رضا علیجانی، تحلیلگر مسائل سیاسی ایران، در گفت‌وگو با یورونیوز درباره احتمال تکرار اعتراضات گسترده در ایران گفت: « این دوره فعلی، به گمان من، یک دوره ریکاوری است بین دو جنبش اعتراضی. سایه جنگ هر چه کمرنگ‌تر شود، مردم بیشتر به خیابان خواهند آمد.»
خبرگزاری رویترز در اواخر مهر ماه سال جاری، در گزارشی راجع به تبعات فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران، نوشت که «سه مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران» به این خبرگزاری گفتند «تهران معتقد است ایالات متحده، متحدان غربی آن و اسرائیل با تشدید تحریم‌ها در پی دامن‌زدن به ناآرامی‌های داخلی و به خطر انداختن موجدیت نظام {جمهوری اسلامی} هستند.»
این خبرگزاری همچنین به نقل از یکی از مقام‌های جمهوری اسلامی نوشت: «حاکمیت می‌داند که اعتراض‌ها اجتناب‌ناپذیرند، فقط مسئله زمان مطرح است. مشکل در حال بزرگ‌تر شدن است، در حالی که گزینه‌های ما روز به روز کمتر می‌شود.»
به نظر می‌رسد که هراس از تکرار اعتراضاتی به گستردگی اعتراضات سال ۱۴۰۱ یا آبان ۱۳۹۸ موجب شده است که حکومت ایران حتی طرفداران خودش را هم مهار کند. مثلا در اواخر مهر ماه امسال، تجمع حامیان حجاب اجباری، که قرار بود در میدان امام حسین تهران برگزار شود، لغو شد و در هفته جاری نیز محمدحسین طاهری، سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر، از بازداشت فردی خبر داد که قصد داشت برای مبارزه با بی‌حجابی، گروه مسلح تشکیل دهد.
ممانعت حکومت ایران از اقدامات خودسرانۀ طرفداران حجاب اجباری، نشان می‌دهد که مقامات ایران انگیزه شعله‌ور شدن اعتراضات احتمالی آینده را صرفا اقتصادی نمی‌دانند بلکه احتمال می‌دهند این «اعتراض‌های اجتناب‌ناپذیر» ممکن است با انگیزه‌های غیراقتصادی آغاز شوند.
با این حال به نظر می‌رسد که مخالفان جمهوری اسلامی در داخل و خارج کشور، در شرایط فعلی که احتمال جنگ نیز منتفی نشده است، فاقد «قدرت بسیج سیاسی» هستند و هر گونه اعتراض گسترده در آینده، همانند اعتراضات سال‌های ۹۶ و ۹۸ و ۱۴۰۱ خصلت خودجوش خواهد داشت. دست کم تا کنون رضا پهلوی به عنوان مشهورترین چهره سیاسی خارج کشور، علیرغم چندین بار دعوت مردم به اعتراض، نتوانسته مردم ناراضی را به خیابان‌ها بیاورد و چهره‌های سیاسی شناخته‌شدۀ داخل کشور نیز ظاهرا ترجیح می‌دهند مردم را به اعتراضات خیابانی فرا نخوانند.
اینکه فضای سیاسی ایران در ماه‌های آینده چطور رقم می‌خورد و چقدر احتمال دارد مردم ناراضی از عملکرد جمهوری اسلامی دوباره به خیابان‌ها بیایند، موضوعی است که یورونیوز در گفت‌وگو با رضا علیجانی، فعال سیاسی مقیم فرانسه، به آن پرداخته است.
آقای علیجانی وضعیت سیاسی فعلی ایران را با عبارت «تعلیق استراتژیک» توصیف کرد و در توضیح آن گفت:
«ما شاهد نوعی تعلیق استراتژیک در صحنۀ سیاست ایران هستیم. تعلیق به معنای سینمایی‌اش. یعنی حبس‌شدگی نفس در سینه، و اینکه ما نمی‌دانیم در سکانس بعدی چه اتفاقی خواهد افتاد. البته این وضع عمدتا در صحنۀ تئوریک و گفتمانی راهبردهای سیاسی برقرار است، نه در میدان عمل. به این معنا که مردم ایران، نیروهای سیاسی و نیروهای مدنی، راهکارهای زیادی را در پیش گرفته‌اند و هیچ کدام آن‌ها نتوانسته به افق نهایی، که تغییر حکومت است، منجر شود؛ نه اصلاح‌طلبی صندوق‌محور که فکر می‌کرد از طریق اعمال فشار بر حکومت و گرفتن پارلمان یا ریاست جمهوری می‌تواند تغییرات سیاسی اساسی به نفع اقتصاد و جامعه و امنیت خارجی و داخلی کشور ایجاد کند، نه اعتصابات ادواری و نه شورش‌ها و اعتراضات خیابانی گسترده در سال‌های ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ و نه حتی حملۀ خارجی که برخی از نیروهای سیاسی که فکر می‌کردند می‌تواند جمهوری اسلامی را جاکن بکند. بعضی از اقشار مردم هم فکر می‌کردند شاید خارجی‌ها بتوانند کاری بکنند.»
