مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) روز دوشنبه ۱۵ سپتامبر (۲۴ شهریور ۱۴۰۴) خواستار اجرای شیوه‌نامه همکاری اخیر با ایران شد و تصریح کرد که این اقدام برای «بازگرداندن اعتماد» پس از تعلیق فعالیت‌های آژانس ضروری است.
آگهی
پس از آنکه ایران به دنبال حملات آمریکا و اسرائیل، همکاری خود با آژانس را از ماه ژوئن به حالت تعلیق در آورده بود، هفته گذشته در قاهره بار دیگر به توافق تازه‌ای با این نهاد رسید.
آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه، تاسیسات اصلی هسته‌ای ایران را هدف قرار دادند و از آن زمان بازرسان آژانس اجازه دسترسی به این مراکز را پیدا نکرده‌اند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در سخنرانی افتتاحیه نشست عمومی سالانه این نهاد گفت اکنون زمان آن رسیده تا «برای بازگرداندن اعتماد»، توافق قاهره اجرایی شود و این امکان را بدهد که آژانس «علی‌رغم همه این دشواری‌ها به کار خود ادامه دهد.»
ایران تأکید کرده که براساس توافق تازه، ورود بازرسان سازمان ملل متحد به سایت‌های هسته‌ای تنها با مجوز شورای عالی امنیت ملی امکان‌پذیر خواهد بود.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در سخنرانی خود خطاب به کنفرانس عمومی آژانس گفت که پس از حملات به تأسیسات هسته‌ای کشور، «تداوم همکاری با آژانس پس از رفع نگرانی‌های امنیتی ملت و تاسیسات هسته‌ای از طریق ترتیبات جدید دنبال خواهد شد.»
وی در عین حال یادآور شد که «در موافقتنامه پادمانی نحوه ادامه تعاملات در شرایط بسیار بحرانی متعاقب تجاوز و تداوم تهدیدها نسبت به تاسیسات و سایت های هسته‌ای پیش‌بینی نشده است.»
اما او اضافه کرد که ایران «همچنان عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) باقی مانده است»، حتی اگر بر اساس مصوبه مجلس بخشی از همکاری‌ها با آژانس متوقف شده باشد.
وزیر انرژی آمریکا موضع کشورش درباره برنامه هسته‌ای ایران را اعلام کرد
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا نیز در این کنفرانس گفت که برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران باید «به طور کامل برچیده شود.»
در حملات آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه ژوئن، بسیاری از مراکز غنی‌سازی ایران تخریب شدند؛ اما هنوز معلوم نیست چه بر سر حدود ۴۴۱ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص تا ۶۰ درصد آمده است؛ سطحی که تنها یک گام تا غنای لازم ۹۰ درصدی برای تولید سلاح اتمی فاصله دارد.
طبق برآورد آژانس، اگر این اورانیوم به سطح بالاتر غنی‌سازی برسد، می‌تواند مواد اولیه ساخت دست‌کم ده بمب هسته‌ای را فراهم کند.
آقای رایت گفت: «اگر هنوز هم این موضوع به اندازه کافی روشن نیست، من موضع ایالات متحده درباره ایران را دوباره بیان می‌کنم: مسیر ایران به سوی سلاح هسته‌ای، شامل تمام ظرفیت‌های غنی‌سازی (اورانیوم) و بازفرآوری (پلوتونیوم)، باید به طور کامل برچیده شود.»
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان که به تروئیکای اروپایی عضو برجام معروف هستند، اخیرا روند یک‌ماهه بازگشت تحریم‌های لغوشده ایران را آغاز کرده‌اند.
سه کشور اروپایی گفته‌اند اگر ایران همکاری کامل با بازرسان آژانس را از سر گیرد، درباره ذخایر اورانیوم شفاف‌سازی کند و مستقیما با آمریکا گفت‌وگوی هسته‌ای داشته باشد، ممکن است این روند را متوقف کنند.
اینکه توافق تازه ایران با آژانس بتواند رضایت اروپا را جلب کند، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
آقای رایت در جمع خبرنگاران ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران از سر گرفته شود و افزود: «به‌نظر من احتمال معقولی برای موفقیت این مذاکرات وجود دارد.»
«دستاورد بزرگ برای مردم ایران»
او در پاسخ به پرسشی درباره مشوق‌های آمریکا برای ایران گفت: «بازگشت ایران به جمع کشورهای تجاری و لغو تحریم‌ها. این موضوع می‌تواند یک دستاورد بزرگ برای مردم ایران باشد. ما درباره مسائل دیگری هم گفت‌وگو کرده‌ایم؛ بنابراین مشوق‌های زیادی وجود دارد که ایران را به کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای سوق دهد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آلکسی لیخاچف، مدیرعامل شرکت دولتی انرژی هسته‌ای روسیه «روس‌اتم» نیز در نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین گفت: «هرگونه حل‌وفصل مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران صرفاً از طریق دیپلماسی امکان‌پذیر است.»
او افزود: «ما از توافق‌های حاصل‌شده میان تهران و آژانس در ۹ سپتامبر برای از سرگیری اجرای تضمین‌های آژانس در ایران استقبال می‌کنیم. این نمونه‌ای برجسته است که نشان می‌دهد حتی پیچیده‌ترین مسائل نیز می‌توانند از طریق گفت‌وگو حل شوند. ما آماده‌ایم به هر شکل ممکن برای دستیابی به راه‌حل‌های مبتنی بر مذاکره، بر اساس حقوق بین‌الملل و مطابق با ماده ۴ معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، یاری رسانیم.»
ایران بارها تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده است.