فروگذار نخواهد کرد.»