این فعال سیاسی ملی‌مذهبی، ناکامی رویکردهای اعتراضی فوق برای عبور ایران از جمهوری اسلامی را مایۀ یاس و سردرگمی مردم و نخبگان سیاسی ایران دانست و گفت:
«مجموعۀ رویکردهای مذکور نتوانسته جمهوری اسلامی را جاکن بکند یا سیاست‌ها و ساختارش را تغییر دهد. بنابراین نیروهای سیاسی و مردم عادی دچار یک نوع سردرگمی شده‌اند و حتی برای برخی از نخبگان و شهروندان عادی این تصور پیش آمده که هیچ راهی برای برون‌رفت از وضع موجود مشاهده نمی‌شود و حکومت جمهوری اسلامی با استفاده از درآمد نفتی‌اش و دور زدن تحریم‌ها کم‌وبیش درآمدهایی دارد و با این درآمدها نیروی سرکوبش را تغذیه می‌کند و امور کشور را هم، با انتقال فشارها به مردم، به نوعی رتق و فتق می‌کند و ظاهرا جاکن بشو نیست. بنابراین دوباره این تصور در این طیف از سیاسیون و مردم پیش آمده که شاید تنها راه این باشد که بخش‌های مختلف جمهوری اسلامی، به جان هم بیفتند بلکه راهی باز شود.»
یورونیوز فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این چهره متعلق به جریان نواندیشی دینی، با تاکید بر اینکه چهره‌های درون نظام هم متوجه شده‌اند که رهبر جمهوری اسلامی مانع تغییرات مثبت در کشور است، مشکلات اقتصادی و اجتماعی را علت اصلی تکرار اعتراضات دانست و گفت:
«این دورۀ فعلی، به گمان من، یک دورۀ ریکاوری است بین دو جنبش اعتراضی؛ چون به جامعه می‌توان گفت به تو دموکراسی نمی‌دهیم ولی در موضوع معیشت که نمی‌توان جامعه را تا ابد تحت فشار قرار داد. یعنی رشد تصاعدی تورم، به سختی افتادن معیشت مردم، رشد آسیب‌های اجتماعی، و اینکه این وضع صدای افراد درون نظام را هم بلند کرده و الان مهم‌ترین مانع تغییرات و حل مشکلات، علی خامنه‌ای قلمداد می‌شود. یعنی همه دارند آدرس درست می‌دهند. از آقای کروبی بگیرید تا آقای قدیانی و تاج‌زاده و میرحسین موسوی و نیروهای ملی و ملی‌مذهبی و چپ‌های ملی و دیگران.»
آقای علیجانی برخلاف کسانی که جنگ را زمینه‌ساز وقوع اعتراضات می‌دانستند، کاهش خطر جنگ را عاملی برای تشدید اعتراضات در ایران دانست و نهایتا به یورونیوز گفت:
«من تصورم این است که در حوزۀ اقتصادی، فشارهای معیشتی موجود بر حداقل سه‌چهارم و بلکه بر هشتاد تا نود درصد جامعه، قابل تحمل نخواهد بود. سایۀ جنگ هر چه کمرنگ‌تر شود، مردم بیشتر به خیابان خواهند آمد. جنبش‌های مطالبه‌محور الان به خیابان آمده‌اند. موسفیدهای بازنشسته دوباره به خیابان آمده‌اند و من تصور می‌کنم جامعه‌ای که تحت فشار معیشتی است، در اولین فرصت دوباره منفجر خواهد شد. این روانشناسی تاریخی جامعۀ ایران است. جامعه‌ای که مثل یک فنر منقبض می‌شود و حتی میزان تحمل و صبوری‌اش ممکن است تعجب‌برانگیز باشد، اما در جایی که تصور می‌کند حکومت ضعیف‌تر شده، این فنر ناگهان آزاد خواهد شد. این اتفاق به گمان من دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد. و این هشداری است که برخی از اقتصاددانان، سیاستمداران و جامعه‌شناسان مستقل در داخل ایران و حتی برخی اصولگرایان با جمهوری اسلامی دارند مطرح می‌کنند.»